Hong Kong merkezli sanatçı ve mühendis Victor Wong, 2018’de Christie's müzayedesinde yapay zekâ tarafından üretilmiş ilk sanat eserinin 432 bin 500 dolara satılmasının ardından AI'nin sanattaki potansiyelini sorgulamaya başladı. Ona göre o eser insan işçiliğini taklit etmekten öteye gitmiyordu. Bu eleştiriden yola çıkan Wong, dünyanın ilk yapay zekâ destekli mürekkep ressamı olan AI Gemini’yi tasarladı.
3812 Gallery tarafından temsil edilen Wong’un AI Gemini adlı projesi, geleneksel Çin mürekkep manzaralarını robotik bir kolla yeniden yaratıyor. Çevrim içi satın alınarak yeniden programlanan robot kolun ucuna bir fırça yerleştiriliyor. Wong’un seçtiği veri setlerini analiz eden algoritma, Xuan kağıdı üzerine dağ konturlarını işleyerek manzaralar oluşturuyor.
AY’DAN BORSAYA İLHAM KAYNAKLARI
AI Gemini’nin çizimlerini yönlendiren veri kaynakları oldukça çeşitli. Wong, Çin’in Ay’ın karanlık yüzüne araç göndermesinden esinlenerek NASA’nın halka açık 3D Ay haritasını bir resim serisinde kullandı. Başka bir serideyse, borsa endekslerindeki dalgalanmaları dağ ve vadiler olarak yorumladı.
Renk uygulamaları, geleneksel Çin mürekkep resim teknikleriyle eğitilmiş derin öğrenme modellerine dayanıyor. Kâğıda uygulanan su miktarı ise ortam nemine göre değişiyor. Wong, her bir metrekarelik eserin sekiz ila on saatte tamamlandığını söylüyor.
SERGİLER VE TİCARİ BAŞARI
CNN'den Amy Gunia'ya konuşan Wong, AI Gemini ile Hong Kong, Şanghay, Taipei ve Londra gibi şehirlerde sergiler düzenledi. Şimdiye dek birçok koleksiyonere yaklaşık 20 bin dolara eser sattığını belirtiyor. Ayrıca Hong Kong’un ulusal havayolu şirketi Cathay Pacific gibi büyük şirketlerle de işbirlikleri yaptı.
Binlerce yıllık geçmişe sahip Çin mürekkep resmi geleneğini çağdaş teknolojiyle birleştiren Wong, “İnsan fikri ile teknolojinin gücünü birleştirerek daha önce görülmemiş bir şey yaratmak istedim” diyor.
SANATTA YAPAY ZEKÂ TARTIŞMASI
AI’nin sanat dünyasındaki yükselişi tartışmalı. 2025’te New York’taki Christie’s müzayedesinde sadece yapay zekâyla üretilmiş eserlerin satışa sunulması tepkilere neden olmuş, 6.500’den fazla kişi müzayedenin iptali için açık mektup imzalamıştı. Ancak satış yine de gerçekleşti ve 729 bin dolar gelir elde edildi.
Victor Wong’un farkı, doğrudan AI ile üretilmiş görseller kullanmaması. Eski ustaların çalışmalarını taklit eden değil, onların yöntemlerini yorumlayan bir algoritma geliştirdiğini söylüyor. Her ne kadar bazı izleyiciler eserlerine hâlâ “bu sanat değil” dese de Wong, “Teknoloji ve sanat hiçbir zaman birbirinden ayrı olmadı” diyerek eleştirileri geri çeviriyor.
Çin’de Han Hanedanı döneminde geliştirilen fırçanın kaligrafi gibi sanat dallarını mümkün kıldığını, Rönesans’ta ise Leonardo da Vinci gibi ustaların çizimlerde perspektif oluşturmak için matematiksel sistemler kullandığını hatırlatan Wong, yapay zekânın sanattaki yerinin bu sürecin doğal bir uzantısı olduğunu vurguluyor.
“Yapay zekâ artık hayatın bir parçası ve insanlar hâlâ buna alışamadı” diyen Wong, şu sözle noktayı koyuyor: “AI’den kaçamazsınız.”
