Geleneksel tıbbın yüzyıllardır kullandığı ancak son yıllarda modern bilimin de dikkatini çeken Gilaburu (Viburnum opulus L.) meyvesi, içeriğindeki zengin biyoaktif bileşikler sayesinde sağlık dünyasında yeni bir dönemin kapısını araladı.
Avrupa ve Kuzey Amerika'da "Cramp Bark" (Kramp Kabuğu) olarak adlandırılan bitkinin kabuk ve meyveleri, çeşitli araştırmaların konusu oldu.
Polonyalı ve Amerikalı araştırmacılar, bitkinin özellikle böbrek sağlığı ve kas spazmları üzerindeki benzersiz gücünü laboratuvar ve hayvan deneyleriyle gözler önüne serdi.
BÖBREK SAĞLIĞININ GÜNDEMİNDE: SİTRAT VE OKSALAT DENGESİ
Bitki, geleneksel olarak böbrek taşları ve kumu düşürme potansiyeli nedeniyle öne çıktı. Bu geleneksel kullanım, son dönemde yapılan bilimsel çalışmalarla desteklendi. ABD’li araştırmacılar, gilaburunun idrar yolu sisteminde önemli bir dengeleme sağladığını tespit etti.
Ohio Eyalet Üniversitesi’nden (OSU) araştırmacı Dr. David S. Kaplan, Gilaburu suyunun idrar sitrat seviyesini yükseltme ve kalsiyum ile oksalat miktarını düşürme eğiliminde olduğunu bilimsel olarak gözlemlediklerini ifade etti. Bu veriler, sitratın böbrek taşı oluşumunu engelleyen en önemli doğal ajanlardan biri olduğunu gösteren önceki bulgularla tutarlılık gösterdi.
Araştırmacılar, Gilaburu özütü tüketen hayvan deneklerinin taşları daha kısa sürede attığını ve ağrı kesici ihtiyacının azaldığını rapor etti.
KAS SPAZMLARINA KARŞI DOĞAL KALKAN: ANTİSPAZMODİK ETKİ
Gilaburu'nun bilinen en çarpıcı özelliklerinden biri, kas spazmlarını giderme yeteneği oldu. Özellikle Kuzey Amerika’daki Yerli kabilelerin yüzyıllardır rahim kasılmalarını ve genel krampları hafifletmek için bu bitkiyi kullandığı tarihsel kayıtlarla saptandı.
Varşova Yaşam Bilimleri Üniversitesi'nden (SGGW) Dr. Elina Petrova liderliğindeki bir ekip, bitkinin bu gücünü içeriğindeki metil salisilat ve skopoletin bileşiklerine bağladı.
Dr. Petrova, yayımladığı makalede, “Gilaburu kabuğunda bulunan metil salisilat, aspirine benzer şekilde kas gevşetici ve analjezik (ağrı kesici) etki gösterdi. Bu sayede, adet döngüsüyle ilişkili kramplar, mide ve bağırsak spazmları gibi durumlarda kas fonksiyonunu engellemeden gerginliği azalttığı gözlemlendi” yorumunda bulundu.
Araştırmacılar, bu bileşiklerin sinir sistemini destekleyerek gevşeme sağladığını ve stres kaynaklı kasılmaları hafiflettiğini de belirtti.
Gilaburu'nun yüksek antioksidan içeriği de yabancı bilim insanlarının dikkatinden kaçmadı. Avrupa'da yürütülen bir dizi in vitro çalışma, meyve ekstresinin serbest radikalleri temizleme konusunda üstün bir yetenek sergilediğini ortaya koydu. Bu durum, bitkinin hücresel düzeyde koruyucu bir mekanizma sunduğunu gösterdi.
Bitkinin geleneksel kullanımlarının, modern farmakoloji için yeni bir keşif alanı tanımladığı bilim dünyası tarafından güçlü bir şekilde dile getirildi.
