Parkinson hastalığının motor belirtileri ortaya çıkmadan çok önce teşhis edilmesinin mümkün hale gelmesi, hastalığın yönetiminde yeni bir dönemi başlattı.
Hastalığın ilerlemesinden sorumlu olan alfa-sinüklein proteininin anormal bir formu olan p-alfa-sinüklein'in tespiti, erken tanıda kritik bir gelişme olarak kayda geçti.
Michael J. Fox Parkinson Araştırma Vakfı tarafından finanse edilen Parkinson İlerleme Belirteçleri İnisiyatifi (PPMI) isimli uzun soluklu bir çalışma, bu biyobelirtecin semptomlar başlamadan önce bile tespit edilebileceğini ifade etti. Bu bulgu, Lancet Neurology dergisinde yayımlanan sonuçlarla bilimsel camiada büyük yankı uyandırdı.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: HASTALIĞI DURDURMAK ARTIK HAYAL DEĞİL
Konuyla ilgili görüşlerini dile getiren dünyanın önde gelen nörobilim uzmanları, erken teşhisin tedavi yaklaşımlarını temelden değiştireceğinin altını çizdi.
Michael J. Fox Vakfı'nın Baş Misyon Sorumlusu Dr. Todd Sherer, mevcut araştırmaların hastalığın seyrini yavaşlatma potansiyelini artırdığını belirtti.
Dr. Sherer, "Parkinson hastalarındaki biyolojik değişkenliği daha iyi anlama çabalarımız, kişiselleştirilmiş tedaviye giden yolu açtı. Hastalığı erken aşamada belirleyebilmek, nörokoruyucu tedavilerin en etkili olduğu pencereyi bize sunuyor" dedi.
San Francisco'daki Kaliforniya Üniversitesi'nden (UCSF) hareket bozuklukları uzmanı Dr. Caroline Tanner ise, hastalığın klinik teşhisine yardımcı olabilecek yeni non-invaziv araçların önemine değindi.
Dr. Tanner, göz takibi teknolojisi gibi yöntemlerin, hem motor hem de motor dışı işlev bozukluklarını objektif olarak yakalayarak erken teşhis ve ilerleme takibi için potansiyel biyobelirteçler sağladığını vurguladı.
TEKNOLOJİK İLERLEMELER TANI SÜRECİNİ HIZLANDIRDI
Geleneksel olarak sadece motor semptomların klinik değerlendirmesiyle teşhis edilen Parkinson için, son dönemde geliştirilen teknolojiler tanı doğruluğunu artırdı. Özellikle SPECT taramalarının (Dopamin Taşıyıcı Tarama – DAT) nörolojik muayene bulgularını desteklemek için kullanılması, doğru tanının erken evrede konmasına yardımcı oldu.
Yapay zekâ destekli analizlerle geliştirilen ses ve hareket örüntülerini analiz eden giyilebilir teknoloji denemeleri, semptomlardaki ince değişimleri dahi izleyerek hastalığın erken evrelerinde bir uyarı sistemi oluşturdu. Bu dijital belirteçlerin, Michael J. Fox Vakfı'nın desteklediği klinik çalışmalarda da kullanıldığı bilindi.
Uzmanlar, tüm bu gelişmelerin, Parkinson hastalığının sadece semptomlarını yönetmek yerine, erken müdahale ile hastalığın ilerlemesini kontrol altına almayı hedefleyen "ayarlama" dönemi için güçlü bir zemin hazırladığını ifade etti.
