TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı, Jeoloji Mühendisi Hüseyin Alan, Gebze’de çöken dört vatandaşın hayatını kaybettiği 7 katlı binayla ilgili hem binanın zemin etüdünün hem alttaki metro güzergah etüdünün hatalı olduğunu duyurdu.
'DERE YATAĞIYDI MADEM...'
Aydınlık'tan Ruhsar Şenoğlu'nun haberine göre; Alan, hem belediyenin hem yapı denetim firmasının hem müteahhidin sorumlu olduğunu belirtti. Metro imalatı sırasında gerçek zamanlı bir izleme yapılmadığını vurgulayan Alan, vatandaşın yaptığı bildirimlerin ciddiye alınmadığını hatırlatarak "Şimdi diyorlar ki efendim burada dere yatağı vardı! Dere yatağıydı madem, etüt yaptığınızda bunu ortaya koyacaktınız." dedi.
BİNA NEDEN DEVRİLDİ?
13 yıllık binanın zemin etüdü raporlarını incelediğini ve binanın statiğini inceleyen hocalarla görüştüğünü ifade eden Alan, her ikisinde de hatala rolduğunu vurguladı.
Belediye yedi katlı bina için ‘araştırma çukuruna’ dayalı bir etüt istediğini belirten Alan, zemin etüdünün bir jeofizik mühendisinin firması tarafından yapıldığını belirtti. Taşıma gücü ve bazı öneriler içeren bir zemin etüdü verildiğini anlatan Alan, Belediyenin bu etüdü onayladığını aktardı.
'ONAY VEREN BELEDİYE KUSURLU'
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Alan, yürürlükteki mevzuata göre yedi katlı bir yapının zemin etüdü araştırma çukuruyla yapılamayacağını belirterek, sondaja dayalı bir etüt yapılması gerektiğini söyledi. Herhangi bir sondajın yapılmadığına dikkat çeken Alan "Zemin etüdü ve binanın taşıyıcı sistemindeki eksikliklerle ilgili denetim faaliyetini yürüten yapı denetim kuruluşu ve buna onay veren belediye kusurlu." dedi.
'İKİNCİ KUSURLU...'
Alan, ikinci asıl kusurlunun da binanın altından geçen metro tünelinin güzergâh etütlerinde olduğunu açıkladı. Güzergâh etütlerine göre bölgenin kaya zemin, jeolojik anlamda ‘Kartal Formasyonu’ diye tanımlanan, grova türü kaya birimlerinin görüldüğü bir zemin olduğunu söyledi. Zemine uygun ne tür güvenlik tedbirlerin alındığı konusunda herhangi bir bilgi açıklanmadığını vurgulayan Alan "Yapılan araştırmalar ve bilirkişi raporları bu eksiklikleri ortaya koyar diye umuyorum." ifadelerini kullandı.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan açıklamalarına şöyle devam etti:
'İHTİMALLERİ İFADE EDİYORUM...'
"Şimdi kendi düşüncemi, ihtimalleri ifade ediyorum: Ulaştırma Bakanlığı buranın eski bir dere yatağı olduğunu ifade ediyor ama ne güzergâh etüdünde ne binanın zemin raporunda buranın bir dere yatağı olduğuna ilişkin ibare var. Eğer burası bir dere yatağı ise bunun hem güzergâh etüdünde, hem zemin ve temel raporlarında ifade edilmesi gerekirdi.
Devrilen bina dışında başka binalarda da hasar söz konusu. Bu da aslında tünel açma sırasında üstteki malzemenin gevşemesinden kaynaklı olarak oturmaların ve deformasyonların olduğunu ifade ediyor. Burada Ulaştırma Bakanlığının ve tünel güzergahını inşa eden firmanın eksiklikleri söz konusu.
Vatandaşların şikayetlerinin yeteri kadar dikkate alınmadığı, oradaki çatlakların izlenmediği ve gerekli tedbirlerin zamanında alınmadığı anlaşıldı. Bu açıdan bakıldığında da hem Ulaştırma Bakanlığı hem tünel güzergahını yapan müteahhit firma hem de bu müteahhit firmayı denetleyen müşavirlik firması kusurlu. Sorumlulukları hangi oranda, onu bilemem. Ama dört tane can kaybı var. Hesabını vermeleri lazım.
Tünel inşa edilip bittikten sonra ‘Efendim tünelde herhangi bir deformasyon yok.’ demek yanlış. Tünel açma esnasında üstteki, tünelin çevresindeki o zemin birimlerinde, kaya birimlerinde bir gevşeme ve deformasyon varsa, bunu bugün itibariyle tespit etmek mümkün değil. Çünkü her bir tünelin açıklık süresi, orada yapılan tahkimat, tahkimatın niteliği gibi konular son derece önemli.
Burada koca bir tünel yapıyorsun, metro inşaatı yapıyorsun, doğru düzgün güzergâh etüdü yok elinde.
'JEOLOJİ HARİTASI NİYE YOK?'
Bu güzergâh etütlerini kim yaptı? Hadi, güzergâh etütleri esnasında dikkatinden kaçırdın. O zaman tünel açma sırasında metre metre ilerlerken senin jeoloji haritasını çıkartman lazım. Bunları niye çıkartmadınız zamanında? Bu tür zayıf zonlar vardıysa, onların ortaya çıkarılması, gerekli mühendislik tedbirlerin alınması ve buna ilişkin her türlü çabanın gösterilmesi gerekiyordu tünel inşaatı sırasında. Bunlar da yapılmamış.
Bir sorumsuzluk var, sorumsuzlukların adresleri de belli. Belediyenin de kusuru var. Vatandaş belediyeye bildiriyor. Belediye, o yapım süreçlerini yönetenler, müşavirlik firması, bakanlık, müteahhitlik firması geliyor bakıyorlar, bir şey olmaz deyip geçip gidiyorlar. Bir izleme sistemi kurmuyorlar. Gerekli tedbirleri zamanında almıyorlar.
Geçmişte basına da yansıdı. Kabataş ile Kağıthane arasında şimdi aktif kullanılan bir karayol tüneli yapıldı. O yapılırken üstündeki aşağı yukarı 160’a yakın bina tüneldeki deformasyonlar nedeniyle hasar gördü. Kim ne yaptı? Allah’tan herhangi bir çökme olmadı.
'BİNALARIN ALTINDAN METRO TÜNELİ GEÇİRİYORSANIZ...'
Binaların altından metro tüneli geçiriyorsanız, üstteki yapıları mutlaka izlemek gerekiyor. Hem de anlık izleme. Deformasyon var mı yok mu? Binalarda çatlama var mı yok mu? Bunların tamamına bakmak gerekiyor. Hatta yani bir ön izleme, bir ön raporlama, ona göre inşaata girişme, inşaat sırasında da izleme. İnşaattan önce projelendirme. İnşaattan sonrası kazıya başladığı noktadan itibaren işte binalar geçiyorsa kesinlikle gerçek zamanlı bir izleme sistemi kurulmalı. Can güvenliği açısından bütün bu süreçleri yönetmek gerekiyor.
Hatta işletme sırasında...
Tabii. Yapım süreçlerinde görmediğin hatalar olabilir, kusurlar olabilir, deformasyonlar olabilir. Belki belirli bir süre yapıda herhangi bir çökmeye neden olmaz ama belki üç yıl sonra olur, işte öyle de oldu."
