Yaz aylarının kavurucu sıcakları, sadece insan sağlığını değil, sofralarımızdaki gıdaların güvenliğini de tehdit etti. Özellikle donmuş gıdalar, sıcak havalarda yanlış saklama ve çözdürme işlemleri nedeniyle ciddi sağlık riskleri barındırdı.
Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzmanların görüşleri, sıcak havalarda gıda zehirlenmelerinin artış gösterdiğini ortaya koydu.
Peki, donmuş gıdaları korumak için neler yapılmalı? Uzmanlar, soğuk zincirin korunmasının hayati önem taşıdığını vurguladı.
SICAK HAVALAR VE GIDA ZEHİRLENMESİ RİSKİ
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre, her yıl yaklaşık 600 milyon kişi gıda zehirlenmesiyle karşı karşıya kalıyor ve bu vakaların büyük bir kısmı yaz aylarında, sıcaklıkların yükselmesiyle görüldü.
Yüksek sıcaklıklar, Salmonella, Campylobacter ve Listeria gibi bakterilerin donmuş gıdalarda hızla çoğalmasına neden oldu.
Cambridge Üniversitesi’nden mikrobiyolog Prof. Dr. James Wood, sıcaklık artışının Salmonella bakterisinin üremesini %40 oranında hızlandırdığını belirterek, “Sıcak havalarda donmuş gıdaların çözülmesi ve saklanması sırasında soğuk zincirin kırılması, mikroorganizmaların çoğalması için ideal bir ortam yaratıyor” dedi.
DONMUŞ GIDALARDA SOĞUK ZİNCİRİN ÖNEMİ
Uzmanlar, donmuş gıdaların yaz aylarında özellikle risk taşıdığını ifade ederek, “Et, balık, tavuk ve süt ürünleri gibi protein açısından zengin gıdalar, sıcak havalarda mikroorganizmalar için adeta bir üreme alanı haline geliyor. Donmuş gıdaların çözülmesi için tezgah üzerinde bekletilmesi büyük bir hata” uyarısında bulundu.
Demir, donmuş gıdaların bir gece önceden buzdolabında, 4°C sıcaklıkta çözülmesi gerektiğini vurguluyor ve ekledi:
“Çözünmüş gıdalar asla tekrar dondurulmamalı, bu işlem bakteri üremesini hızlandırır”
UZMANLARDAN KRİTİK ÖNERİLER
Avustralya’daki Sydney Üniversitesi’nden gıda güvenliği uzmanı Dr. Julian Cox, donmuş gıdaların marketten eve taşınırken termos çanta veya buz aküsü kullanılmasını önererek, “Sıcak havalarda market alışverişinde donmuş ürünleri en son almak, soğuk zinciri korumak için basit ama etkili bir yöntem” dedi.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
The Journal of Food Protection’da yayımlanan bir araştırma, sıcak havalarda soğuk zincirin kırılmasının, donmuş gıdalardaki Listeria monocytogenes bakterisinin çoğalma riskini %25 artırdığını ortaya koydu. Benzer şekilde, Ulusal Gıda Güvenliği ve Beslenme Enstitüsü’nün (NGFBE) 2020 raporuna göre, Türkiye’de yaz aylarında gıda zehirlenmesi vakalarının %30’u uygun olmayan saklama koşullarından kaynaklanıyor. Bu veriler, sıcak havalarda donmuş gıdaların saklanmasına ekstra özen gösterilmesi gerektiğini gösterdi.
PRATİK ÇÖZÜMLER VE ÖNERİLER
Uzmanlar, sıcak havalarda donmuş gıdaların güvenliğini sağlamak için şu önerilerde bulundu:
Soğuk zinciri koruyun: Donmuş gıdaları alışverişin sonunda alın ve eve ulaşana kadar termos çanta kullanın.
Doğru çözdürme: Donmuş gıdaları buzdolabında yavaşça çözdürün, asla oda sıcaklığında veya sıcak suyla çözdürme yapmayın.
Hızlı tüketim: Çözülmüş gıdaları aynı gün içinde tüketin ve tekrar dondurmayın.
Hijyen kuralları: Gıdaları hazırlamadan önce ellerinizi yıkayın ve mutfak yüzeylerini temiz tutun.
GIDA GÜVENLİĞİ İÇİN TOPLUMSAL FARKINDALIK
Uzmanlar, sıcak havalarda gıda zehirlenmelerinin yalnızca bireysel değil, toplumsal bir sorun olduğunu belirterek, “Açıkta satılan donmuş veya taze gıdalardan kaçınılmalı. Özellikle sokak satıcılarından alınan ürünlerde soğuk zincirin korunup korunmadığına dikkat edilmeli” dedi.
Uzmanlar, gıda zehirlenmesi belirtileri olan mide bulantısı, kusma ve ishal gibi durumlarda vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmasını önerdi.
SICAK HAVALARDA TETİKTE OLUN
Sıcak havalar, donmuş gıdaların güvenliğini riske atarken, doğru saklama ve tüketim alışkanlıklarıyla bu riskler en aza indirilebilir.
Uzmanlar, bilinçli tüketicilerin soğuk zinciri koruma ve hijyen kurallarına uyma konusunda daha dikkatli olması gerektiğini vurguladı.
Yaz aylarında sağlıklı bir sofraya oturmak için gıda güvenliğine özen göstermek, hem bireysel hem de toplumsal sağlığın korunmasında kritik bir rol oynadı.
