Çocukluk çağı obezitesi, dünya genelinde hızla yayılan bir halk sağlığı sorunu olarak alarm vermeye devam ediyor.

Son yıllarda artan obezite oranları, çocuklarda insülin direnci ve buna bağlı ciddi sağlık sorunlarının kapısını araladı.

Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, bu sorunun yalnızca kiloyla sınırlı olmadığını, kalp hastalıklarından tip 2 diyabete kadar bir dizi kronik rahatsızlığa zemin hazırladığını gösterdi.

OBEZİTE VE İNSÜLİN DİRENCİ: GÖRÜNMEZ BİR TEHLİKE

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), çocukluk çağı obezitesini 21. yüzyılın en ciddi halk sağlığı sorunlarından biri olarak tanımladı.

Obezite, yalnızca fazla kilodan ibaret değil; aynı zamanda insülin direnci gibi metabolik sorunların da tetikleyici bir faktörü.

İnsülin direnci, vücudun insülin hormonuna yanıt verme yeteneğinin azalması anlamına geliyor ve bu durum, tip 2 diyabet, kalp hastalıkları ve hatta karaciğer yağlanması gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabildi.

Yapılan bir çalışma, obez çocuklarda insülin direncinin, lipid profili ve tiroid fonksiyonlarıyla doğrudan ilişkili olduğunu ortaya koydu.

Araştırma, glipikan-4 ve fetuin-A gibi biyobelirteçlerin bu süreçte kilit rol oynadığını gösterdi.

UZMANLARDAN ÇARPICI UYARILAR

ABD’li endokrinolog Eleanor Roosevelt Çocuk Hastanesi’nde görev yapan Dr. Robert Lustig, çocukluk çağı obezitesinin insülin direnci ve metabolik sendromun temel nedeni olduğunu vurguladı. Lustig, “Şeker ağırlıklı beslenme, çocuklarda insülin direncini tetikleyerek tip 2 diyabetin çocuklukta başlamasına zemin hazırlıyor” dedi.

Dr. Lustig, özellikle fruktoz içeriği yüksek gıdaların karaciğerde yağ birikimine ve insülin direncine yol açtığını belirtti.

Benzer şekilde, İngiltere’deki King’s College London’dan Prof. Dr. Stephanie Amiel, obez çocuklarda insülin direncinin erken teşhis ve müdahalenin kritik olduğunu söyledi. Amiel, “Obezite ve insülin direnci, çocukluk çağında başlayan kronik hastalıkların temelini oluşturuyor. Erken dönemde yaşam tarzı değişiklikleri, bu riskleri önemli ölçüde azaltabilir” diyerek koruyucu hekimliğin önemine dikkat çekti.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan bir çalışma, obez çocuklarda D vitamini eksikliğinin insülin direncini artırabileceğini ortaya koydu.

Araştırmada, düzenli fiziksel aktivite, güneş ışığına maruziyet ve paketli gıda tüketiminin azaltılmasının hem D vitamini düzeylerini yükselttiği hem de insülin direncini önlediği saptandı.

ASTIM VE OBEZİTE: BEKLENMEDİK BİR BAĞLANTI

Obezitenin etkileri yalnızca metabolik hastalıklarla sınırlı değil. İstanbul Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, obez astımlı çocukların daha zor kontrol edilen bir astım fenotipine sahip olduğunu ve yaşam kalitelerinin olumsuz etkilendiğini gösterdi. İnsülin direncinin, astım kontrolünü zorlaştıran bir faktör olabileceği belirtildi.

NE YAPILMALI?

Uzmanlar, çocukluk çağı obezitesine karşı çok yönlü bir yaklaşım önerdi. Yeni bir kavram olan Besin İnsülin İndeksi (Bİİ), gıdaların insülin yanıtını nasıl etkilediğini ölçerek obezite yönetimine yardımcı oldu.

Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, obezite ve insülin direncini önlemede kritik bir rol oynadı.

Düzenli fiziksel aktivite, dengeli beslenme ve erken uyku saatleri, çocukların sağlığını korumada etkili yöntemler olarak öne çıktı.

GELECEK İÇİN HAREKETE GEÇME ZAMANI

Çocukluk çağı obezitesi ve insülin direnci, yalnızca bugünün değil, geleceğin de sağlık sorunları arasında yer aldı.

Uzmanlar, ailelerin, okulların ve sağlık sistemlerinin bu konuda iş birliği yaparak çocukları sağlıklı bir geleceğe hazırlaması gerektiğini vurguladı.