Yaz aylarının kavurucu sıcakları, klimaları evlerden iş yerlerine, araçlardan alışveriş merkezlerine kadar hayatın her alanında vazgeçilmez kılıyor. Ancak, bilinçsiz ve aşırı klima kullanımı, serinlik arayışını sağlık sorunlarına dönüştürebiliyor.
Uzmanlar, uygun olmayan sıcaklık ayarları ve bakımsız klimaların ciddi sağlık riskleri taşıdığını vurguladı.
Baş ağrısından zatürreye, kas ağrılarından lejyoner hastalığına kadar birçok rahatsızlığın tetikleyici faktörü olabilen klimalar, doğru kullanılmadığında yaz keyfini kabusa çevirebilir.
KLİMA KULLANIMINDA KRİTİK HATALAR
Uzmanlar, aşırı klima kullanımının özellikle lejyonella bakterisinin neden olduğu zatürre riskini artırdığını belirterek, “Klimalardan yayılan lejyonella bakterisi, solunum yoluyla bulaşarak ciddi akciğer enfeksiyonlarına yol açabilir. Ani sıcak-soğuk geçişler ise bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara zemin hazırlar” dedi.
Göğüs Hastalıkları Uzmanları, özellikle astım ve KOAH hastaları için klima kullanımının dikkatli yapılması gerektiğini vurgulayarak, “Yüksek nem ve sıcaklık, bu hastaların semptomlarını kötüleştirirken, yanlış klima ayarları hava yollarının daralmasına ve nefes darlığına neden olabilir. İdeal iç ortam sıcaklığı 21-26°C arasında olmalı ve nem oranı yüzde 30-50 seviyesinde tutulmalı” diye ekledi.
SAĞLIK RİSKLERİ NELER?
Aşırı soğuk ortamlar, kas tutulmasından sinüzite, baş ağrısından yüz felcine kadar geniş bir yelpazede sağlık sorunlarına davetiye çıkardı.
Uzmanlar, klimaların doğrudan üzerine üflediği soğuk havanın yüzdeki sinir kılıfını etkileyerek ödem ve yüz felci oluşturabileceğini belirterek, “Özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik solunum yolu hastalığı olanlar risk altında” dedi.
Lejyoner hastalığı, klima kullanımına bağlı en ciddi risklerden biri olarak öne çıktı.
Yüksek ateş, nefes darlığı ve şiddetli öksürük gibi belirtilerle kendini gösteren bu enfeksiyon, erken teşhis edilmediğinde ölümcül olabiliyor. Ayrıca, klima çarpması da yaz aylarında sıkça karşılaşılan bir sorun.
Yapılan açıklamaya göre, vücut ısısının ani sıcaklık değişimlerine maruz kalması, kas ağrıları, soğuk algınlığı ve hatta migren krizlerini tetikleyebilir.
DOĞRU KLİMA KULLANIMI İÇİN ÖNERİLER
Uzmanlar, klima kullanımında sağlık risklerini en aza indirmek için şu önerileri sıraladı:
Sıcaklık Ayarı: İç mekan sıcaklığı, dış ortam sıcaklığından 7-8°C düşük olmalı. Genellikle 24-26°C aralığı ideal kabul ediliyor. Aşırı soğuk ayarlar hem enerji tüketimini artırıyor hem de sağlığı riske atıyor.
Nem Kontrolü: Klimanın nem alma modu, yüksek nemli günlerde kullanılarak ortam havası dengelenmeli. Nem oranının %30-50 arasında tutulması öneriliyor.
Bakım ve Temizlik: Klimaların filtreleri düzenli olarak temizlenmeli ve yıllık bakımları aksatılmamalı. Kirli filtreler, lejyonella gibi bakterilerin üremesine zemin hazırlıyor.
Hava Akışı: Klima üflemeleri doğrudan vücuda değil, tavana veya zemine yönlendirilmeli. Böylece kas tutulmaları ve diğer rahatsızlıklar önlenebilir.
Vücut Isısını Dengeleme: Sıcak bir ortamdan klimalı bir alana geçmeden önce vücut ısısının düşmesi beklenmeli. Yüz ve bileklerin soğuk suyla yıkanması bu geçişi kolaylaştırabilir.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
The Lancet dergisinde yayımlanan bir çalışma, ani sıcaklık değişimlerinin bağışıklık sistemini zayıflatarak solunum yolu enfeksiyonlarına yatkınlığı artırdığını ortaya koydu.
Ayrıca, Journal of Environmental Health’te yayımlanan bir araştırma, düzenli bakımı yapılmayan klimaların lejyonella bakterisi için ideal bir üreme alanı oluşturduğunu doğruladı. Bu bulgular, uzmanların bakım ve doğru kullanım konusundaki uyarılarını destekledi.
ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ÇEVRESEL ETKİ
Aşırı klima kullanımı sadece sağlığı değil, enerji tüketimini de olumsuz etkiledi. Viessmann Türkiye’nin raporuna göre, klimayı 23-26°C aralığında çalıştırmak, enerji verimliliğini artırarak elektrik faturalarını düşürüyor. Ayrıca, inverter teknolojisine sahip klimaların daha az enerji tükettiği ve cihaz ömrünü uzattığı belirtildi.
UZMANLARDAN ÇAĞRI: BİLİNÇLİ KULLANIM ŞART
Uzmanlar, özellikle yaz aylarında artan enfeksiyon risklerine karşı maske kullanımının önemine dikkat çekerek, “Uluslararası seyahatlerde ve kalabalık ortamlarda maske, virüslerin yayılmasını önlemede etkili bir yöntem” dedi.
Uzmanlar ise astım ve KOAH hastalarına, yüksek verimli HEPA filtreli klimaları tercih etmelerini önerdi.
Yaz sıcaklarında serinlemek için klimalara başvururken, bilinçli kullanım hayati önem taşıyor.
Uzmanlar, doğru ayarlar ve düzenli bakım ile hem sağlığın korunabileceğini hem de enerji tasarrufu sağlanabileceğini vurguladı.
