Azerbaycan-Ermenistan savaşı Rusya'nın araya girmesiyle sona ermiş, Rusya'nın hazırladığı ve taraflara kabul ettirdiği anlaşma imzalanmıştır. Ancak Barış Gücü uygulamasında belirsizlik vardır. Rusya'yla Türkiye arasında bu konudaki görüşmeler yeniden planlanmak üzere şimdilik sonlandırılmıştır.

KKTC'nin 37'nci kuruluş yıldönümü töreni KKTC'de anlamlı bir şekilde icra edilmiş, ancak tören sürecinde oluşan bazı hatalar gözden kaçmamıştır.

Açıklamalarda çelişkiler var

Azerbaycan-Ermenistan savaşından sonra bölgede görev yapacak barış gücünün görev icrası konusunda Türkiye ve Rusya'nın açıklamaları çelişkilidir.

Rus tarafı, Karabağ'daki ateşkesin izlenmesi için kurulacak Rus-Türk gözlem merkezinin insansız hava araçlarıyla görev yapacağını, Türk gözlemcilerin Dağlık Karabağ'a girmeyeceğini, bu hususun Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan liderlerinin imzaladığı anlaşma metninde açık şekilde yer aldığını ifade etmektedir. Ayrıca Türk gözlemcilerin hareket alanının, Azerbaycan topraklarında belirlenecek Rus-Türk gözlem merkeziyle sınırlı olacağını ve merkezin, Dağlık Karabağ'da çatışmaların yaşandığı bölgeye uzak bir noktada bulunacağını belirtmektedir.

Türkiye ise, Türkiye ve Rusya liderlerinin ateşkesin kalıcılığı konusunda görüştüklerini ve bir çerçeve çizdiklerini, buna göre bölgedeki ateşkesin kontrolü ve denetimi için oluşturulacak Türk-Rus Ortak Gözlem Merkezi'ne ilişkin mutabakat zaptı imzalandığını, Türkiye'nin, anlaşmanın uygulanmasını gözetmek ve denetlemek üzere ortak barış gücünde yer alacağını belirtmektedir.

Gözlem Merkezinde Ortak Barış Gücü oluşturma konusunda mutabakat vardır. Ancak, Türk askerinin gözetleme ve denetleme görevini, Dağlık Karabağ bölgesine girmeden, Azerbaycan topraklarında oluşturulacak gözlem merkezinden, İHA'lar vasıtasıyla yürüteceği anlaşılmaktadır.

Rus askerlerinden oluşan barış gücü, Dağlık Karabağ, Azerbaycan-Nahcivan ve Ermenistan-Dağlık Karabağ koridorları gözlem noktalarında yerini almış ve göreve başlamıştır. Bu durum, Dağlık Karabağ ve bağlantıların kontrolünün tamamen Rusya'da olduğunu göstermektedir.

Rusya'nın, savaşın gidişatı, sonlandırılması, bunun için hazırladığı anlaşma metni ve uygulama şeklinden, bölgenin kontrolüne kendisinden başka bir ülkenin ortak olmasını arzu etmediği anlaşılmaktadır. Politikasını bu esasa göre yürüttüğü, bu nedenle de Türkiye'nin sahada fazla görünmesini istemediği müşahede edilmektedir. Ancak birçok proje ve müşterek güvenlik konularındaki ortak çıkarlar nedeniyle, Türkiye'yi gücendirmemeye ve kendisinden uzaklaşmasına fırsat vermemeye çalıştığı, bu kapsamda her şartta diyaloğu devam ettirme gayreti içinde olduğu da görülmektedir.

Hataları düzeltmeliyiz

15 Kasım KKTC'nin kuruluş yıldönümü, törenlerle ihtişamlı bir şekilde kutlanmış, Maraş bölgesinde de anlamlı bir etkinlik icra edilmiştir. Törende verilen mesajlar ve düzenlenen etkinlikler karşıtlarını rahatsız etmiştir. Bu durum, mesajların yerine ulaştığını göstermesi ve Türk tarafının kararlığını ortaya koyması açısından anlamlıdır.

Etkinliklere, TBMM'de bulunan tüm siyasi partilerin liderlerinin birlikte katılması çok daha etkili, birleştirici ve anlamlı olacaktı. Ancak bu mümkün olamamıştır. Ayrıca törenlerde ve konuşmalarda, Kıbrıs Türk kahramanları Merhum Fazıl Küçük ve Rauf Denktaş'ın anılmasının ve kabir ziyaretlerinin yapılmasının da ahtı-vefa açısından daha uygun olacağı değerlendirilmiştir. Bu hususlara önem verilmesinde ve dikkat edilmesinde fayda görülmektedir.

Mısır, Suriye ve İsrail'le diyalog kurulmasında geç kalmamalıyız. Aksi halde bunların diğer ülkelerle dayanışma içine girerek, karşımızdaki cepheyi genişletmesine ve onlarla işbirliği yapmasına kendi elimizle imkân yaratırız.

Mısır lideri Sisi'nin Yunan Cumhurbaşkanıyla yaptığı görüşmede, iki ülke arasında imzalanan deniz yetki alanları anlaşması gibi yeni anlaşmalar yapacaklarını, Yunanistan'ın güvenliği ve deniz sınırlarını korumasında her zaman yanlarında olacaklarını açıklaması, buna bir örnektir. Ayrıca 3 Mısır savaş gemisinin boğazları geçerek Karadeniz'e açılması ve burada Rusya'yla tatbikat yapacaklarının öğrenilmesi de diğer bir örnektir. İnattan uzaklaşalım, uyanık olalım.