Peki Safran nedir. Safranın faydaları neler, nerelerde kullanıyoyor. Safranın kilosu ne kadar, kaç TL?
SAFRAN NEDİR?
Safran, süsengiller familyasından olan, çiçeklerini sonbaharda açan, yaklaşık 20-30 santim boylarında baharat olarak kullanılan soğanlı bir kültür bitkisi. Baharat olarak keskin bir lezzete, saman ya da iyodoform gibi bir kokuya sahip. Yemeklere verdiği altın sarısı rengi, içindeki krosin denilen karotenoit boya maddesinden kaynaklanır.
Bunun için baharat olarak büyük rağbet görüyor. Bunun yanında tıp alanında da bu bitkiden faydalanılıyor. Kendi ağırlığının yüz bin katı kadar sıvıyı sarıya boyayabilen, kozmetik, gıda ve ilaç endüstrisi gibi çok geniş sektörlerde kullanılır.
SAFRANIN FAYDALARI NELERDİR?
Safran (Crocus sativus), süsengiller (Iridaceae) familyasından, sonbaharda çiçek açan, 20–30 cm boyunda, çiğdem (Crocus) cinsinden soğanlı bir kültür bitkisi ve bu bitkiden elde edilen baharat. Bitkinin yaprakları şeritimsi, mor çiçekleri üç tepeciklidir. Çiçeği ve tepecikleri bitkiye bağlayan yaprak sapı da dâhil olmak üzere erkek organları kurutularak özellikle gıda boyası ve tat verici olarak kullanılan safran bitkisi daha çok İspanya, Fransa, İtalya ve İran'da yetiştirilir. Türkiye’de ise safran Safranbolu’da üretilmektedir. Ağırlığına göre dünyanın en pahalı baharatı, olan safranın anavatanı Güneybatı Asya’dır. Yetiştiriciliğine ilk olarak Yunanistan civarında başlanmıştır. Yarım kilogram safran 80.000 çiçekten çıkarılabilir. Kendi ağırlığının 100.000 katı suyu sarı renge boyar.
Safran baharatının keskin bir tadı ve iyodoform ya da saman benzeri bir kokusu vardır. Bunların sebebi, bileşiminde bulunan pikrokrosin ve safranal kimyasallarıdır. Aynı zamanda içine konduğu yemeklere altın gibi sarı bir renk katan, krosin adı verilen karotenoit bir boya maddesi de içerir. Bu özellikler safranı dünya çapında çok aranan bir baharat yapar. Ayrıca tıpta da kullanılır.
Safran kelimesi Arapça sarı renk anlamına gelen asfar kelimesinden türetilen ve Arapçada safran baharatı anlamına gelen za’feran kelimesinden kaynaklanarak Latinceye safranum, İtalyancaya zafferano ve İspanyolcaya azafrán olarak geçmiştir. Daha sonra Fransızcaya safran ve oradan da İngilizceye saffron olarak aktarılmıştır.
SAFRAN NERELERDE KULLANILIYOR?
Uzmanlar safranın kokusunu otsu ya da samansı bir etkiyle karışık metalik bal rengini andırır diye tarif eder. Tadı da biraz keskin ve samansıdır. Safran yiyeceklere parlak sarı bir renk katar. Sıra dışı tadı ve yemeklere kattığı sarı renk nedeniyle safran; Arap, Orta Asya, Avrupa, Hint, İran, Fas ve Cornwall mutfaklarında oldukça yaygın olarak kullanılır. Şekerlemeler ve likörlerde de sıklıkla safran bulunur. Safranın yerine genellikle aspir (Carthamus tinctorius, "Portekiz safranı" ya da "yalancı safran") veya zerdeçal (Curcuma longa) kullanılır.
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan tarihi evleriyle ünlü Karabük'ün Safranbolu ilçesinde yetiştirilen, boya, kozmetik, ilaç ve gıda gibi birçok alanda kullanıldığı için 'mucize bitki' olarak da adlandırılan safran bitkisi, fiyatı ile de merak edilenler arasında yer alıyor.
SAFRANIN KİLOSU NE KADAR? SAFRAN KAÇ TL?
Her yıl ağustos ayında soğanı dikilen, 30 santimetreye kadar uzayabilen, mor renkli, güzel kokulu çiçekler açan safran, ekim-kasım aylarında toplanıyor. Safranbolu'da her yıl yaklaşık 5 milyon çiçekten 35 kilogram ürün alınan bitkinin kilogramı oldukça yüksek fiyata alıcı buluyor. İşte, 2020 güncel safran fiyatı. Ağırlığının 100 bin katı kadar sıvıyı sarıya boyayabilen, 80 bin çiçekten sadece yarım kilogram ürün elde edilebilen safranın kilogramı 30 bin liradan satılıyor.
SAFRAN NERELERDE KULLANILIYOR?
Geleneksel tedavi yöntemi olarak çok eski bir tarihe sahip olan safranın antikarsinojenik (kanser bastırıcı), antimutajenik (mutasyon önleyici), immünomodüle edici, ve antioksidan benzeri özellikleri olduğu modern tıp tarafından bulunmuştur. Safran özellikle Çin ve Hindistan’da kumaş boyası olarak ve parfümeride kullanılır.
Anti kanserojen maddeler sayesinde bağışıklık ve sinir sistemini güçlendirir. Karaciğeri temizlediği gibi kandaki zararlı hücreleri de temizleyerek damar tıkanıklığı riskini azaltır. Safran çiçeği kalp kaslarını kuvvetlendirerek kalp hastalıklarına yakalanma oranını düşürür.
Safranın içerdiği bileşenler bünyede depresyona neden olan asit dengesinin bozulmasına engel olmaktadır. Bu özelliğinden dolayı ruh sağlığı alanında yaygın olarak safran kullanılır.
Etkili antioksidan özelliğinden dolayı safran, sindirim sistemi için faydalıdır. Safran potasyum açısından zengin olduğu için kan basıncını sağlıklı seviyelerde tutmaya yardımcı olur. Safranın içerdikleri cilt sağlığı açısından da faydalıdır. Cildin temizlenmesi ve genç kalması için safran cilt maskelerinde yaygın olarak kullanılır.
(Kaynak: Hürriyet)
GOP Avrasya Hastanesinin Pandemi sürecindeki çalışmaları
Deri kuruluğu nedir? Deri kuruluğu nasıl oluşur?
Gebelik sürecinde nelere dikkat etmeli?
