ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'yı zora sokacak 28 maddelik planı netleşti. Plana göre Ukrayna ve Rusya arasında barışın sağlanması, Kiev'in ülkenin doğusundaki Donbas bölgesinden vazgeçmesine ve askeri gücünü azaltmasına bağlı. Sadece bu da değil, Ukrayna'nın NATO hayallerinden vazgeçmesi gerekecek.
ABD, Ukrayna'yı işte bu anlaşmaya zorluyor. Ancak bu gibi planlar daha evvel gündeme gelmiş, Ukrayna ise defalarca reddetmişti. Köşeye sıkışan Zelenski ise artık bu ihtimali dışlamıyor. Beyaz Saray'dan üst düzey bir yetkili, Axios'a konuştu, planın Ukrayna için "kolay olmadığını" söyledi.
'KABUL ETMEZSE DAHA ÇOK TOPRAK KAYBEDER'
Yetkili, bu savaş sürerse Ukrayna'nın daha fazla toprak kaybedeceğini söyledi. Plan, Trump'ın temsilcisi Steve Witkoff tarafından, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Trump'ın damadı Jared Kushner'in katkılarıyla hazırlandı.
ABD Kara Kuvvetleri Komutanı Dan Driscoll, planı Perşembe günü Zelenski'ye yazılı olarak sundu. Ardından Zelenski, Trump ve ekibiyle konuyla ilgili görüşmeler yapmaya hazır olduğunu söyledi. Zelenski, planı ABD'nin "vizyon"u olarak nitelendirdi, ancak Ukrayna'nın kırmızı çizgileri konusunda net olduğunu da belirtti.
Trump ayrıca daha önce tam detayları yayınlanmayan plana kişisel olarak da destek verdi. Belgede, Ukrayna'dan istenen toprak tavizlerine ek olarak, Rusya'nın Ukrayna topraklarına daha fazla müdahalesi durumunda "kesin ve koordineli bir askeri müdahale" yapılacağı belirtiliyor. ABD'nin böyle bir müdahalede nasıl bir rol oynayacağı belirtilmiyor.
Planda ayrıca, dondurulmuş Rus varlıklarının bir kısmının Ukrayna'nın yeniden inşasına aktarılması, Rusya'ya yönelik yaptırımların kaldırılması, ABD ve Rusya'nın yapay zeka ve madencilik gibi alanlarda uzun vadeli ortaklık kurma konusunda anlaşması ve Rusya'nın G8'e geri dönmesi gibi ekonomik unsurlar da yer alıyor.
Aşağıdaki 28 madde, değiştirildiği haliyle dilde küçük değişiklikler hariç, Perşembe günü itibarıyla mevcut ABD planını yansıtıyor:
ABD'NİN UKRAYNA PLANI
1. Ukrayna'nın egemenliği teyit edilecektir.
2. Rusya, Ukrayna ve Avrupa arasında kapsamlı bir saldırmazlık anlaşması imzalanacak ve son 30 yılın tüm anlaşmazlıkları giderilmiş sayılacak.
3. Rusya'nın komşu ülkeleri işgal etmeyeceği ve NATO'nun daha fazla genişlemeyeceği tahmin ediliyor.
4. Küresel güvenliğin sağlanması, işbirliği ve gelecekteki ekonomik kalkınma fırsatlarının artırılması amacıyla, tüm güvenlik sorunlarının çözümü ve gerginliğin azaltılması için koşulların oluşturulması amacıyla, ABD'nin arabuluculuğunda Rusya ve NATO arasında diyalog gerçekleştirilecektir.
5. Ukrayna'ya güvenlik garantileri verilecek.
6. Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin büyüklüğü 600.000 personelle sınırlandırılacak.
Not: Ukrayna ordusunun şu an 800 bin -850 bin personeli var ve savaştan önce bu sayı 250 bin civarındaydı.
7. Ukrayna, NATO'ya katılmayacağını anayasasına ekleyecek. NATO da tüzüğüne Ukrayna'nın gelecekte üyeliğe kabul edilmeyeceğine dair bir hüküm ekleyecek.
8. NATO, Ukrayna'ya asker konuşlandırmamayı kabul etti.
Not: Fransa ve İngiltere de dahil olmak üzere NATO ülkeleri, savaştan sonra Ukrayna topraklarında az sayıda Avrupa askerinin bulunmasını öngören ayrı teklifler üzerinde çalışıyorlardı. Bu plan, bu çalışmalara sekte vuracağa benziyor
9. Avrupa savaş uçakları Polonya'da konuşlandırılacak.
10. ABD garantisi:
- ABD garanti karşılığında tazminat alacak;
- Ukrayna Rusya'yı işgal ederse, garantiyi kaybedecek;
- Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi halinde, kararlı ve koordineli bir askeri karşılık yanında, tüm küresel yaptırımlar yeniden yürürlüğe konulacak, yeni toprakların tanınması ve bu anlaşmanın tüm diğer faydaları iptal edilecektir;
- Ukrayna'nın Moskova veya St. Petersburg'a sebepsiz yere füze fırlatması halinde güvenlik garantisi geçersiz sayılacak.
11. Ukrayna AB üyeliğine uygundur ve bu konu değerlendirilirken Avrupa pazarına kısa vadeli tercihli erişim hakkına sahip olacaktır.
12. Ukrayna'nın yeniden inşası için güçlü bir küresel önlem paketi, ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere:
- Teknoloji, veri merkezleri ve yapay zeka gibi hızla büyüyen sektörlere yatırım yapmak üzere Ukrayna Kalkınma Fonu'nun kurulması.
- ABD, Ukrayna ile boru hatları ve depolama tesisleri de dahil olmak üzere Ukrayna'nın doğalgaz altyapısının yeniden inşası, geliştirilmesi, modernizasyonu ve işletilmesi konusunda iş birliği yapacak.
- Savaştan etkilenen bölgelerin yeniden canlandırılması, kentlerin ve yerleşim alanlarının yeniden inşası ve modernizasyonu için ortak çabalar.
- Maden ve doğal kaynakların çıkarılması.
- Dünya Bankası bu çabaları hızlandırmak için özel bir finansman paketi geliştirecek.
13. Rusya küresel ekonomiye yeniden entegre edilecek.
14. Dondurulan fonların kullanılması. (Dondurulan Rus varlıklarının 100 milyar doları, ABD öncülüğündeki Ukrayna'nın yeniden inşası ve yatırım çalışmalarına yatırılacak. ABD bu girişimden elde edilen kârın %50'sini alacak)
15. Bu anlaşmanın tüm hükümlerine uyulmasını teşvik etmek ve sağlamak amacıyla güvenlik konularında ortak bir Amerikan-Rus çalışma grubu kurulacaktır.
16. Rusya, Avrupa ve Ukrayna'ya yönelik saldırmazlık politikasını yasayla güvence altına alacaktır.
17. ABD ve Rusya, START I Antlaşması da dahil olmak üzere nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve kontrolüne ilişkin antlaşmaların geçerliliğini uzatma konusunda anlaşacaklardır. (ABD-Rusya arasındaki son büyük silah kontrol anlaşması olan New START'ın süresi Şubat ayında doluyor)
18. Ukrayna, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesine Dair Antlaşma uyarınca nükleer olmayan bir devlet olmayı kabul eder.
19. Zaporijya Nükleer Santrali, Uluslararası Atom Enerji Ajansı'nın (UAEA) denetiminde devreye alınacak ve üretilecek elektrik Rusya ve Ukrayna arasında yarı yarıya eşit olarak dağıtılacak.
20. Her iki ülke, farklı kültürlere yönelik anlayış ve hoşgörüyü teşvik etmeyi ve ırkçılık ile önyargıyı ortadan kaldırmayı amaçlayan eğitim programlarını okullarda ve toplumda uygulamayı taahhüt edecek.
21. Kırım, Luhansk ve Donetsk, ABD de dahil olmak üzere, fiilen Rusya'nın toprağı olarak tanınacak. Herson ve Zaporijya temas hattı boyunca dondurulacak, bu da temas hattı boyunca fiili bir tanıma anlamına gelecek. Rusya, beş bölge dışında kontrol ettiği diğer mutabakata varılan topraklardan vazgeçecek. Ukrayna kuvvetleri, Donetsk Oblastı'nın şu anda kontrol ettikleri kısmından çekilecek ve bu çekilme bölgesi, uluslararası alanda Rusya Federasyonu'na ait bir bölge olarak tanınan tarafsız bir silahsızlandırılmış tampon bölge olarak kabul edilecek.
22. Gelecekteki toprak düzenlemeleri üzerinde anlaşmaya varıldıktan sonra, hem Rusya Federasyonu hem de Ukrayna, bu düzenlemeleri zorla değiştirmemeyi taahhüt edecek. Bu taahhüdün ihlali durumunda herhangi bir güvenlik garantisi geçerli olmayacak.
23. Rusya, Ukrayna'nın Dinyeper Nehri'ni ticari faaliyetler için kullanmasını engellemeyecek ve Karadeniz üzerinden tahılın serbest taşınması konusunda anlaşmalar yapılacak.
24. Çözüm bekleyen sorunları çözmek için bir insani yardım komitesi kurulacak.
25. Ukrayna'da 100 gün sonra seçim yapılacak.
26. Bu çatışmaya dahil olan tüm taraflar, savaş sırasındaki eylemlerinden dolayı tam af alacak ve gelecekte herhangi bir talepte bulunmayacaklar.
27. Bu anlaşma hukuken bağlayıcı olacaktır. Uygulanması, Başkan Donald J. Trump başkanlığındaki Barış Konseyi tarafından izlenecek ve garanti altına alınacak. İhlaller durumunda yaptırımlar uygulanacaktır.
28. Tüm taraflar bu anlaşmayı kabul ettiklerinde, her iki taraf anlaşmanın uygulanmasına başlamak üzere mutabık kalınan noktalara çekildikten hemen sonra ateşkes yürürlüğe girecektir.
Putin - Trump planı sızdı: Ukrayna böyle bölünecekDünya
