Uyku, sağlıklı bir yaşamın temel taşlarından biri olsa da, yeni bilimsel bulgular fazla uykunun ciddi riskler taşıyabileceğini ortaya koydu.
Bilim insanları, günde dokuz saatten fazla uyuyan bireylerde beynin yaşlanma sürecinin hızlandığını ve bunama (demans) riskinin arttığını tespit etti.
Kardiyoloji, nöroloji ve uyku bilimi uzmanları, bu bulguların uyku alışkanlıklarının yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Uluslararası araştırmalar ve uzman görüşleri, ideal uyku süresi ile beyin sağlığı arasındaki kritik bağı gözler önüne serdi.
İşte fazla uykunun tehlikeleri, bilimsel veriler ve uzmanlardan gelen hayati öneriler…
FAZLA UYKU VE BEYİN YAŞLANMASI: BİLİM NE DİYOR?
Nature Communications’ta yayımlanan bir çalışma, günde dokuz saat veya daha fazla uyuyan bireylerde beynin biyolojik yaşının ortalama 6,5 yıl daha hızlı ilerlediğini ortaya koydu.
Araştırma, 30.000’den fazla yetişkinin uyku alışkanlıklarını ve bilişsel sağlıklarını 10 yıl boyunca izledi.
Bulgular, uzun süreli uykunun, beyin hücrelerinde oksidatif stresi artırarak nörodejeneratif süreçleri tetikleyebileceğini gösterdi.
İngiltere’deki University College London’dan nörolog Prof. Dr. Andrew Steptoe, “Fazla uyku, beynin hafıza ve öğrenme bölgelerinde yapısal değişikliklere yol açabilir. Bu, özellikle Alzheimer gibi demans türleri için bir risk faktörü” dedi.
Çalışma, ideal uyku süresinin yetişkinler için 7-8 saat olduğunu ve bu aralığın dışına çıkmanın bilişsel gerileme riskini artırdığını vurguladı.
Gecelerin görünmez düşmanı uykusuzluğun acı faturası
BUNAMA RİSKİ VE UYKU: BAĞLANTI NASIL KURULUYOR?
Uzun süreli uyku, beyindeki amiloid-beta protein birikimini artırarak Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirildi.
Journal of Alzheimer’s Disease’de yayımlanan bir araştırma, dokuz saatten fazla uyuyan bireylerde amiloid plak oluşumunun %20 daha yüksek olduğunu gösterdi.
ABD’deki Harvard Tıp Fakültesi’nden nörolog Prof. Dr. Reisa Sperling, “Fazla uyku, beynin toksinleri temizleme sürecini bozabilir. Uyku sırasında glifatik sistem, beyindeki atıkları temizler, ancak aşırı uzun uyku bu dengenin kaybolmasına neden oluyor” dedi.
Fazla uyku depresyon, obezite ve kardiyovasküler hastalıklarla da bağlantılı; bu durumlar da dolaylı olarak bunama riskini artırdı.
Neurology dergisindeki bir inceleme, uyku bozukluklarının 65 yaş üstü bireylerde demans riskini %30 oranında yükselttiğini kanıtladı.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: İDEAL UYKU SÜRESİ NEDİR?
Uzmanlar, uyku süresinin kalite kadar önemli olduğunu vurguladı. Avustralya’daki Monash Üniversitesi’nden uyku bilimi uzmanı Prof. Dr. Sean Drummond, “7-8 saatlik düzenli uyku, bilişsel sağlığı koruyor. Ancak 9 saati aşan uyku, beynin yaşlanma süreçlerini hızlandırabilir” dedi.
Sleep dergisinde yayımlanan bir çalışma, uyku süresinin yanı sıra uyku kalitesinin (derin uyku ve REM evreleri) de bunama riskini etkilediğini gösterdi.
Düzensiz uyku döngüleri, beyindeki hipokampus bölgesinde küçülmeye neden olabildi.
İngiltere’deki Imperial College London’dan kardiyolog Prof. Dr. Dudley Pennell, “Hipertansiyon ve diyabet gibi kardiyovasküler risk faktörleri, fazla uykuyla birleştiğinde bunama riskini katlıyor. Kalp ve beyin sağlığı için dengeli bir uyku şart” dedi.
Uykusuz geceleri bitirecek dört mucize besin ortaya çıktı
BİLİMSEL ÖNERİLER: BEYİN SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN NE YAPMALI?
Uzmanlar, bunama riskini azaltmak için uyku hijyenine dikkat edilmesini önerdi.
The Lancet Healthy Longevity’de yayımlanan bir çalışma, düzenli uyku programlarının bilişsel gerileme riskini %25 azalttığını gösterdi.
Prof. Dr. Reisa Sperling, “Her gece aynı saatte yatıp kalkmak, ekran ışığından uzak durmak ve yatak odasını karanlık tutmak, uyku kalitesini artırır” dedi. Ayrıca, Akdeniz tipi beslenme, düzenli egzersiz ve stres yönetimi de beyin sağlığını destekledi.
American Journal of Clinical Nutrition’a göre, omega-3 yağ asitleri ve antioksidan açısından zengin diyetler, beyin yaşlanmasını yavaşlattı.
Prof. Dr. Sean Drummond, “Kafein ve alkolü akşam saatlerinde sınırlamak, uyku döngüsünü düzenler” önerisinde bulundu.
BEYNİNİZİ KORUMAK İÇİN HAREKETE GEÇİN!
Bilimsel araştırmalar, günde dokuz saatten fazla uykunun bunama riskini artırarak beyni yaşlandırdığını kanıtladı.
Uzmanlar, 7-8 saatlik düzenli ve kaliteli uykunun bilişsel sağlığı koruduğunu vurguladı.
