Yaz aylarının keyifli anları, sivrisineklerin vızıldayan saldırılarıyla gölgelenebildi. Ancak bilim dünyasından gelen çarpıcı bir araştırma, sivrisinek ısırıklarından korunmanın sandığınızdan daha basit bir yolunu ortaya koydu: Kıyafet rengi seçimi.

Washington Üniversitesi’nin öncülüğünde yürütülen yeni bir çalışma, sivrisineklerin koku ve vücut ısısının yanı sıra kıyafet renklerine de duyarlı olduğunu gösterdi.

Kırmızı, turuncu, siyah ve camgöbeği tonları, bu küçük ama rahatsız edici canlılar için adeta birer mıknatıs etkisi yaratırken; yeşil, mavi, mor ve beyaz gibi renkler ise sivrisineklerin ilgisini çekmedi.

BİLİMSEL BULGULAR NE DİYOR?

Washington Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Jeffrey Riffell liderliğinde gerçekleştirilen araştırma, özellikle dang humması, sarı humma ve Zika virüsü gibi hastalıkları taşıyabilen dişi Aedes aegypti sivrisineklerinin davranışlarını inceledi.

Araştırmacılar, küçük test odalarında sivrisineklerin koku ve görsel uyarılara tepkilerini gözlemledi. Deneylerde, karbondioksit (CO₂) kokusu olmadan sivrisineklerin renklere karşı kayıtsız kaldığı, ancak CO₂ eklendiğinde kırmızı, turuncu, siyah ve camgöbeği tonlara yöneldiği tespit edildi. Yeşil, mavi, mor ve beyaz renkler ise sivrisineklerin dikkatini çekmedi.6

Prof. Riffell, bulguları şöyle özetledi:

“Sivrisinekler, avlarını bulmak için önce nefesimizden yayılan karbondioksit kokusunu algılıyor. Ardından, görsel ipuçlarına, özellikle uzun dalga boyuna sahip renklere yöneliyor. İnsan cildi, pigmentasyon fark etmeksizin kırmızı-turuncu bir yansıma yayıyor. Bu nedenle, bu renk tonlarındaki kıyafetler sivrisinekler için daha çekici hale geliyor.”

UZMANLARDAN ÖNERİLER: HANGİ RENKLERDEN KAÇINMALI?

Araştırma, sivrisineklerin renk tercihlerinin insan cildinin doğal yansımasına benzemesinden kaynaklanabileceğini öne sürdü.

Ehrlich Pest Control Operasyon Eğitim ve Öğretim Direktörü Nancy Troyano, “Işık, insan derisiyle etkileşime girdiğinde, cilt pigmentasyonundan bağımsız olarak kırmızımsı bir renk yansıtır. Bu, sivrisineklerin konaklarını bulmak için kullandığı önemli bir ipucu” dedi.

Troyano, kırmızı rengin kanla ilişkilendirildiği fikrinin doğru olmadığını vurguladı:

“Sivrisineklerin görüşü keskin değil. Renkleri, dalga boylarına göre algılıyorlar ve kırmızı-turuncu tonlar onlar için öne çıkıyor.”

Florida Üniversitesi’nden tıbbi böcekbilimci Prof. Dr. Jonathan Day ise gündüz aktif olan sivrisineklerin görsel ipuçlarına daha fazla güvendiğini belirtti:

“Açık renkli kıyafetler, çevresel arka plana karışarak sivrisineklerin hedef tespitini zorlaştırabilir. Koyu renkler ise ufka karşı daha belirgin bir siluet oluşturuyor.”

Bu nedenle, özellikle akşam saatlerinde park, piknik veya kamp gibi açık alanlarda açık renkli kıyafetler tercih edilmesi önerildi.

SİVRİSİNEKLERDEN KORUNMANIN YENİ YOLU

Araştırma, kıyafet rengi seçiminin sivrisinek kovucu spreyler kadar etkili olabileceğini gösterdi.

Uzmanlar, yaz aylarında açık havada vakit geçirirken şu önerilere dikkat edilmesini tavsiye etti:

Kaçınılması Gereken Renkler: Kırmızı, turuncu, siyah, camgöbeği.

Tercih Edilmesi Gereken Renkler: Beyaz, yeşil, mavi, mor.

Ek Önlemler: Bol ve açık renkli kıyafetler giymek, cildi örterek sivrisineklerin erişimini zorlaştırabilir. Ayrıca, ter ve karbondioksit salınımını artıran aktivitelerden (örneğin yoğun egzersiz) sonra duş almak, sivrisinek çekiciliğini azaltabilir.

SİVRİSİNEKLER VE SAĞLIK RİSKLERİ

Sivrisinekler yalnızca kaşıntıya neden olan bir rahatsızlık kaynağı değil, aynı zamanda ciddi sağlık tehditleri oluşturabildi.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, sivrisinek kaynaklı sıtma nedeniyle 600 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Dang humması, Zika virüsü ve sarı humma gibi hastalıklar da sivrisinek ısırıkları yoluyla bulaşıyor. Bu nedenle, doğru kıyafet seçimiyle riski azaltmak, özellikle tropikal bölgelerde kritik önem taşıyor.

RENK SEÇİMİNİZLE YAZI DAHA KEYİFLİ GEÇİRİN

Yaz akşamlarında sivrisineklerin hedefi olmaktan kaçınmak için gardırobunuzu gözden geçirmenin tam zamanı.

Bilimsel bulgular, kırmızı ve koyu renklerden uzak durarak, açık ve nötr tonları tercih etmenin sivrisinek ısırıklarını azaltabileceğini gösterdi.

Prof. Riffell, “Kıyafet rengi, sivrisineklerle mücadelede basit ama etkili bir savunma aracı olabilir” dedi.