Kışın en sevilen içeceği salep, öksürük kesici, sindirim düzenleyici ve bağışıklık güçlendirici etkisiyle öne çıkıyor. Gerçek salep orkide yumrularından üretiliyor, evde yapılanı 3 günde tüketilmeli!
KIŞIN EN SEVİLEN İÇECEĞİ
Salep Soğuk kış akşamlarının vazgeçilmez sıcak içeceği salep, yüzyıllardır Anadolu’da hem şifa kaynağı hem de keyifli bir tat olarak sofralardaki yerini koruyor. Osmanlı döneminden beri saraylarda tüketilen bu içecek, özellikle Aralık-Ocak-Şubat aylarında tüketimi zirve yapıyor. İçeriğindeki doğal maddeler sayesinde hem lezzetli hem de bir çok sağlık sorununa iyi geldiği için “kışın doğal ilacı” olarak anılıyor.
SALEP NEDİR, NERDEN GELİYOR?
Salep, Türkiye’de yabani olarak yetişen bazı orkide türlerinin toprak altında bulunan yumrularından elde ediliyor. En kaliteli salep; Kastamonu, Ardahan, Bitlis, Muş, Van, Erzincan, Kayseri ve Mersin’in dağlık bölgelerinde yetişen orkide türlerinden üretiliyor. Özellikle Salepgiller familyasından olan Orchis, Ophrys ve Dactylorhiza türleri tercih ediliyor. Bu yumrular ilkbahar sonu ve yaz başında toplanıyor, kaynatılıp kurutuluyor, ardından öğütülerek toz haline getiriliyor. 1 kilogram gerçek salep tozu elde etmek için yaklaşık 1000-4000 adet orkide yumrusu gerekiyor. Bu yüzden gerçek salep oldukça değerli ve pahalı.
GERÇEK SALEP İLE SAHTESİ NASIL AYIRT EDİLİR?
Maalesef piyasada satılan saleplerin büyük kısmı nişasta, boya ve yapay aroma içeriyor. Gerçek salep yoğun kokuludur, sütle karıştığı anda köpürür ve kaşığın tersi üzerinde durabilecek kadar koyulaşır. Sahte salep ise hemen çöküyor ve kokusu yapay kalıyor. Gerçek salep tozu açık sarı-krem rengindedir, asla bembeyaz olmaz.
SALEBİN ZARARLARI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Aşırı tüketildiğinde şişkinlik ve gaz yapabilir. Tiroid ilaçları kullananların dikkatli olması gerekir çünkü salep bazı ilaçların emilimini azaltabilir. Şeker hastalarının tarçınlı ve şekerli versiyon yerine sade tüketmesi önerilir. Hamileler ve emziren anneler doktora danışmadan yüksek miktarda içmemelidir.
EVDE YAPTIĞINIZ SALEP KAÇ GÜN DAYANIR?
Evde süt, salep tozu, şeker ve tarçınla hazırladığınız salep buzdolabında kapalı kapta en fazla 3 gün taze kalır. Dördüncü günden sonra tadı ve kıvamı bozulur, bakteri üreme riski artar. Her seferinde taze yapmak en sağlıklısıdır.
SALEP YEMEKLERDE DE KULLANILIYOR!
Salep sadece içecek olarak tüketilmez. Türk mutfağında özellikle şu yemek ve tatlılarda kullanılır: Saleple yapılan Maraş dondurması (esnek ve sakız gibi uzamasını sağlar)
Muhallebi ve sütlaç (daha yoğun kıvam verir)
Tavukgöğsü ve keşkül gibi sütlü tatlılar
Salep unu ile yapılan kurabiye ve kekler
Bazı restoranlarda et yemeklerinin yanında salep sosu bile sunuluyor
