Osmanlı’dan gelen geleneksel içecek boza, probiyotik içeriğiyle bağışıklığı güçlendiriyor, sindirime iyi geliyor ve hatta çocukların büyümesine destek oluyor. Ancak doğru boza seçmek ve tüketmek çok önemli.
BOZA NEDİR VE NASIL YAPILIR?
Boza, genellikle darı irmigi ya da bulgurdan fermente edilerek hazırlanan, hafif ekşi ve tatlı bir tada sahip geleneksel bir Türk içeceğidir. Osmanlı döneminde saray mutfaklarından sokak satıcılarına kadar yaygınlaşan boza, özellikle soğuk kış aylarında enerji kaynağı olarak tüketilmiştir. İçeriğinde B vitamini kompleksi, özellikle B1, B2, B6 ve B12 vitaminleri ile probiyotik bakteriler bulunur. Fermantasyon sürecinde oluşan laktik asit bakterileri sayesinde doğal bir probiyotik kaynağıdır.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNE ETKİSİ
Boza, içerdiği probiyotiklerle bağırsak florasını düzenler ve bağışıklık sisteminin yaklaşık yüzde 70’inin bulunduğu bağırsakları güçlendirir. Düzenli ve ölçülü tüketimde soğuk algınlığı, grip gibi kış hastalıklarına karşı vücut direncini artırabilir. Özellikle pandemi döneminden sonra bağışıklık destekleyici doğal gıdalara yönelimle boza yeniden popüler hale gelmiştir.
SİNDİRİM SİSTEMİNE FAYDALARI
Boza, fermente yapısı sayesinde hazmı kolaylaştırır, kabızlığı önler ve şişkinlik gibi sorunları azaltır. İçindeki lif oranı bağırsak hareketlerini düzenler. Anne sütünü artırıcı etkisi de halk arasında bilinen bir özelliktir; emziren anneler tarafından sıkça tercih edilir.
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞİMİNE KATKISI
Boza, zengin B vitamini içeriğiyle çocukların kemik ve diş gelişimine destek olur. İçindeki doğal şeker enerji verirken, probiyotikler de bağışıklık sistemini güçlendirir. 1 yaşını geçmiş çocuklar için ölçülü miktarda verilebilir. Uzmanlar haftada 1-2 küçük bardak bozanın büyüme dönemindeki çocuklara faydalı olduğunu belirtiyor.
BOZA ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Marketten ya da bozacıdan alırken mutlaka pastörize edilmiş ve güvenilir markalara yönelin. Açıkta satılan bozalarda hijyen riski daha yüksektir. Etiketinde “doğal fermente” ibaresi olmasına, renk olarak çok açık ya da çok koyu olmamasına dikkat edin. Çok açık renkli boza aşırı su katıldığını, çok koyu renkli boza ise bayatladığını gösterir. Tarçın kokusu ağır basıyorsa boza bayatlamaya başlamış demektir.
EVDE BOZA NASIL SAKLANMALI?
Boza buzdolabında 4-5 gün tazeliğini korur. Alüminyum ya da plastik kap yerine cam kavanozda saklamak daha sağlıklıdır. Her tüketimden önce hafifçe karıştırın çünkü üstte su, altta yoğun kısım birikebilir. Dondurucuda saklamak mümkün olsa da çözüldükten sonra probiyotik özelliği büyük ölçüde kaybolur.
BOZA İLE LEBLEBİ: KLASİK VE DOĞRU KOMBİNASYON
Leblebi, bozanın içerdiği şekerin kan şekerini hızlı yükseltmesini dengeler ve tokluk hissini artırır. Aynı zamanda protein kaynağı olan leblebi, bozayı daha besleyici hale getirir. Sarı leblebi yerine kavrulmuş ve tuzsuz olanı tercih etmek daha sağlıklıdır.
BOZANIN ZARARLARI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Boza kalorisi yüksek bir içecektir; 1 bardak yaklaşık 150-200 kalori arasındadır. Şeker hastalığı olanlar ve kilo kontrolü yapanlar ölçülü tüketmelidir. Aşırı tüketimde gaz, şişkinlik ve ishal yapabilir. Alkol oranı çok düşük olsa da yüzde 0.5-1 civarında alkol içerdiği için hamileler ve küçük çocuklar dikkatli tüketmelidir. Maya alerjisi olanlar da doktora danışmadan içmemelidir.
