Dövmeler, estetik ve kişisel ifade aracı olarak dünya genelinde milyonlarca insanın tercihi. Ancak son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, dövme mürekkebinin sağlık üzerindeki potansiyel risklerini mercek altına aldı. Özellikle cilt kanseri ve lenfoma gibi ciddi hastalıklarla ilişkilendirilen dövmeler, uzmanları ve sağlık otoritelerini harekete geçirdi. Peki, dövme gerçekten kanser riskini artırıyor mu? Uluslararası araştırmalar ve uzman görüşleri, bu tartışmalı konuya ışık tuttu.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
İsveç’teki Lund Üniversitesi’nden Dr. Christel Nielsen liderliğinde yapılan bir araştırma, dövme yaptıranlarda lenfoma riskinin %21 daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
11.905 kişiyi kapsayan bu çalışma, dövme mürekkebinin vücutta düşük dereceli bir iltihaplanmayı tetikleyerek kanser riskini artırabileceğini gösterdi. Nielsen, “Dövme mürekkebi cilde enjekte edildiğinde, vücut bunu yabancı bir madde olarak algılıyor ve bağışıklık sistemi harekete geçiyor. Mürekkebin büyük kısmı lenf düğümlerine taşınıyor ve burada birikiyor” dedi. Bu birikim, uzun vadede kanser riskini artırabilir. Araştırma, eClinicalMedicine dergisinde yayımlandı.
Güney Danimarka Üniversitesi ve Helsinki Üniversitesi’nden araştırmacılar, 5.900 ikiz kardeşin sağlık verilerini inceleyerek dövme ve kanser arasındaki ilişkiyi araştırdı. Bulgular, dövme yaptıranlarda cilt kanseri riskinin 1,62 kat, lenfoma riskinin ise 2,73 kat daha yüksek olduğunu gösterdi. Özellikle avuç içinden büyük dövmelerin riski artırdığı belirlendi. Araştırmacılar, mürekkebin içindeki nanopartiküllerin kan dolaşımına karışarak lenf düğümlerinde biriktiğini ve bu durumun bağışıklık sistemini zorlayarak kanser riskini artırabileceğini vurguladı. Bu çalışma, BMC Public Health dergisinde yayımlandı.
Danimarka’da biyostatistikçi Signe Bedsted Clemmensen’in liderlik ettiği bir başka araştırma, 2.367 ikiz üzerinde yapılan kohort çalışmasında, dövme yaptıranlarda cilt kanseri riskinin dört kat daha fazla olduğunu ortaya koydu. Clemmensen, “Dövme mürekkebindeki bazı kimyasallar, vücutta birikerek bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilir” dedi.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: MÜREKKEBİN İÇERİĞİ MERCEK ALTINDA
Dövme boyalarının kalitesi, potansiyel kanser riskiyle doğrudan ilişkili. Özellikle siyah mürekkeplerde kullanılan karbon siyahı, Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı tarafından ‘kanserojen’ olarak sınıflandırılıyor. Dövme yaptırmadan önce mürekkebin sertifikalı ve güvenilir markalardan olmasına özen gösterilmeli.
Uzmanlarca; Kanser mekanizmasının tam olarak aydınlatılmadığını, ancak mürekkebin lenf düğümlerinde birikmesinin kronik iltihaplanmaya yol açabileceğini eklendi.
Cancer Research UK’den Dr. Rachel Orritt, mevcut bulguların dikkat çekici olduğunu, ancak dövmelerin kanser riskini artırdığını kesin olarak söylemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirterek “Lenfoma nadir bir hastalık ve bu sonuçlar grup düzeyinde geçerli. Bireysel riskler için daha fazla veriye ihtiyacımız var” dedi. Orritt, lenf düğümlerinde şişlik, açıklanamayan kilo kaybı veya gece terlemeleri gibi belirtilerde doktora başvurulmasını önerdi.
DÖVME BOYUTUNUN ETKİSİ VE DİĞER FAKTÖRLER
Araştırmalar, dövme boyutunun kanser riski üzerinde önemli bir etkisi olduğunu gösterdi. Avuç içinden büyük dövmeler, cilt kanseri riskini 2,37 kat, lenfoma riskini ise 2,73 kat artırıyor. Ancak ilginç bir şekilde, mürekkebin rengi ile kanser arasında doğrudan bir bağlantı bulunamadı.
Dr. Nielsen, “Başlangıçta büyük dövmelerin daha riskli olduğunu düşündük, ancak sonuçlar boyut fark etmeksizin iltihaplanmanın tetiklendiğini gösteriyor” dedi.
Dövme mürekkebinin içeriğindeki kimyasallar da tartışma konusu. ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), dövme mürekkeplerindeki katkı maddelerini geleneksel olarak denetlemiyor. Bu durum, mürekkeplerin heterojen kimyasal karışımlar içermesine yol açıyor.
RİSKLER VE ÖNLEMLER
Uzmanlar, dövme yaptırırken alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:
Güvenilir Stüdyolar Seçin: Prof. Dr. Zekayi Kutlubay, steril koşullarda çalışan ve lisanslı stüdyoların tercih edilmesi gerektiğini vurguluyor. “Hijyenik olmayan ortamlar, enfeksiyon riskini artırır ve bu da iltihaplanmayı tetikleyebilir” dedi.
Mürekkebin İçeriğini Araştırın: Dr. Emre Araz, kullanılan mürekkebin sertifikalı ve kaliteli olmasına dikkat edilmesini önererek, “İçeriği bilinmeyen mürekkeplerden kaçının” dedi.
Sağlık Durumunuzu Gözden Geçirin: Alerji veya bağışıklık sistemi hastalıkları olanlar, dövme yaptırmadan önce doktorlarına danışmalı. Dr. Rachel Orritt, mevcut sağlık durumunun riskleri artırabileceğini belirtti.
Belirtilere Dikkat: Lenf düğümlerinde şişlik, gece terlemeleri veya açıklanamayan kilo kaybı gibi belirtiler fark edilirse, hemen bir doktora başvurulmalı.
DÖVME SİLDİRME RİSKLİ Mİ?
Dövme sildirme işlemi de risk taşıyabilir. Dr. Christel Nielsen, lazerle dövme sildirme sırasında mürekkebin daha küçük ve potansiyel olarak daha toksik moleküllere ayrıldığını belirtiyor. “Bu moleküller, lenfatik sisteme karışarak riski artırabilir” dedi. Bu nedenle, dövme sildirme düşünenlerin uzman bir dermatologla görüşmesi önerildi.
DÖVME YAPTIRMADAN ÖNCE İKİ KEZ DÜŞÜNÜN
Bilimsel araştırmalar, dövme mürekkebinin cilt ve lenf kanseri riskini artırabileceğini gösterdi. Özellikle büyük dövmeler, bağışıklık sistemini zorlayarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Uzmanlar, dövme yaptırmayı düşünenlerin sağlık risklerini göz önünde bulundurmasını, güvenilir stüdyoları tercih etmesini ve mürekkebin içeriğini araştırmasını önerdi.
