Ankara kulislerinde AKP’nin yeni yasa tasarısı çalışması konuşuluyor. Söz konusu çalışma ile iktidar belediyelerin bazı yetkilerini daraltmaya hazırlanıyor.
Habertürk yazarı Bülent Aydemir’in köşe yazısına göre, Belediyelerin imar izni ve uygulamalarındaki yetkilerinin daraltılması veya merkezi hükûmetin temsilcilerinin yer alacağı komisyon ile imza ve karar yetkisinin paylaşılması planlanıyor.
Aydemir'in taslak paketten aktardığına göre; belediye başkanlarının bazı yetkileri sınırlanacak, harcamaları sıkı denetlenecek, kendi öz kaynaklarını oluşturmaları sağlanacak, hizmetlerde öncelik sıralaması ve hiyerarşi oluşturulacak.
AKP TBMM Grubu'nun konu üzerinde tarafların görüş ve önerilerini de alarak bir taslak çalışma yaptığını belirten Aydemir'in aktardığına göre; yeni yerel yönetimler reformu stratejisinin hedefleri şöyle:
"Kentsel dönüşümü teşvik edici bir düzenleme yapılacak. Aksi durumda ödevini yerine getirmeyen belediyeye cezai işlem uygulanacak veya bazı yetkileri elinden alınacak. Mevzuata aykırı imar uygulamalarına imza atan belediyelere ağır cezai işlem uygulanacak.
Belediyelerin imar izni ve uygulamalarındaki yetkilerinin daraltılması veya merkezi hükümetin temsilcilerinin yer alacağı komisyon ile imza ve karar yetkisinin paylaşılması planlanıyor.
Belediyeler öncelikli hizmetlere teşvik edilecek, hizmetler hiyerarşisi oluşturulacak. Temel hizmetlerin aksatılması durumunda belediyeye müdahale edilecek.
Özellikle turizm beldelerinde yaz aylarında mevsimlik olarak nüfusu artan belediyelere aktarılan pay başta olmak üzere farklı bir bütçe yönetimi ve strateji izlenmesi sağlanacak. Turizm bölgelerine özel bir statü uygulanması planlanıyor. Su, çöp ve ulaşım hizmetlerinde daha titiz denetimler yapılacak.
Bütün belediyeler için etkili bir kontrol-denetim ve yönlendirme mekanizması oluşturulması hedefleniyor."
Aydemir, yazısında pakete ilişkin şu detayları aktardı:
"TBMM’ye sunulacak kanun teklifi ile anayasada bulunan, belediyelerin "vatandaşların insani yaşam koşullarını sağlama" ödevine atıfla bir “hizmetler hiyerarşisi ve öncelikli hizmetler” statüsü oluşturulacak. Birçoğu borç batağında olan, personel maaşı ve çöp toplama gibi zorunlu hizmetler dışında alt yapı yatırımı yapamayan belediyelerin, merkezi idareden bağımsız ancak denetlenebilir bir şekilde bütçe oluşturmaları ve metro ulaşım altyapısı, su kaynaklarının çeşitlendirilmesi başta olmak üzere makro yatırım gerektiren projelere odaklanabilmesinin sağlanması hedefleniyor. Çalışmanın amacı, “belediyelerin hizmet odaklı ödevlerini aksatmadan yerine getirmesi, kaynakların etkin kullanımı ve bunların etkin denetimi” şeklinde özetleniyor.
Belediyeler öncelikle içme suyu, kanalizasyon, çevre temizliği, ulaşım-trafik ve sosyal donatı hizmetlerini yerine getirecek. Bu hizmetlerden sonra konser ve diğer kültürel faaliyetlere yer verecek. Merkezi idareden ve İller Bankası’ndan gelen ödenek ve dış kredilerin amacı doğrultusunda kullanılması sağlanacak. Hizmetlerde bir öncelik sıralaması yapılacak. Örneğin ulaşım alt yapısı veya içme suyu hattının yenilenmesi, ya da su arıtma tesisi için alınmış bir dış kredi, amacı dışında kullanılamayacak. Belediyeler ancak öncelikli hizmetleri yaptıktan ve kendi öz kaynaklarını oluşturduktan sonra diğer etkinliklere yönelebilecek.
KOMİSYON DENETİMİ
Sayıştay, Mülkiye Teftiş ve İçişleri Kontrolörleri tarafından denetlenen belediyeler için harcamaların etkin ve yerinde yapılması sağlayacak bir Denetim Komisyonu kurulması planlanıyor. AK Parti kaynakları, bunun için Anayasa değişikliğine ihtiyaç olmadığını ifade etse de Anayasa düzleminde de konunun tartışılması bekleniyor. Kapsamlı bir yerel yönetimler reformu için 5393 sayılı Belediyeler Kanunu ile birlikte Büyükşehir Belediye Kanunu’nda değişiklik yapılabileceği, bunun yeterli olacağını savunan da var. Belediyelerin ödev, hizmet ve sorumluklarının kanunlarda net olmadığına dikkat çekilirken, aynı zamanda il-ilçe belediyeleri arasındaki yetki karmaşası ve hizmetlerin verilmesinde kimin sorumlu olduğuna dair anlaşmazlığın da giderilmesi amaçlanıyor. Yeni düzenleme ile belediyelerin görev, yetki ve sorumlulukları daha net çizilecek; harcamaları ve hizmet kalitesi ölçülecek. Suiistimallerde komisyon devreye girecek.
Büyükşehir, il, ilçe belediye başkanlarının bazı yetkileri sınırlanacak, harcamaları sıkı denetlenecek, kendi öz kaynaklarını oluşturmaları sağlanacak, hizmetlerde öncelik sıralaması ve hiyerarşi oluşturulacak."
