Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, her 40 çocuktan birinde otizm belirtilerinin görüldüğünü ortaya koydu. Özellikle çocukluk dönemindeki davranışsal değişiklikler, ailelerin dikkatini çekerken, bu belirtiler arasında konuşma geriliği, göz teması kuramama ve dikkat eksikliği gibi işaretler öne çıktı. Peki, otizm gerçekten bu belirtilerle mi tanınır? Günümüzde çocukluk gelişimi ve psikolojisi üzerine yapılan çalışmalar, 1 yaşından itibaren otizm belirtilerinin fark edilebileceğini gösterdi. Konuşma geriliği, bu belirtiler arasında en dikkat çekenlerden biri.
Otizm, genellikle bebeklikten itibaren belli olabilen bir nörogelişimsel bozukluk. Çocuklar, bir yaşına geldiklerinde genellikle basit kelimeler kullanmaya başlarlar. Ancak otizmli çocuklar bu dönemde, ya hiç konuşmazlar ya da konuşmada büyük gecikmeler yaşanır. Konuşma geriliği, otizmin başlıca belirtilerindendir ve aileler, çocuklarının gelişimini izlerken bu durumu göz önünde bulundurmalı.
Dr. David G. Amaral, UC Davis MIND Institute’te otizm araştırmaları üzerine çalışan ve dünyaca ünlü bir nörolog, bu konuda şu görüşleri paylaştı:
“Otizmli çocuklar, 12-18 ay arasında dil gelişimi konusunda geri kalma eğilimindedir. Bu erken dönemde yapılan gözlemler, daha sonraki yıllarda daha belirgin hale gelecek olan davranışları anlamamıza yardımcı olabilir. Bu, yalnızca dilin gelişiminde değil, aynı zamanda sosyal etkileşimde de yaşanan gecikmelerin ilk göstergelerindendir.”
KONUŞMA GERİLİĞİ HER ZAMAN OTİZM Mİ ANLATIR?
Bütün konuşma geriliği yaşayan çocuklar otizmli değildir. Dr. Susan Jones, gelişimsel psikolog ve çocuk gelişimi uzmanı, bu konuda şu açıklamayı yapmakta:
“Çocuklarda konuşma geriliği, yalnızca otizmin bir belirtisi olmayabilir. Bazı çocuklar, dil gelişimlerinde genetiksel ya da çevresel etmenlere bağlı olarak gecikmeler yaşayabilirler. Ancak otizmdeki konuşma geriliği, yalnızca dilin gecikmesiyle sınırlı kalmaz; sosyal etkileşim ve tekrarlayan davranışlar da bu duruma eşlik eder.”
Otizmli çocuklar genellikle göz teması kurmakta zorluk çeker, sosyal oyunlar oynamazlar ve diğer çocuklarla etkileşimde bulunmazlar. Konuşma geriliği ile birlikte bu davranışlar gözlemlendiğinde, otizm tanısı konulma ihtimali artar.
ERKEN TANI VE MÜDAHALE: OTİZMDE BAŞARI İÇİN ANAHTAR ROLÜ
Otizm spektrum bozukluğunun erken dönemde teşhis edilmesi, tedavi sürecinde büyük bir fark oluşturabilir. Erken tanı, çocukların dil ve sosyal becerilerinin geliştirilmesinde yardımcı olan terapi ve eğitim programlarının başlatılmasını sağlar.
Birçok araştırma, erken müdahaleyle konuşma, sosyal etkileşim ve diğer gelişimsel becerilerin önemli ölçüde iyileşebileceğini göstermekte.
Dr. Geraldine Dawson, Duke Üniversitesi'nde otizm üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan bir psikolog, "Otizmli çocuklarda erken müdahale, beyin gelişimini şekillendirerek daha sağlıklı bir gelişim süreci sağlar" dedi.
ERKEN GÖZLEMLER VE UZMAN YARDIMI ŞART
Otizmli çocuklarda konuşma geriliği, erken dönemde fark edilebilen bir belirti olabilir. Bununla birlikte, her konuşma geriliği yaşayan çocuk otizmli değildir. Aileler, çocuklarının gelişim süreçlerini dikkatlice izlemeli ve uzmanlardan erken dönemde yardım almalı. Gelişimsel psikiyatri ve çocuk nörolojisi uzmanları, otizm teşhisinde önemli bir rol oynamakta.
Uzmanlar, erken yaşta yapılan gözlemler ve gerekli testlerle doğru tanının konulmasının, çocukların ilerleyen yaşlarda daha sağlıklı bir gelişim süreci geçirmelerini sağlayacağını vurguladı.