Yenidoğan sarılığı, bebeklerin yaklaşık %60’ında görülen yaygın bir durum olarak sağlık uzmanlarının dikkatini çekti.
Bebeklerin cildinde ve göz aklarında sarı renk değişikliğine neden olan bu durum, genellikle zararsız olsa da, ciddi vakalarda komplikasyonlara yol açabildi.
Son bilimsel çalışmalar, anne sütünün yenidoğan sarılığını önlemede ve yönetmede hayati bir rol oynadığını gösterdi.
Uzmanlar, sık ve yeterli emzirmenin, bilirubin seviyelerini düşürerek bebekleri bu riskten koruduğunu ifade etti.
ANNE SÜTÜ SARILIĞI AZALTIYOR
Yenidoğan sarılığı, bebeklerin karaciğerinin bilirubini yeterince işleyememesi sonucu ortaya çıktı.
Yenidoğanlarda sarılık, genellikle fizyolojik bir süreçtir ve çoğu bebekte kendiliğinden geçer. Ancak, anne sütüyle sık beslenme, bağırsak hareketlerini artırarak bilirubinin vücuttan atılmasını hızlandırır.
Amerikan Pediatri Akademisi’nin (AAP) güncellenen kılavuzlarına göre, anne sütüyle beslenen bebeklerde, günde 8-12 kez emzirme, sarılık riskini önemli ölçüde azalttı.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
Merck Manual ve StatPearls gibi kaynaklarda yayımlanan çalışmalar, anne sütünün yenidoğan sarılığını önlemede etkili olduğunu doğruladı. Özellikle “emzirme sarılığı” olarak bilinen durum, annenin süt üretiminin yetersiz olduğu veya bebeğin yeterince süt alamadığı durumlarda ortaya çıktı. Bu durumda, sık emzirme veya anne sütünün sağılıp verilmesi, bilirubin seviyelerini düşürmede etkili bir yöntem olarak önerildi.
Pediatri uzmanı Dr. Claire McCarthy, “Anne sütü, bebeklerin bağırsaklarını harekete geçirerek mekonyumun (ilk dışkı) hızla atılmasını sağlar. Bu, bilirubin birikimini önler” dedi.
Uluslararası bir çalışmada, anne sütüyle beslenen bebeklerde sarılığın daha hafif seyrettiği ve daha hızlı iyileştiği gözlemlendi. Çin’de yapılan bir araştırma, epidermal büyüme faktörü (EGF) içeren anne sütünün, geç başlangıçlı sarılık (breast milk jaundice) vakalarında koruyucu bir etkiye sahip olduğunu ortaya koydu. Çalışmanın lideri Dr. Qian Guo, “Anne sütü, yalnızca besleyici değil, aynı zamanda bağırsak florasını düzenleyerek sarılık riskini azaltıyor” dedi.
EMZİRME SARILIĞI VE ANNE SÜTÜ SARILIĞI ARASINDAKİ FARK
Uzmanlar, yenidoğan sarılığını iki farklı türde ele alıyor: emzirme sarılığı ve anne sütü sarılığı. Emzirme sarılığı, genellikle ilk günlerde annenin süt üretiminin az olması veya bebeğin yeterince emmemesi nedeniyle ortaya çıktı. Bu durum, sık emzirmeyle kolayca önlenebiliyor. Öte yandan, anne sütü sarılığı, anne sütünde bulunan bazı maddelerin bilirubinin karaciğerde işlenmesini yavaşlatmasıyla ilişkilendiriliyor. Ancak, bu durum genellikle zararsız ve geçici olup, emzirmenin durdurulmasını gerektirmedi.
UT Southwestern Tıp Merkezi’nden neonatolog Dr. Elizabeth Stehel, “Anne sütü sarılığı nadiren ciddi bir sorun teşkil eder. Önemli olan, bebeğin yeterince sıvı aldığından ve düzenli beslendiğinden emin olmaktır” dedi. Stehel, fototerapi gibi tedavilerin gerekli olduğu durumlarda bile emzirmenin devam etmesi gerektiğini vurguladı.
SIK EMZİRME VE HİDRASYONUN ÖNEMİ
Anne sütünün yenidoğan sarılığını önlemedeki en büyük avantajı, bebeğin hidrasyonunu sağlaması ve bağırsak hareketlerini artırması. Yayımlanan bir makale, sık beslenmenin bebeklerin daha fazla dışkı ve idrar üretmesini sağlayarak bilirubinin vücuttan atılmasını hızlandırdığını belirtiyor. Lagos’taki Genel Hastane’den pediatri uzmanı Dr. Ademolu Abiola, “Bebeklerin ilk haftada günde 8-12 kez emzirilmesi, sarılık riskini azaltmada kritik. Ayrıca, annelerin bol sıvı tüketmesi süt üretimini destekler” dedi.
FOTOTERAPİ VE EMZİRME BİR ARADA YÜRÜTÜLEBİLİR
Sarılık vakalarının çoğunda, bebeklerin anne sütüyle beslenmeye devam etmesi teşvik ediliyor. Ancak, bilirubin seviyeleri yüksek olduğunda fototerapi gibi tedavilere ihtiyaç duyulabiliyor.
Amerikan Pediatri Akademisi, bu süreçte anne sütüyle beslenmenin kesilmesine gerek olmadığını, ancak bazı durumlarda anne sütüyle birlikte formül mama takviyesi yapılabileceğini belirtti.
Fototerapi sırasında emzirmeye devam etmek, hem bebeğin beslenmesini destekler hem de annenin süt üretimini korur.
EBEVEYNLERE ÖNERİLER
Uzmanlar, yenidoğan sarılığıyla karşılaşan ebeveynlerin panik yapmaması gerektiğini, ancak belirtileri yakından takip etmeleri gerektiğini vurguladı. Bebeğin cildinde veya göz aklarında sararma, uyuşukluk, emme güçlüğü veya az idrar gibi belirtiler fark edildiğinde, hemen bir sağlık uzmanına başvurulmalı. CDC, bu tür durumlarda bilirubin seviyesinin ölçülmesi ve uygun tedavinin belirlenmesi gerektiğini ifade etti.
ANNE SÜTÜYLE SAĞLIKLI BİR BAŞLANGIÇ
Yenidoğan sarılığı, doğru yönetildiğinde genellikle ciddi bir sorun olmaktan çıkıyor. Anne sütü, bu süreçte hem koruyucu hem de tedavi edici bir rol oynadı.
Sık emzirme, yeterli hidrasyon ve düzenli sağlık kontrolleri, bebekleri sarılık riskinden korumada en etkili yöntemler.
Anne sütü, bebekler için yalnızca bir besin değil, aynı zamanda bir sağlık kalkanı. Emzirmeye devam etmek, sarılığı önlemenin en doğal yolu.
