Türkiye'de ve dünyada her yıl yüz binlerce insanın hayatına mal olan kalp ve damar hastalıkları, uzmanların gündeminden düşmüyor. Genellikle yaşa bağlı bir durum olarak algılanan bu hastalıklar, son araştırmalarla birlikte çok daha erken yaşlarda risk oluşturabileceğini gösteriyor. Kronolojik yaşınız, yani kimliğinizde yazan yaş, kalp sağlığınızın tek göstergesi olmaktan çok uzak. Bilim insanları, bir kişinin kalbinin biyolojik yaşının, gerçek yaşından on yıla kadar daha yaşlı olabileceğini ortaya koyuyor. Bu çarpıcı bulgu, kalp sağlığına yönelik yeni bir bakış açısı getiriyor ve erken önlem almanın hayati önemini bir kez daha vurguluyor.
KALP YAŞI NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİ?
Kalp yaşı, bir bireyin kalbinin sağlık durumunu ve kalp hastalığı riskini gösteren biyolojik bir göstergedir. Bu kavram, kişinin yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyi, tansiyon ve kolesterol gibi birçok faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verileri, ülkemizde kalp damar hastalıklarının en önemli ölüm nedenleri arasında olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp yaşının yükselmesine neden olan risk faktörlerinin ne kadar yaygın olduğunu da ortaya koyuyor. Sigara kullanımı, obezite, düzensiz beslenme ve hareketsiz yaşam, kalp yaşını artıran en temel etmenler arasında yer alıyor.
RİSK HESAPLAMA ARACI: YENİ BİR DÖNEMİN BAŞLANGICI
ABD’deki Northwestern Üniversitesi'nden kardiyolog Dr. Sadiya Khan liderliğindeki bir araştırma ekibinin geliştirdiği çevrimiçi bir hesaplama aracı, bireylerin kendi kalp yaşlarını öğrenmelerini mümkün kılıyor. Amerikan Kalp Derneği'nin (AHA) PREVENT denklemlerine dayanan bu araç, kan basıncı, kolesterol seviyeleri, şeker hastalığı öyküsü, sigara kullanımı gibi risk faktörlerini kullanarak bir kişinin kalp krizi, felç veya kalp yetmezliği riskini belirliyor. Bu hesaplama, kişinin kalp yaşını kronolojik yaşıyla karşılaştırarak, potansiyel riskleri daha anlaşılır bir şekilde sunuyor. Bu hesaplamalar, kişilere, "aynı risk seviyesine sahip sağlıklı bir kişinin yaşı kaç olurdu?" sorusunun cevabını vererek, daha kişiselleştirilmiş bir risk değerlendirmesi sağlıyor.
TÜRKİYE'DEKİ DURUM VE UZMANLARIN UYARISI
ABD’de yapılan bu çalışma, Türkiye'deki kardiyologların da uzun süredir dikkat çektiği bir konuya ışık tutuyor: Toplumun kalp sağlığı farkındalığı yetersiz. Uzmanlar, yaşlılıkta ortaya çıkması beklenen kalp sorunlarının, sağlıksız yaşam tarzı nedeniyle artık genç yaşlarda da görüldüğünü belirtiyor. Kalp yaşının kronolojik yaştan daha yüksek olması, ilerleyen dönemlerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğinin güçlü bir işareti olarak kabul ediliyor. Dr. Khan, "Birçok insan kalp krizi, felç veya kalp yetmezliği riskini azaltacak ilaçları kullanması gerekirken kullanmıyor. Umuyoruz ki bu yeni kalp yaşı hesaplayıcısı, önleme tartışmalarını desteklemeye ve en nihayetinde tüm insanların sağlığını iyileştirmeye yardımcı olur," ifadeleriyle bu durumun altını çiziyor.
KALBİNİZİ GENÇ TUTMAK ELİNİZDE
Peki, kalbinizi nasıl genç tutabilirsiniz? Uzmanlar, düzenli egzersiz yapmayı, sağlıklı beslenmeyi ve sigaradan uzak durmayı öneriyor. Akdeniz diyeti gibi sebze, meyve ve sağlıklı yağlar açısından zengin beslenme şekilleri, kalp sağlığı için oldukça faydalı. Düzenli yürüyüş, yüzme veya bisiklet gibi aktiviteler de kalp sağlığını korumada kritik rol oynuyor.
