Modern yaşamın vazgeçilmezi fast food, lezzetiyle cazip gelse de kalp sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor. Son bilimsel çalışmalar, fast food tüketiminin kalp hastalığı riskini dramatik biçimde yükselttiğini kanıtladı. Özellikle doymuş yağlar, tuz ve şeker yüklü bu yiyecekler, damar tıkanıklığına yol açarak kalp krizi ve inme gibi acil durumları tetikledi.
Kardiyologlar ve beslenme uzmanları, bu "hızlı tehlike"nin küresel bir halk sağlığı krizi yarattığını belirterek, acil önlemler çağrısında bulundu.
Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin (ESC) yıllık kongresinde sunulan iki kapsamlı çalışma, ultra-işlenmiş fast food ürünlerinin tüketiminin kalp hastalığı riskini yüzde 39 oranında artırdığını gösterdi.
Araştırmalardan birinde, 10 bin kadının 15 yıllık beslenme alışkanlıkları incelendi; en yüksek fast food tüketimine sahip grubun, düşük tüketenlere kıyasla yüksek tansiyon geliştirme olasılığının yüzde 39 daha fazla olduğu belirlendi. İkinci çalışma ise, fast food ağırlıklı diyetin kalp krizi ve inme vakalarını yüzde 50'ye varan oranlarda çoğalttığını ortaya koydu. Bu bulgular, The BMJ dergisinde yayımlanan bir derlemede de doğrulandı; derleme, fast food'un kardiyovasküler ölüm riskini yüzde 50 artırdığını vurguladı.
Harvard Halk Sağlığı Okulu'ndan epidemiyolog Dr. Frank Hu, bu sonuçları değerlendirirken, "Fast food'un içerdiği trans yağlar ve sodyum, damar duvarlarında iltihaplanmaya neden oluyor ve uzun vadede aterosklerozun ana tetikleyicisi haline geliyor" dedi. Hu'nun liderliğindeki bir çalışma, haftada bir kez bile fast food tüketiminin koroner kalp hastalığı ölüm riskini yüzde 20 artırdığını kanıtladı.
Benzer şekilde, Tulane Üniversitesi epidemiyoloji profesörü Dr. Lu Qi, Amerikan Kalp Derneği'nin (AHA) bir araştırmasında fast food restoranlarının yoğun olduğu bölgelerde kalp yetmezliği vakalarının yüzde 20-30 daha fazla görüldüğünü belirterek, "Hazır yemek ortamları, sağlıksız beslenmeyi teşvik ederek kalp sağlığını baltalıyor" diye ekledi.
Avustralya'da Newcastle Üniversitesi'nden araştırmacı Tarunpreet Saluja'nın CSANZ kongresinde sunduğu veriler de alarm zillerini çaldı. Yeni Güney Galler eyaletinde yapılan analiz, her ek fast food restoranı için 100 bin kişide yılda dört ekstra kalp krizi vakası kaydedildiğini gösterdi.
Saluja, "Fast food erişiminin artması, obezite ve diyabet gibi risk faktörlerini körüklüyor; bu, kırsal ve kentsel alanlarda tutarlı bir pattern" açıklamasında bulundu.
Geleneksel sokak lezzetleri fast food formatında yükselişte
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, fast food tüketimi obezite oranlarını yüzde 20-129 oranında yükseltiyor ve bu da tip 2 diyabet ile metabolik sendrom riskini sırasıyla yüzde 27-68 ve yüzde 85-150 artırdı. Singapur'da yapılan bir kohort çalışması, haftada iki kez fast food yiyen kadınlarda koroner kalp hastalığı mortalitesinin yüzde 56'ya kadar çıktığını raporladı.
Diş hekimliği uzmanı Dr. Ryan Demmer ise, fast food'un şeker yükünün periodontal hastalıkları tetikleyerek sistemik iltihaplanmayı artırdığını ve bunun kalp damar hastalıklarıyla doğrudan bağlantılı olduğunu belirtti.
American Heart Association'ın bir bildirisinde, periodontal enfeksiyonların ateroskleroz riskini yükselttiği vurgulandı.
Uzmanlar, fast food'un sadece kalori bombası olmadığını; içerdiği katkı maddelerinin bağışıklık sistemini zayıflatarak kronik iltihaplanmaya yol açtığını da ekledi. Cleveland Clinic Kardiyoloji Enstitüsü'nden Dr. Steven Nissen, "Sodyum fazlalığı kan basıncını yükseltiyor ve damar sertliğini hızlandırıyor; bu, kalp yetmezliğinin sessiz katili" dedi. Nissen, fast food diyetinin LDL kolesterolü artırıp HDL'yi düşürerek kalp krizi olasılığını katladığını belirtti.
PEKİ, BU RİSKTEN NASIL KAÇINILIR?
Ultra-işlenmiş gıdalar konusunda önde gelen bir uzman olarak Dr. Chris van Tulleken, "Gerçek gıdaları tercih edin ve evde yemek pişirin; bu basit adım, kalp hastalıklarını önlemede en etkili kalkan" tavsiyesinde bulundu.
AHA da, doymuş yağ alımını günlük kalorinin yüzde 6'sıyla sınırlamayı önerdi. Hızlı yaşam temposunda fast food'a yönelmek kolay olsa da, uzmanlar alternatif sağlıklı seçeneklerin (meyve, sebze ve tam tahıllar) kalp sağlığını koruduğunu vurguladı.
