Günlük hayatın vazgeçilmezi yeşil çay, bilimsel araştırmalarla kanıtlanan nöroproteksiyon gücüyle beyni yaşlanmaya karşı koruyan doğal bir kalkan olarak öne çıktı.
Japonya'dan ABD'ye uzanan geniş çaplı çalışmalar, yeşil çayın içerdiği kateşinler sayesinde bilişsel fonksiyonları güçlendirdiğini ve demans gibi nörodejeneratif hastalıkların riskini azalttığını gösterdi.
Nörologlar, bu ucuz ve erişilebilir içeceğin herkesin evinde bulunmasına rağmen, beynin gizli koruyucusu olarak yeterince fark edilmediğini vurguladı.
Son dönemde yayınlanan bir araştırma, Japonya Prospective Studies Collaboration for Aging and Dementia (J-PROSPER) kapsamında 8.766 yaşlı katılımcı üzerinde gerçekleştirildi.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramalarıyla incelenen beyinlerde, günde üç veya daha fazla fincan yeşil çay tüketenlerin serebral beyaz madde lezyonlarının yüzde 3 daha az olduğu tespit edildi. Bu lezyonlar, demansın erken habercisi olarak biliniyor ve bilişsel düşüşün öncüsü rolünü üstlendi.
Demansa karşı zihinsel kalkan! Uzmanlar anlattı
Cognition Health nöroloğu Dr. Steven Allder, "Yeşil çay tüketimi, yaşlılarda beyin lezyonlarını azaltarak demans riskini önemli ölçüde düşürüyor. Bu, kahve gibi diğer içeceklerde görülmeyen bir etki" dedi.
Yeşil çayın bu nöroprotektif etkisinin arkasında, başlıca epigallokateşin gallat (EGCG) adlı kateşin yatıyor. EGCG, antioksidan özellikleri sayesinde oksidatif stresi azaltıyor ve beyin hücrelerini serbest radikallerin zararından korudu.
Phytomedicine dergisinde yayınlanan sistematik bir derleme, yeşil çayın anksiyeteyi azalttığını, hafıza ve dikkat gibi bilişsel işlevleri iyileştirdiğini ortaya koydu.
Araştırmacılar, yeşil çay ekstraktının beyin fonksiyonlarında, özellikle çalışma hafızasında aktivasyon yarattığını, fonksiyonel MRI görüntülemeleriyle doğruladı. Bu etki, kafein ve L-teanin bileşenlerinin sinerjisinden kaynaklanıyor; kafein uyanıklığı artırırken, L-teanin rahatlamayı sağlayarak beyin dalgalarını dengeleyerek theta dalgalarını güçlendirdi.
Alzheimer'a karşı kahve! Bilim dünyası ne diyor
Alzheimer's Drug Discovery Foundation'dan uzmanlar, gözlemsel çalışmalara dayanarak yeşil çay tüketenlerin bilişsel bozukluk riskinin yüzde 33-47, demans riskinin ise yüzde 25-29 daha düşük olduğunu belirtti. Bir meta-analiz, Asya popülasyonlarında bu etkinin daha belirgin olduğunu, ancak Avrupa'da da benzer faydalar gözlendiğini ekledi.
Nörolog Dr. Gregory Brewer, California Üniversitesi Irvine'de yaptığı çalışmada, EGCG'nin yaşlanan beyin hücrelerindeki guanozin trifosfat (GTP) seviyelerini restore ederek, Alzheimer'a bağlı amiloid-beta plaklarını temizlediğini keşfetti.
"EGCG, beyin enerjisini yenileyerek nöronların doğal temizlik mekanizmasını devreye sokuyor; bu, yaşa bağlı bilişsel gerilemeye karşı yeni bir yol açıyor" diyen Brewer, yeşil çayın vitamin B3 ile birleştiğinde etkisinin katlandığını vurguladı.
Frontiers in Aging Neuroscience'da yayınlanan bir çalışma, Çinli orta yaşlı ve yaşlılarda yeşil çayın antioksidan kapasiteyi artırarak Alzheimer patolojisini azalttığını gösterdi.
Katılımcıların bilişsel test skorları, düzenli yeşil çay içenlerde belirgin şekilde yükseldi. Benzer şekilde, İsviçreli araştırmacı Prof. Stefan Borgwardt'un Psychopharmacology dergisindeki çalışması, yeşil çay ekstraktının çalışma hafızasını güçlendirdiğini ve beyin bağlantılarını artırdığını kanıtladı.
Borgwardt, "Bu, demans gibi psikiyatrik bozuklukların tedavisinde umut verici bir adım" yorumunu yaptı.
Uzmanlar, günde 2-3 fincan (yaklaşık 200-600 ml) yeşil çay tüketiminin yeterli olduğunu, ancak aşırı kafein alımından kaçınılması gerektiğini belirtti.
Dr. Allder, "Yeşil çay, herkesin erişebileceği bir beyin koruyucusu; mutfak dolabınızda duruyor ve bilişsel sağlığınızı sessizce destekliyor" diyerek, bu alışkanlığın demans salgınına karşı basit bir önlem olabileceğini ekledi.
Gelecekteki klinik denemeler, yeşil çayın nöroproteksiyon etkisini daha da pekiştirecek gibi göründü.
