Son yıllarda artan sayıda bilimsel çalışma, yaygın beslenme eksikliklerinin saç beyazlamasını hızlandıran önemli bir faktör olduğunu doğruladı.
Genetik yatkınlığın ana etken olduğu bu süreçte, yeterli mikro besin alımının sağlanmaması, saçlara doğal rengini veren pigment olan melaninin üretimini sekteye uğrattı.
Boston'daki Harvard Tıp Okulu Dermatoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. John E. Johnson, özellikle B12 vitamininin saç sağlığı ve pigmentasyonunda kritik bir rol üstlendiğini ifade etti.
Dr. Johnson, "B12 vitamini, DNA sentezi ve kırmızı kan hücrelerinin oluşumu için hayati önem taşır. Eksikliği durumunda saç köklerini besleyen ve oksijen taşıyan sağlıklı kan hücrelerinin gelişimi aksadı. Bu durum, melanin üreten melanosit hücrelerinin işlevini bozarak erken beyazlamaya yol açtı" yorumunu yaptı.
Dr. Johnson, B12 eksikliğinin erken saç beyazlaması görülen bireylerde sıklıkla folik asit ve biyotin eksiklikleriyle birlikte gözlemlendiğini de sözlerine ekledi.
BAKIR VE ÇİNKO DENGESİ: PİGMENT ÜRETİMİNDE KRİTİK İHTİYAÇ
Bilimsel araştırmalar, melanin sentezinde rol oynayan diğer önemli minerallere dikkat çekti. Dr. Elizabeth R. Schmidt (Londra King’s College Üniversitesi Biyokimya ve Beslenme Uzmanı), bakır ve çinko minerallerinin pigmentasyon sürecindeki belirleyici etkisini vurguladı.
Dr. Schmidt, "Bakır, melanin üretiminde kilit bir enzim olan tirozinazın kofaktörü olarak işlev gördü. Bakır seviyesindeki düşüş, tirozinaz aktivitesini doğrudan azalttı ve melaninin yeterince üretilememesine neden oldu" dedi.
Dr. Schmidt, International Journal of Dermatology'de yayımlanan 2022 tarihli bir araştırmanın, erken beyazlayan bireylerin serum bakır ve çinko seviyelerinin kontrol grubuna göre daha düşük olduğunu tespit ettiğini belirtti.
OKSİDATİF STRES VE D VİTAMİNİ BAĞLANTISI
Beslenme eksiklikleri, saç köklerindeki oksidatif stresi artırarak da erken beyazlamayı hızlandırdı.
Araştırmalar, antioksidan özelliklere sahip olan D ve E vitaminlerinin eksikliğinin de pigment kaybıyla ilişkilendirildiğini gösterdi.
Prof. Dr. Michael W. Stevens (New York Üniversitesi Tıp Merkezi Dermatolog ve Araştırmacı), bu ilişkiyi değerlendirdi:
"D vitamini, sadece kemik sağlığı için değil, aynı zamanda bağışıklık fonksiyonları ve hücresel sağlık için de elzemdir. Erken beyazlama vakalarında D vitamini seviyelerinin de düşük olduğu saptandı. Bu mikro besin eksiklikleri, saç foliküllerinin yaşlanma sürecini hızlandıran oksidatif hasara karşı savunmasız kalmasına neden oldu."
Prof. Dr. Stevens, besin takviyeleri ile eksikliklerin giderilmesinin, beyazlama sürecini yavaşlatma potansiyeli taşıdığını, ancak genetik nedenlerle başlayan kalıcı beyazlamayı geri döndürme garantisi vermediğini ifade etti.
Bilim dünyası erken saç beyazlamasının sadece yaşlanmanın doğal bir sonucu olmadığını, aynı zamanda beslenme eksiklikleri gibi yönetilebilir faktörlerle de güçlü bir bağı olduğunu kesinleştirdi.
Uzmanlar, saç sağlığını korumak ve beyazlama sürecini yavaşlatmak için özellikle B12, bakır, çinko ve D vitamini gibi kritik mikro besinlerin yeterli alımına odaklanılmasını önerdi.
