Son yıllarda sosyal medyada da sıkça paylaşılan “hızlı zayıflama” vaad eden kahveler, çaylar, çorbalar ve şok diyetler giderek daha fazla sorun haline gelirken, bu yöntemlerde ciddi sağlık risklerini de beraberinde getiriyor. Popüler diyetler, hızlı kilo verme formülleri derken uzman isimlerin yönlendirmeleri olmadan beslenme konusunda büyük yanlışlıklar yapılabiliyor.
Yeniçağ okurları için Diyetisyen Ece Eyyupoğlu ile konuştuk.
Sosyal medyadaki ‘fenomen’ isimler reklamları yaptıkları içecekler (kahve, çay..) ile çok hızlı kilo verdiklerini söyleyerek pek çok insanı buna yönlendiriyor. Şok diyetler, hızlı kilo kaybetme tavsiyelerine yönelik siz neler söylersiniz?
Tek başına bir kahvenin, çorbanın ya da çayın yağ yakma veya kalıcı kilo kaybı sağlaması mümkün değil. Şok diyetler, 3 günde 5 kilo gibi iddialar bilimsel bir temele dayanmaz ticari bir yaklaşımdır. Ayrıca üç günde 5 kg vermek kime göre neye göredir? Her zaman söylediğim gibi diyet kişiye özeldir. Yaş, cinsiyet, boy, kilo, hastalık geçmişi, bireyin kullandığı ilaçlar, fiziksel aktivite, stres, uyku düzeni, beslenme planını etkiler.
Sağlıklı beslenme ya da güvenli kilo kaybı bireyin yaşam tarzına alışkanlıklarına uygun ve sürdürülebilir olmalıdır. Bu şekilde olmadığında hem metabolizmayı yavaşlatır hem de sağlık üzerine kalıcı, olumsuz etkiler yaratabilir. Özellikle çok ve bilinçsizce tüketilen zayıflama çayları adı altında satılan bu ticari ürünler, kalp krizi, karaciğer ve böbrek yetmezliğine kadar birçok ciddi kalıcı sağlık sorunlarına neden olabilir. Hızlı kilo kaybı uğruna sağlık ikinci plana atılmamalıdır.
TEK ÖĞÜN BESLENMEYE DİKKAT
Özellikle son yıllarda popüler hale gelen diyet önerilerinden bir diğeri de aralıklı oruç. Bu anlamda da yine kulaktan dolma bilgilerle hareket ediliyor, aralıklı oruç yöntemi veya tek ürün ile beslenme doğru bir diyet şekli mi?
Aralıklı oruçta en sık kullanılan yöntem 16:8 yöntemidir. Bu yöntemde 16 saat boyunca aç kalıp 8 saatlik bir zaman diliminde yemek yersiniz. Aralıklı oruç kesinlikle zararlıdır diyemem. Yapılan bazı araştırmalarda metabolik sağlığa faydalı etkileri de görülmüştür. Ancak şunu net bir şekilde söyleyebilirim ki, çok uzun bir süre uygulamalarını önermiyorum. Ayrıca gebe ve emziren kadınlar, çocuklar, ergenler, kronik hastalığı olan bireyler için uygun değildir. Su orucu ya da tek öğün gibi diyet modelleri ise vücudun ihtiyaç duyduğu temel vitamin ve mineral eksikliklerine, kas kaybına, metabolizmanın yavaşlamasına, halsizliğe, baş dönmesine yol açabilir.
Çünkü tek bir öğünde vücudun ihtiyaç duyduğu Tüm besin öğelerini almak mümkün değildir. Son zamanlarda oldukça popüler olan oruç modellerinde yiyecekleri tamamen kesmek, kilo vermenin güvenli ve sürdürülebilir bir yolu değildir.
HIZLI KİLO VERMEK İÇİN SAĞLIĞINIZDAN OLMAYIN
Hızlı kilo vermek ile sağlıklı bir şekilde kilo vermek arasında diyet yapmak isteyenlerin kaçırdığı fark nedir?
Hızlı kilo verme genellikle bilinçsizce yapılan düşük kalorili diyetler, aşırı egzersiz ve kısıtlayıcı beslenme planlarıyla kısa bir sürede yoğun bir şekilde kilo kaybetmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır. Hızlı kilo kaybında kilonun büyük bir kısmı sudan ve kaslardan gider. Aslında sizler kısa süre içerisinde hızlı kilo vermek isterken, besin öğesi yetersizlikleri, kas kaybı, yeme bozuklukları gibi birçok soruna karşı karşıya kalabilirsiniz. Sağlıklı kilo kaybında ise hedef haftada 0.5-1 kilogram arasıdır. Ve bu kaybın çoğu yağ dokusundan gerçekleşir. Bu da uzun vadede daha sürdürülebilir ve sağlık açısından daha güvenlidir. Bu nedenle sağlıklı şekilde kilo verebilmek adına mutlaka bir beslenme uzmanından yardım almanızı öneririm. Danışanlarıma da hep söylediğim gibi; hızlı kilo vereceksiniz diye sağlığınızdan olmayın. Sağlıkla, keyifle ve sürdürülebilir adımlarla ilerlemek en doğrusu.
GLÜTENSİZ BESLENME FAYDALI BAKTERİLERİ AZALTIYOR
Glüten konusunun yine son yıllarda üzerinde çok duruluyor, geleneksel beslenme alışkanlıklarından tümüyle uzaklaşarak çok sayıda kişinin glüteni bıraktım ifadelerini duyuyor, görüyoruz. Siz bu konuda hangi besinlerden sağlıklı bir birey uzak durmalı dediğimiz de neler söylersiniz?
Glüten, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein grubudur. Çölyak hastasıysanız glüten intoleransınız varsa glütensiz beslenmelisiniz. Fakat sağlıklı bireylerin glütensiz beslenmesine gerek yoktur. Çünkü yapılan araştırmalara göre çölyak hastası olmayan insanların glütensiz beslenmesi, bağırsak enzimlerinde azalışa, kardiyovasküler hastalık riskinde artışa ve besin eksikliklerine sebep olabiliyor.
Tam tahıllar, lif, vitamin ve mineral açısından zengin kaynaklardır. Gereksiz yere glütensiz beslenmek, posa alımını azaltır ve bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilir. Araştırmalarda sağlıklı bireyler glütensiz beslendiği zaman, bağırsak mikrobiyotasındaki faydalı bakterilerin azaldığı da görülmüştür. Uzman önerisi olmadan glüteni kesmek, gereksiz ve dengesiz beslenmeye yol açabilir. Ayrıca glütensiz ürünlerin maliyeti de göz önüne alınırsa, glütensiz beslenme, sağlıklı bireyler için mantıklı bir seçenek olmaktan çıkar.
