YENİÇAĞ/ HALİL YATAR- ANKARA
Türkiye’de 1 milyona yakın motokurye olduğunu belirten Öz Taşıma İş Sendikası Başkanı Mustafa Toruntay, “Birçok alışveriş şirketi veya kurumunun müşteri memnuniyeti adına hızlı teslimat garantisi vermesi ve yoğun çalışma saatlerinden ötürü özellikle pandemi ile birlikte motokurye kazaları rekor düzeyde artmıştır.
İHMAL ETMELERİNE NEDEN OLUYOR
Yaşanan bu kazalardan ötürü yüzlerce kurye yaşamını yitirmiş binlercesi yaralanmıştır. Düşük ücretle kayıtdışı çalıştırılma, sigorta primlerinin gerçek maaş üzerinden yatırılmaması gibi sorunların yanı sıra özellikle Türkiye’de faaliyet gösteren ulusal ve uluslararası yemek firmalarının ve e-ticaret firmalarının erken teslimat rekabetine girmesinin yarattığı zaman baskısı motosikletli kuryeler ve kargo emekçilerinin kendi güvenliklerini ve hayatlarını riske atma pahasına trafik kurallarını ihlal etmelerine neden oluyor” ifadelerini kullandı.
AÇIKLAMA HENÜZ YAPILMADI
Motokuryelerin birçok sorunla karşı karşıya kaldığına dikkat çeken Toruntay, “Kurumsal firmaların dışında çalışanların çalışma saatleri belirsizdir. Ayrıca, yağmurlu ve soğuk havalarda iş riskleri daha da artmaktadır. Süre sıkıntısı, kayıtdışılık, trafikte zorbalık ve mobing gibi birçok sıkıntılar yaşamaktadırlar. Mesela şuan İstanbul’daki yoğun kar yağışı ve yolların kapalı olmasından dolayı motokuryelerin bu süre içerisinde çalışmaları yasaklandı. İleride de karşılaşılması muhtemel böyle bir durumla ilgili, parça başı, maaş artı primle çalışanların gelir kayıplarının telafisi ile ilgili bir açıklama henüz yapılmadı” diye konuştu.
EK MALİYETLER GETİRECEĞİ DÜŞÜNÜLÜYOR
Ülkemizde yeni gelişen ve her geçen gün büyüyen motokurye mesleğinin e-ticaretteki düşük fiyat rekabetinin kurbanı haline getirildiğini belirten Toruntay, “İşverenler, insanca yaşama şartlarında, iş güvencesi olan, sosyal haklara sahip çalışanların kendilerine ek maliyetler getireceği düşüncesiyle sendikalaşmaya karşı çıkıyorlar. Sendika yetki süreçlerinin hem yeterli sayı hem de belirli sürelere bağlı olması sebebiyle, sendikalaşma süreci başlayan birçok işyerinde çalışanlar üzerine mobing uygulamaları ve işten çıkarmalar yaşanmakta. İşsizliğin yüksek seviyelerde olduğu bu dönemde, çalışanlar da işsiz kalma korkusuyla kendilerine verilenle yetinmek zorunda kalıyor. Firmaların halka yönelik reklam ve imaj çalışmaları, emekçiler üzerinde ki bu olumsuz davranışları perdelemekte. Özellikle reklam pastasından büyük pay alan medyamız da bu konunun üzerine gitmiyor” ifadelerini kullandı.
RİSK ALTINDA ÇALIŞIYORLAR
Motokuryelere yönelik bir meslek kanunu çıkarılmalı diyen Toruntay, “Çalışma hayatımızı düzenleyen iş kanunlarımız olmasına rağmen, motokurye mesleği hem yeni hem de çalışma şartları bakımından çok farklı bir meslek. Öncelikle mesleki yeterliliği önceleyen düzenlemeler acil ihtiyaçtır. Çok yüksek oranda kaza riski olmasının yanında hava şartlarına bağlı, sağlıkları da risk altında çalışmaktadırlar.
KOLAYLAŞTIRAN DÜZENLEMELER YAPILMALI
Bu nedenle yıpranma payı göz önünde bulundurulmalıdır. Bunun yanında motokuryelerin büyük çoğunluğu kendilerinin satın aldıkları motorlarla çalışmaktadır. Sadece meslekte kullanılan bu araçlarla ilgili vergi düzenlemesi, maaşlarında yapılan vergi kesintilerinden bu araçlar için amortisman payının iadesi gibi konuları kapsayan düzenlemeler ve en önemlisi örgütlü çalışma hakkını koruyacak, sendikalaşmayı kolaylaştıran düzenlemeler yapılmalı” dedi.
