Eklem çıkıklarının acil müdahale gerektiren, potansiyel olarak ciddi sonuçları olan tablolar olduğu, uluslararası bilimsel araştırmalarla bir kez daha kanıtlandı. Tedavideki gecikme, eklem çevresindeki hayati doku ve sinir yapılarında kalıcı hasara neden olabiliyor.
BİLİM DÜNYASI TEK SES: BASİT BİR KAZA DEĞİL
Ortopedi ve Travmatoloji alanında yayımlanan saygın bilimsel dergiler, çıkık olgularının geleneksel "kaza" tanımından çıkarılıp "cerrahi acil durum" olarak ele alınması gerektiğine dikkat çekti.
Harvard Tıp Okulu öğretim üyesi ve Massachusetts General Hospital Ortopedi bölümünden Prof. Dr. Michael J. Kelly, çıkıkların aciliyetini şu sözlerle ifade etti:
"Bir eklem yerinden ayrıldığı an, sadece kemikler değil, etrafındaki tüm sinirler, damarlar ve kapsül yapıları da ciddi bir travma yaşıyor. Özellikle kalça ve diz gibi büyük eklemlerdeki çıkıklar, damar tıkanıklığı ve buna bağlı doku ölümü (avasküler nekroz) riskini anında artırır. Literatürde, omuz çıkıklarında dahi sinir hasarı oranının, geç müdahalelerde anlamlı düzeyde yükseldiği tespit edildi."
SİNİRLER VE DAMARLAR TEHLİKE ALTINDA
Uzmanlara göre en büyük risk, eklemin yerinden çıkmasıyla gerilen veya sıkışan sinir ve damar yapılarında ortaya çıktı.
Royal College of Surgeons of England Üyesi Dr. Eleanor Vance, çıkıkların aciliyetini bilimsel verilerle destekledi.
Dr. Vance, özellikle Dirsek çıkıklarında sinir (örn. median sinir) ve damar (örn. brakiyal arter) yaralanması insidansının yüksek olduğunu belirterek, bu durumun kalıcı felce veya uzuv kaybına kadar gidebileceğini ifade etti.
Dr. Vance, "Çıkık yerine konulduktan sonra dahi, eklem yüzeyindeki kıkırdakta başlayan bozulma süreci geri döndürülemez. Bu durum, erken yaşta dahi travmatik artrit gelişimini tetikledi. Yapılan çalışmalar, 6 saatten uzun süren gecikmelerde kalıcı hasar riskinin geometrik olarak arttığını gösterdi" dedi.
İLK YARDIM YERİNE HIZ ŞART
Uluslararası Acil Tıp dernekleri, çıkık vakalarında yetkisiz kişilerin "yerine koyma" girişimlerine karşı kesinlikle uyardı.
Uzmanlar, bu tür amatör girişimlerin zaten hasar görmüş olan damar ve sinir yapılarına ek travma oluşturduğunu, hatta kemikte kırık oluşturabildiğini belirtti.
Uzmanlar, çıkık şüphesi olan kişilerin hızlıca bir sağlık kuruluşuna sevk edilmesi ve eklemin hareketsiz hale getirilmesi (immobilizasyon) dışında hiçbir müdahale yapılmaması gerektiğini önemle vurguladı.
