1-Malullük aylığı bağlanması için hangi koşullar aranmaktadır?

Malul sayılan sigortalıya, malullük aylığı bağlanması için SGK’ya yazılı başvuru yapması ve aşağıdaki koşulları taşıması gerekmektedir.

*En az 10 yıldır sigortalı olması ve toplam olarak 1.800 prim ödeme gün sayısına sahip olmak gerekmektedir. 10 yıl sigortalılık süresi ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına tabi olunduğu tarihten başlayarak, hesaplanmaktadır. 10 yıl boyunca prim ödenmesi gerektiği anlamına gelmemektedir. Bunun yanı sıra “başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul kararı” bulunan sigortalılar için, sigortalılık süresine bakılmaksızın 1800 gün şartını sağlamak yeterli olacaktır. Diğer bir deyişle 10 yıl sigortalılık süresi koşulu aranmamaktadır.

*Sigortalı olarak çalıştığı işten çıkması, faaliyetine / işine son vermesi ve görevinden ayrılması ve 4/b (Bağ-Kur) sigortalılık statüsünde bulunanlar için prim borcu olmaması gerekmektedir.

*Malul sayılarak emekli olan kişinin Türkiye’de ya da yurt dışında çalışmaya başlaması veya kontrol muayenesi sonucu malullük kaldırılması durumunda malullük aylığı kesilecektir.

2-Peki, kimler malul kabul ediliyor?

Engelli sigortalıların genellikle engel oranlarının %60’ın üstünde olması halinde malulen emekli olup olamayacakları konusu çokça sorulmaktadır. Öncelikle; engelli sağlık raporunda yer alan oranın, malul sayılma için gerekli olan çalışma gücü kaybı oranı olmadığının bilinmesi gerekmektedir. Engel oranı ile çalışma gücü kaybı oranı farklı düzenlemelere göre tespit edilmekte ve farklı hakların doğmasına yol açmaktadır.

*4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) sigortalılık statülerinde bulunanlar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını,

*4/c (Emekli Sandığı) için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü,

Kaybettiği SGK Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılmaktadır.

Sigortalıların alacakları raporlar; malul sayılmayı tek başına sağlamamaktadır. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin SGK Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilmesi / kabul edilmesi gerekmektedir.

3-Maluliyet dosyasında hangi belgeler bulunmalı?

Dosyada hangi belgelerin bulunması gerektiğinin sigortalı tarafından bilinmesi sürecin işleyişini kolaylaştırabilecektir. Eksik belgeler olması halinde, sigortalının söz konusu belgeleri tamamlaması olanaklı olacaktır. Maluliyet dosyasında: Maluliyet başvurusu, ilk defa sigortalı olunduğunu gösterir işe giriş bildirgesi, ilk işe girişte alınan sağlık raporu, sevk sonucu hastanece tanzim edilen sağlık kurulu raporu ve beraberinde tıbbi belgeler, sigortalının maluliyeti ile ilgili önceden aldığı sağlık raporları, epikrizler, erkek sigortalı için askerlik süre belgesi, askerlikten muaf tutulmuş ise buna ait sağlık raporu bulunması gerekmektedir.

4-Maluliyet raporu nasıl alınmaktadır?

Üniversite Hastaneleri, Eğitim ve Araştırma Hastaneleri ve Devlet Hastanelerinden sağlık raporu alınabilecektir. Başvuru akabinde sosyal güvenlik merkezince düzenlenen sevk yazısında yer alan hastanece sağlık raporu tanzim edilecektir. Söz konusu hastanenin sağlık kurulunca rapor hazırlanacaktır. Düzenlenecek sağlık kurulu raporları ve ekleri tıbbi belgeler, bağlı bulunulan sosyal güvenlik merkezince Kurum Sağlık Kuruluna gönderilecektir. Kurum Sağlık Kurulu yapacağı inceleme sonucu malul sayılmayla ilgili; kabul kararı verebilir, red kararı verebilir ya da ara karar verilebilir.

Ara karar genel olarak, sağlık kurulu raporunda eksik olduğu zaman alınmaktadır. Böylece maluliyet başvurusu hemen reddedilmemektedir. Eksik olan gerekli belge, tıbbi bilgi ve tetkiklerin tamamlanması sağlanmaktadır.

5-Başvuru ile ilgili ret kararı gelmesi durumunda ne yapılabilir?

Çalışma gücünün %60’ını kaybetmediği belirtilerek Kurum Sağlık Kurulu’nca maluliyet başvurusuna ret kararı verilmesi halinde:

Sigortalı durumunun tekrar incelenmesi için SGK Yüksek Sağlık Kuruluna başvuru yapılabilir. Yüksek Sağlık Kurulunda maluliyet iddiasında bulunan sigortalı tıbbi bir muayeneye tabi tutulmaz. Raporlar, tekrar branş uzmanı görüşleri alınarak değerlendirilir. Sigortalının, Yüksek Sağlık Kurulu’na alanında uzman kendi doktorunun görüşlerini yazılı ya da sözlü sunmasını sağlamasında bir beis bulunmamaktadır.

6-Maluliyet aylığı alanlar ne zaman kontrol muayenesine çağrılır?

Maluliyete ilişkin SGK’ca verilen kararda yer alıyorsa veya sigortalının kendisinin malullük durumunda artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduğuna ilişkin talebi bulunuyorsa kontrol muayenesine tabi kılınmaktadır. Bunların dışında İhbar ve şikayet durumlarında da Kurumca kontrol muayenesine çağrılmaları olanaklıdır. Ayrıca SGK’ca yürütülen soruşturmaların geldiği aşamalarda yapılacak değerlendirmeler sonucu malul sigortalının kontrol muayenesine tabi tutulması olanaklıdır.

7- Maluliyeti ortadan kalkan sigortalı tekrar işine dönebilir mi?

Maluliyeti ortadan kalkan sigortalı tekrar son çalıştığı işyerine dönmek ve işine devam etmek isterse, işverence; boş yer varsa eski işine veya benzerine derhal, boş yer yoksa ilk olanakta diğer adayların önünde yer vermek zorundadır. İşveren, yasa gereği olan bu sorumluluğunu yapmadığı takdirde, işçisine altı aylık ücret tutarında tazminat ödeme yükümlülüğü ile karşı karşıya kalacaktır.

Sorularınız için: hkaganoyken@gmail.com