Antalya’nın Gazipaşa ilçesindeki Antiocheia Ad Cragum Antik Kenti, tarih sahnesine yeni bir hazine kazandırdı.
Yaklaşık 2 bin yıl öncesine tarihlenen, karmaşık geometrik desenlerle süslenmiş bir Roma mozaiği, arkeologların titiz çalışmalarıyla ortaya çıkarıldı. Bu çarpıcı bulgu, Roma İmparatorluğu’nun Anadolu’daki sanatsal ve kültürel zenginliğine dair yeni ipuçları sunarken, uluslararası bilim camiasında büyük yankı uyandırdı.
Kazı çalışmaları, Nebraska Üniversitesi’nden Prof. Dr. Michael Hoff liderliğinde, Türk ve yabancı arkeologlardan oluşan bir ekip tarafından yürütüldü. Bu yana Gazipaşa’da devam eden kazılarda ortaya çıkan mozaik, antik kentin hamam veya villa gibi önemli bir yapısına ait olduğu düşünülen taban döşemesi olarak dikkat çekti.
Prof. Hoff, “Bu mozaik, Roma döneminin estetik anlayışını ve teknik ustalığını gözler önüne seriyor. Geometrik desenlerin karmaşıklığı, dönemin zanaatkarlarının yetkinliğini kanıtlıyor” dedi.
Mozaik, yaklaşık 20 metrekarelik bir alanı kaplıyor ve siyah, beyaz ve kırmızı tesserae (mozaik taşları) kullanılarak oluşturulmuş. Desenler, yıldız motifleri, labirent benzeri çizgiler ve simetrik formlarla zenginleştirildi.
Türkiye’deki diğer Roma mozaikleriyle karşılaştırıldığında, Gazipaşa mozaiğinin özgünlüğü, yerel sanat gelenekleriyle Roma etkilerinin harmanlanmasıyla ortaya çıktı.
ULUSLARARASI UZMANLARDAN ÖVGÜ
Keşif, yurtdışında da geniş yankı buldu. Oxford Üniversitesi’nden Roma sanatı uzmanı Dr. Martin Henig, mozaiklerin Roma İmparatorluğu’nun taşra kentlerindeki yaşam tarzını anlamak için paha biçilmez olduğunu belirtti:
“Gazipaşa’daki bu bulgu, Roma’nın Anadolu’daki etkisini ve yerel kültürlerle etkileşimini gözler önüne seriyor. Mozaiklerin işçiliği, kentin elit kesiminin sanata verdiği önemi ortaya koyuyor”
Henig, mozaiklerin restorasyon ve koruma çalışmalarının ardından uluslararası sergilerde yer alabileceğini vurguladı.
TARİHİ VE KÜLTÜREL BAĞLAM
Antiocheia Ad Cragum, M.S. 1. yüzyılda Roma İmparatoru Nero döneminde kurulmuş bir liman kenti olarak biliniyor.
Akdeniz’in stratejik bir noktasında yer alan kent, Roma’nın doğu eyaletlerindeki ticaret ve askeri faaliyetlerinde önemli bir rol oynamıştı. Daha önce aynı bölgede bulunan mozaikler ve tapınak kalıntıları, kentin zengin bir kültürel dokuya sahip olduğunu göstermişti. Yeni keşfedilen mozaik, bu dokuyu daha da derinleştirdi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Antalya Müze Müdürlüğü, mozaiklerin korunması ve sergilenmesi için çalışmalara başladı.
Uzmanlar, eserin yerinde korunması veya Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi gibi bir müzede sergilenmesi seçeneklerini değerlendirdi. Bakanlık yetkilileri, keşfin Gazipaşa’nın arkeolojik turizm potansiyelini artıracağını ifade etti.
TURİZME KATKI VE GELECEK PLANLARI
Antiocheia Ad Cragum, sadece arkeologlar için değil, tarih ve sanat meraklıları için de bir cazibe merkezi olacak. Bu mozaik, Gazipaşa’nın tarihini dünyaya tanıtma fırsatını sunuyor.
Yerel yönetim, antik kentin tanıtımı için uluslararası iş birlikleri ve dijital sergiler planladı.
Arkeologlar, kazıların devam etmesiyle daha fazla mozaik ve yapının gün yüzüne çıkabileceğini öngördü. Prof. Hoff, “Bu mozaik, sadece bir başlangıç olabilir. Antiocheia Ad Cragum’un altında daha birçok sır yatıyor” diyerek gelecekteki keşiflere işaret etti.
TARİHE AÇILAN BİR PENCERE
Gazipaşa’daki 2 bin yıllık Roma mozaiği, Anadolu’nun antik mirasını bir kez daha gözler önüne serdi.
Geometrik desenleriyle adeta bir sanat şöleni sunan bu eser, Roma İmparatorluğu’nun Anadolu’daki izlerini anlamak için eşsiz bir fırsat sundu.
Keşif, hem Türkiye’nin arkeolojik zenginliğini vurguluyor hem de Gazipaşa’yı dünya arkeoloji haritasında daha görünür kıldı.
