Soğuk algınlığı ve gribe karşı halk arasında yaygın olarak başvurulan ve özellikle gece yatarken boğaza veya göğüse çiğ patates dilimleri koyma yönteminin bilimsel geçerliliği, yabancı uzmanların gündemine oturdu.
Yapılan bilimsel değerlendirmeler, bu geleneksel yöntemin beklenen etkileri konusunda net bir kanıt sunamadı.
BİLİMSEL VERİLER IŞIĞINDA BİR İNCELEME
Konuyla ilgili görüşlerini bildiren önde gelen virologlardan Dr. Eleanor Vance, çiğ patatesin soğuk algınlığına neden olan rinovirüs veya koronavirüs gibi patojenler üzerinde doğrudan bir etki gösterdiğine dair yeterli bilimsel literatürün bulunmadığını ifade etti.
ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü'nde (NIAID) görev alan Dr. Vance, "Patatesler nişasta, vitamin ve mineraller içerir, ancak bu bileşenlerin deriden emilerek sistemik bir antiviral yanıtı tetiklediğine dair kontrollü bir klinik deney kaydı görmedik" açıklamasını yaptı.
PLASEBO ETKİSİNİN GÜCÜ VURGULANDI
Patates dilimlerinin sağladığı soğukluğun anlık bir rahatlama hissine yol açabileceğini belirten uzmanlar, iyileşme üzerindeki en büyük etkinin plasebo mekanizması üzerinden gerçekleştiğini ileri sürdü.
Harvard Tıp Okulu'nda görevli olan ve bütünleyici tıp alanında çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Julian Keller, bu tür halk yöntemlerinin psikolojik faydasının göz ardı edilmemesi gerektiğini dile getirdi.
Prof. Dr. Keller, "Hastanın, iyileşmek için bir şey yaptığına dair inancı, bağışıklık sisteminin yanıtını dolaylı olarak güçlendirebilir. Patates, yüzyıllardır nesilden nesile aktarılan bir ritüelin parçası haline gelmiştir. Bu durum, tamamen farmakolojik bir etki olmasa da, kaygı düzeyini düşürerek kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağladı" şeklinde konuştu.
DİKKAT ÇEKEN RİSK UYARISI
Bazı araştırmacılar ise bu yöntemin dolaylı risklerine dikkat çekti.
Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu'nda (LSHTM) görev yapan Dr. Kenneth Powell, çiğ patates kabuğunun yüzeyinde potansiyel olarak bulunabilecek bakterilerin veya mantar sporlarının, özellikle bağışıklığı zayıf kişilerde enfeksiyon riskini artırabileceği uyarısında bulundu.
Dr. Powell, "Bu yöntem, kanıtlanmış tedavilerin yerine kullanıldığında, hastalığın uzamasına veya komplikasyon riskinin artmasına neden olabilir. Bilimsel veriler, sıcak sıvılar, dinlenme ve nemin en etkili tedaviler olduğunu teyit etti" ifadelerini kullandı.
Çiğ patates dilimlerinin soğuk algınlığı üzerindeki "iyileştirici" etkisi, bilimsel destekten yoksun bir halk inancı olarak kabul edildi.
Uzmanlar, etkili bir iyileşme süreci için kanıta dayalı tedavilere odaklanılması gerektiğini hatırlattı.
