Kasım 2025, dünyanın dört bir yanındaki sanat ve bilim merkezlerinde açılan, hem geçmişin mirasını sorgulayan hem de geleceğin estetiğini imleyen kapsamlı sergilerle sanatseverlerin takvimine damgasını vurdu. Bu kültürel etkinlikler, sadece eserlerin gösterimi olmakla kalmadı, aynı zamanda disiplinlerarası yeni tartışma alanları oluşturdu.
PARİS'TE NEOKLASİZMİN HÜKÜMRANLIĞI VE ART DECO'NUN YÜZ YILI
Fransa'nın başkenti Paris, bu ay iki büyük sanat olayı ile adından söz ettirdi. Louvre Müzesi, Neoklasik ressam Jacques-Louis David’in ölümünün 200. yıldönümüne özel, sanatçının eserlerinin politika ve moderniteyle ilişkisini inceleyen dev bir retrospektif düzenledi.
Londra'da yayımlanan Art Review dergisinin Baş Eleştirmeni Dr. Julian Davies, serginin açılışında yaptığı değerlendirmede şunları ifade etti:
"David'in eserleri, tarihin büyük kırılma anlarında sanatçının rolünün ne kadar kritik olduğunu tekrar kanıtladı. David, biçimsel mükemmeliyetle toplumsal eleştiriyi birleştiren bir dehaydı."
Davies, bu serginin sanat tarihinin geleneksel anlatılarını güçlü bir şekilde sarstığını belirtti.
Aynı dönemde, Musee des Arts Decoratifs (MAD), Art Déco akımının yüzüncü yılını, 1925'ten 2025'e uzanan yaklaşık bin eserle kutlayan görkemli bir sergi sundu.
Serginin dikkat çeken bir parçası ise, Art Déco zarafetinin simgesi Orient Express'in yeniden canlandırılan bir bölümü oldu.
SOYUTLAMANIN RİTMİ: KANDİNSKY VE OPTİK YANILSAMALARIN USTASI
Soyut sanatın öncülerinden Wassily Kandinsky'ye adanan "Kandinsky, Renklerin Müziği" sergisi, Paris Filarmoni'de müzik ve resim arasındaki sinestezi (duyumların karışması) ilişkisini keşfeden sürükleyici bir deneyim yaşattı.
Sergide, Kandinsky'nin renkleri nasıl müzikal bir ritimle kurguladığını gösteren eserler, eş zamanlı ses enstalasyonlarıyla birleşti.
Müzikolog ve sanat teorisyeni Prof. Dr. Elena Petrova (Berlin Üniversitesi), sergi hakkındaki bilimsel makalesinde, sanatçının eserlerinde görülen geometrik formların, klasik armoni kurallarının görsel bir yansıması olduğunu öne sürdü.
Petrova, bu serginin, sanat ve sinirbilim arasındaki diyalog için önemli veriler sunduğunu dile getirdi.
Öte yandan, matematiksel estetiğiyle tanınan M.C. Escher'in optik yanılsamalar üzerine kurulu ilk kapsamlı retrospektifi La Monnaie de Paris'te kapılarını açtı.
AFRİKA'DAN YÜKSELEN DALGA: NİJERYA VE BARSELONA
Kasım 2025, Batı Afrika sanatının küresel sahnede güçlü bir şekilde yer bulduğu ay olarak kayıtlara geçti. Nijerya’da, Batı Afrika Sanat Müzesi (MOWAA), "Nijerya Hayali: Eve Dönüş" sergisiyle yeniden ziyarete açıldı. Sergide, tarihi eserler ile çağdaş enstalasyonlar yan yana sergilendi ve Batı Afrika yaratıcılığının kökleri ile geleceği arasındaki ilişki araştırıldı.
Barselona Çağdaş Sanat Müzesi'ndeki (MACBA) "Bir Kara Gezegen Projesi" ise Afrika kıtasının ve diasporasının çoğulcu kimliklerini resim, video ve enstalasyonlar aracılığıyla inceledi.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) Kültürel Antropolog Prof. Marcus Goldberg, bu sergiler zincirine dair görüşlerini şu sözlerle özetledi: "Bu sergiler, Batı sanat tarihi anlatısının merkezini kaydıran, kritik öneme sahip kültürel eylemlerdir. Küresel izleyiciye, sömürgecilik sonrası dönemin karmaşık hafızasını ve geleceğe yönelik güçlü vizyonunu sundular."
BİLİM VE TEKNOLOJİ SANATIN MERKEZİNDE
Bilimsel araştırmaların kültürel etkinliklere entegrasyonu da bu ayın dikkat çekici gelişmeleri arasındaydı. Dijital Deneyim Merkezi'nde gösterime giren "Van Gogh Işığın İzinde" sergisi, Van Gogh'un eserlerini yapay zekâ, artırılmış ve sanal gerçeklik gibi yeni nesil teknolojilerle birleştirerek izleyicilere sanatçının dünyasına daha önce görülmemiş bir boyutla girme imkânı sağladı.
Ayrıca, Paris Bilim ve Sanayi Müzesi'nde açılan "Machine arriere" serisi, daktiloyu teknik inovasyonlar ve sosyal mücadeleler bağlamında ele alarak izleyicileri sesli ve tarihi bir yolculuğa davet etti. Bu sergi, teknolojinin sadece bir araç değil, aynı zamanda toplumsal değişimin kaydı olduğunu gösterdi.
Kasım 2025, sanatı ve bilimi, dünyanın dört bir yanından gelen kültürel miras ve fütüristik vizyonlarla harmanlayan, ezber bozan bir ay oldu. Ziyaretçiler, bu küresel sergiler sayesinde farklı kültürlerin ve disiplinlerin birbiriyle kurduğu diyaloglara tanıklık etti.
