Birinci Dünya Savaşı'nın başladığı 1914 yılında, Kafkasya'dan göç ederek Balıkesir'in Manyas ilçesine gelen Sefer Can, adını savaş şartlarının yarattığı seferberlik koşullarından aldı. Türkiye'ye yerleştikten sonra 82 yıl önce ilk çocuğuna İstiklal Marşı'ndan isim seçen Sefer Can'ın başlattığı bu geleneğe, ailesinin diğer üyeleri sahip çıktı.
Çocuklarına İstiklal Marşı’ndan isimler veren ve bunun gelecek nesillerde de devam etmesini isteyen Sefer Can’ın, bugün 4’üncü kuşağa ulaşan ailesinde, isimler hala İstiklal Marşı’ndan veriliyor.
"İSTİKLALİN NE KADAR ÖNEMLİ OLDUĞUNU ÇOCUKLUĞUMDA GÖRDÜM"
İbn Haldun Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi Koordinatörü Ahmet Serhat Can, “Dedem Sefer Can, 1914’te doğmuş. Çocuklarına ve torunlarına bütün isimleri İstiklal Marşı’ndan vermeye başlamış. Biz de bu geleneği devam ettiriyoruz. 1937’de ilk çocuk olan babam doğmuş ve Korkmaz ismi verilmiş. En son 2017’de yeğenlerim doğdu, isimlerini Ata ve Hür koyarak onlarla bu geleneği devam ettirdik. Yaklaşık 80 yıldır devam eden ve tüm sülaledeki isimlerin İstiklal Marşı’ndan olduğu bir geleneğimiz var” dedi.
Ailedeki herkesin bu gelenekten ötürü mutluluk duyduğunu ifade eden Can, “Dedem, İstiklal Savaşı’ndan sonra, ülkenin o yokluk ve zorluk dönemlerini yaşamış birisi. Bizlere de ‘İstiklalin ne kadar önemli olduğunu ben çocukluğumda gördüm’ derdi. Çünkü o zamanlarda kendisi de çocukmuş ve çocuklukta bazı izler daha derin olabiliyor. Bu sebeple böyle bir geleneğe başladığını anlatırdı. Bu durum ailede ve aileye dışarıdan gelen kişilerde de çok kabul gördü. Herkes aileye dahil olmaktan mutluluk yaşadı. Bu isimler verilirken onlar daha heyecanlıydı” diye konuştu.
"TRT DEDEMLE RÖPORTAJ YAPTI"
Şu anda ailedeki 17 kişinin isimlerinin İstiklal Marşı’ndan verildiğini belirten Serhat Can, isimleri şöyle sıraladı:
“Babam Korkmaz, büyük amcam Sönmez, küçük amcam Şafak, halalarım Yüzen ve Hilal, kuzenlerim Kahraman, Irkım, Şuheda, Birgül, Yurdun, Can ve Ezel, yeğenlerim ise Çehre, Parla, Ata ve Hür. İstiklal Marşı’nda isim bitmiyor, biz onu çok defa test ettik. Saymaya başlarsanız daha çok isim var. Ama mesela ben babamın ismini tekrardan kendi çocuğumda kullanabilirim. İsimleri şimdiye kadar hiç tekrar etmedik.”
TRT’nin 1981 yılında dedesi Sefer Can ile röportaj yaptığını ve o dönemlerde herkesin hikayeye tanık olduğunu da sözlerine ekleyen Serhat Can, “O zaman tek kanal olduğu için, herkes o röportajı izlemişti. Sanırım 1987’de ben ortaokuldayken, edebiyat öğretmenimiz bir arkadaşımıza ‘Arda, adının anlamını biliyor musun?’ dedi. Arda da söyledi. Sonra öğretmenimiz, ‘Tamam oturabilirsin. Siz hatırlamazsınız, bir gün televizyona adamın tek çıktı. Bütün isimleri İstiklal Marşı’ndan koymuş’ dedi. Ben de elimi kaldırdım, ‘Öğretmenim, o bizim ailemiz’ dedim, o da bayağı şaşırdı” dedi.
"İSTİKLAL MARŞI'NIN NE ANLAM İFADE ETTİĞİNİ ANLAMIŞ"
Aslen Çerkez olduklarını belirten ve Çerkez geleneklerine göre doğan çocuklara isim koyma yetkisinin babada değil, dedede olduğunu belirten emekli Kurmay Albay Sönmez Can, babası kendilerine bu isimleri verirken, dedesi Osman Çavuş’tan da onay aldığını dile getirdi. Dedesinin de 12 yıl askerlik yaptığını ifade eden Sönmez Can, bu vasiyetin ne kadar değerli olduğunu vurguladı.
“Yüksek tahsili olmayan bizim aile büyükleri, hayat tecrübesi ile İstiklal Marşı’nın ne anlam ifade ettiğini anlamış” diyen Sönmez Can, “Bizim aile 1864’te Kafkasya’dan göç etmiş ve 1864’e kadar o amansız savaş devam etmiş. Sonunda da Kafkas halkları vatanlarını terk etmek zorunda kalmış. O zoraki göçten sonra vatanın ve devletin ne olduğunu o insanlar zaten öğrenmiş. Dedem Osman Çavuş, çok iyi bir topçu çavuşuymuş ve Kanal Harekatı’na katılarak 12 yıl askerlik yapmış. Yani 12 yıl askerlik yapan bir insan, İstiklal Marşı’nın, vatanın ve bağımsızlığın ne demek olduğunu bildiği için, bunu çocuklarına ve torunlarına isim olarak seçmekte hiçbir risk görmemiş” ifadelerini kullandı.
Çocuklarına koyduğu isimler ile ilgili bir anısını da anlatan Sönmez Can, “Komutanlarımdan bir tanesi küçük oğlum doğduğunda ‘Adını ne koyuyorsunuz?’ diye sordu. Ben de, Irkım, dedim. ‘Öyle saçma sapan isim olur mu?’ dedi. Ben de ‘Neresi saçma büyük oğlumun adı Kahraman, bu da Irkım. Kahraman Irkım, ikisi bir araya geldiğinde bir anlam ifade ediyor ve bu isimler İstiklal Marşı’ndan alınmış isimlerdir’ deyince ‘Hay Allah, öyleyse çok büyük hata yaptık, hayırlı olsun o zaman’ dedi” diye konuştu.
'KİME ANLATSAK DUYGULANIYOR'
Bu konu özelinde yıllardır aynı hissiyatı paylaştıklarını kaydeden Sönmez Can’ın eşi Aysel Can ise, “İstiklal Marşı’mızın sözlerinin evlatlarımıza, torunlarımıza isim olarak verilmesi bizi her zaman için duygulandırmıştır. Kaç senelik bir aileyiz, inşallah çocuklarımız da onurla, gururla bu isimleri sürdürecek. Kime anlatsak herkes duygulanıyor, gözleri doluyor” dedi.
8 yaşındaki Çehre Can ise arkadaşlarının da ismini çok beğendiğini ve isminden çok memnun olduğunu dile getirdi.
