Avrupa Parlamentosu’nda Çekya’yı temsil eden Ondřej Dostál, 9 Mayıs Cuma günü Moskova’daki İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesini anma etkinliklerine katılacağını açıkladı. Dostál, Meçhul Asker Anıtı’na çiçek bırakacağını ancak askerî geçit törenine katılmayacağını vurguladı. Katılım kararını Avrupa Parlamentosu'ndaki bir tartışma oturumunda duyuran Dostál, “Benim görevim anmak ve barışı savunmaktır” dedi.
Dostál, katılımını kişisel vicdanı, seçmenlerinin tarihsel belleği ve barışa olan inancı doğrultusunda gerçekleştireceğini belirtti. “80. yıl dönümü vesilesiyle yapılan bu kutlamalar bizi birleştiriyor, diplomasiye ve barışa giden yolu açabilir” ifadelerini kullandı.
DOSTÁL’DAN HÜKÛMETİNE SERT SÖZLER
Konuşmasında kendi hükûmetine yönelik sert eleştirilerde bulunan Dostál, Sovyet askerlerinin katkısının görmezden gelinmesini utanç verici olarak niteledi. “Sovyet askerlerinin annelerine, oğullarının işgalci olduğunu söyler miydiniz? Auschwitz kurbanlarına, Sovyetler onları özgürleştirmedi, işgal etti mi derdiniz?” sözleriyle tepkisini dile getirdi. Slovakya Başbakanı Robert Fico’nun da törenlere katılacak olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi ve kendisinin de bu nedenle Moskova’da Meçhul Asker Anıtı’na çiçek bırakacağını yineledi.
Avrupa şokta: Slovakya, NATO’dan çekilmeye hazırlanıyor
İLK TEPKİ ÜLKESİNDEN GELDİ
Dostál’ın bu kararı Avrupa’da geniş yankı uyandırdı. Özellikle Çekyalı Avrupa Parlamentosu üyesi Danuše Nerudová, kararı “utanç verici ve ahlaken tiksindirici” olarak nitelendirdi. Nerudová, “Bu ziyaret, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırdığı bir dönemde Putin rejimi için sadece bir propaganda hediyesidir. Katillerin ve işgalcilerin meşrulaştırılması kabul edilemez” dedi. Nerudová’ya göre bu tür adımlar, Avrupa’nın birlik mesajına zarar veriyor.
BEŞ AVRUPA MİLLETVEKİLİ MOSKOVA YOLUNDA
Avrupa Parlamentosu’ndan beş milletvekili Moskova’daki törenlere katılmayı planlıyor. Bu isimlerden ikisi Almanya’dan, biri Çekya’dan Ondřej Dostál, diğer ikisi ise Slovakya ve Kıbrıs’tan. Alman milletvekilleri Michael von der Schulenburg ve Ruth Firmenich, Moskova ziyareti sonrasında Kiev’e de geçeceklerini açıkladılar. Firmenich, ziyaretin anma amacı taşıdığını ve askerî geçit törenine katılmayacağını belirtti.
Slovakya’dan ise iki AP üyesi, Ľuboš Blaha ve Erik Kaliňák, Moskova’daki etkinliklerde bulunacak. Bu isimler, Başbakan Fico’nun da katıldığı bir heyetle Moskova’ya gidecek.
BATILI LİDERLER UZAK DURUYOR
Putin yönetimi, 9 Mayıs etkinlikleri için üç günlük geçici ateşkes ilan etti. Ancak Rusya’nın Ukrayna’daki saldırılarını sürdürdüğü bir dönemde bu adım pek çok Batılı lideri ikna etmeye yetmedi. ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance de Ukrayna’daki savaşın yakın zamanda sona ermeyeceğini belirterek Moskova’daki etkinliklere katılmayacaklarını bildirdi.
Törenlere davet edilen Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić gibi liderler ise katılımcılar arasında olacak. Pek çok Avrupa ülkesi ve Batılı lider, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri faaliyetleri nedeniyle bu yılki kutlamalardan uzak durmayı tercih etti.
BARIŞ MI, MEŞRUİYET Mİ?
Dostál ve diğer sol eğilimli milletvekilleri, ziyaretlerini barışçıl bir anma olarak konumlandırsa da Avrupa genelinde bu yaklaşım tartışmalı karşılandı. Bu tür ziyaretlerin, Rusya’nın uluslararası arenadaki yalnızlığını kırmaya yönelik olduğu ve Kremlin’e meşruiyet kazandırdığı yönündeki eleştiriler gün geçtikçe artıyor.
Moskova’daki etkinlikler, tarihin anılması ile güncel siyasi krizlerin iç içe geçtiği bir atmosferde gerçekleşiyor. Tartışmalar, Avrupa’nın geçmişle yüzleşirken bugünün gerçeklerini göz ardı etme riskini de beraberinde getiriyor.
