ABD istihbarat teşkilat CIA, 1959 yılında Türkiye, İran , Irak ve Suriye’de yaşayan Kürtleri inceleyen 31 sayfalık gizli bir rapor yazdı. Dört ülkede yaşayan Kürtleri detaylı olarak inceleyen raporda CIA, Kürtlerle ilgili ilginç bir ifade de kullandı. Raporda “Kürtler tüfeklerini etkili bir şekilde kullanır ve dağlık araziyi kendi memleketlerini savunmak için sonuna kadar kullanırlar. Ancak bugün, cesur ve ‘tetik çekmeye meraklı’ atlılar, uçakları ve birim iletişimini etkili bir şekilde kullanan güçlere karşı hiçbir şansa sahip değildir. Uygun şekilde donatılıp yönetildiklerinde, Kürtler taciz ve gerilla savaşı için büyük bir potansiyele sahiptir” denildi. Bu cümlenin devamında merkezi hükümetlere karşı yapılan isyanları kasteden CIA “Ancak artık organize ordularla eşit şartlarda savaşacak durumda değildirler. Dahası, Kürdistan'daki dağınık köyler, feodal toprak sahiplerinin emirlerini tanımayı reddederek geleneklerle keskin bir kopuş yaşamıştır. Bir zamanlar çalkantılı bir grup olan aşiret liderleri bile, hükümete karşı silahlanmayacak gibi görünmektedir” ifadelerini kullandı.
CIA: KÜRTLER FIRSATÇI DAVRANIRLAR
Kürt aşiretlerinin yapılarıyla da ilgili analizler yapılan raporda “Kürt aşiretlerinin liderlerine, diğer Kürtlere veya hükümete karşı tutumu tanımlamak son derece zordur. Günlük yaşamda Kürtler geleneklerin etkisi altındadır ve dikkatli bekleme konusunda ustadırlar; kriz durumlarında ise bireyci ve çoğu zaman fırsatçı davranırlar. Kabileler arasındaki görüş ayrılıklarının yanı sıra, tek bir kabile içinde bile nadiren fikir birliği sağlanır” diye yazıldı.
NAKŞİBENDİLİK VE KÜRTLER
Kürt aşiretlerinin dini yapısı ve Nakşibendi tarikatına olan bağlılığı da vurgulanan raporda şu ifadeler kullanıldı:
“Ayrıca, geleneksel değerlerin çöküşünün beraberinde getirdiği huzursuzluk, aşiret liderlerine karşı güvensizlik yaratmakta ve kabile dayanışmasını yok etmektedir. Dini bağlılıklar da Kürt unsurların ittifakını etkilemektedir. Nakşibendi gibi mistik tarikatlar, kabile sınırlarını aşan takipçilere sahiptir. Kürtlerin çoğu Sünni mezhebine mensup olsa da, Alevi ve çok muhafazakar Şafi takipçileri arasında mezhep çatışmaları yaşanmaktadır.”
CIA: TÜRKİYE BAŞARILI OLAMADI
Raporda Türkiye Cumhuriyeti’nin Kürt sorununa yönelik yaklaşımı da değerlendirilmekte. CIA raporunda Kürtlerin Türkleştirilmeye çalışıldığı ancak bunun da başarılı olmadığı belirtilerek “Türkiye resmi olarak Türk topraklarında Kürt sorunu olmadığını savunmaktadır, ancak her şey Türklerin bugün de yıllardır olduğu gibi Kürt sorunundan endişe duyduğunu göstermektedir. Kürtleri ‘Türkleştirmek’ için yürütülen ortak kampanya, Türkiye'nin doğusundaki Kürt aşiretlerinin kimliğini yok etmede başarılı olamamıştır. Kürtlerin kasıtlı olarak işbirliği yapmamasını önlemek için, ülke içindeki tüm Kürt faaliyetleri sıkı güvenlik kontrolleri altında tutulmaktadır” diye yazıldı.
TÜRKİYE SINIR BÖLGELERİNE DİKKAT EDİYOR
Türkiye’nin Kürtleri ulusal yaşamın bir parçası haline getirdiği vurgulanan raporda “Türk hükümeti, Kürtleri ulusal yaşamın birçok aşamasına dahil ederek, Kürt meselelerine Türkleri dahil ederek ve Türkiye Kürtleri ile komşu ülkelerin Kürtleri arasındaki teması sınırlayarak kabile sistemini kırmaya çalışmıştır. Hükümet, Kürtlerin ulusal sınırların ötesindeki otlaklara yıllık göçlerinin gerekliliğini tanımamaktadır ve ‘istikrarsız’ olarak değerlendirilen kabileler sınır bölgelerinden uzaklaştırılmıştır” denildi.
DEVLET KURUMLARI ARASINDA ÇATIŞMA
Devlet kurumları içinde Kürt meselesi konusunda bir karışıklık da olduğu belirtilerek şu ifadeler kullanıldı:
“Güvenlik güçleri sınır bölgesini yakından izlemektedir. Ancak Kürt meselelerinin yönetiminde sorumluluk ve operasyonlar arasında bazı çelişkiler olduğu yönünde kanıtlar bulunmaktadır. Türk İstihbarat Teşkilatı (MAH/MİT) bünyesinde bir Kürt bölümü kurulmuş olsa da, Güvenlik güçleri sınır bölgelerini yakından izlemektedir. Ancak Kürt meselelerinin yönetiminde sorumluluk ve operasyonlar konusunda bazı çatışmalar olduğu yönünde kanıtlar bulunmaktadır. MİT bünyesinde bir Kürt bölümü kurulmuş olmasına rağmen, İçişleri Bakanlığı ve Türk Genelkurmay Başkanlığı da Kürtlerin faaliyetlerine aktif olarak ilgi göstermektedir.”
AŞİRET BAĞI OLMAYANLAR AZINLIK SORUNUYLA İLGİLENİYOR
Raporda, diğer ülkelerdeki Kürtlere göre Türkiye’deki Kürtlerin toplumun her kesiminde bulunduğu belirtilerek “Kürtler, Türk toplumunun her kesiminde bulunmakta ve hatta önemli siyasi ve askeri pozisyonlarda görev almaktadırlar. Ancak, kabileye mensup olmayan birçok Kürt, hala azınlık sorunuyla aktif olarak ilgilenmektedir. Hükümet, bu Kürtlerden hangilerine güvenebileceğinden emin olmadığı için, Kürt üniversite öğrencilerini, Kürt siyasi faaliyetlerini ve ordudaki Kürt grupları yakından takip etmektedir” denildi.
41 yıllık CIA raporu: Süleymancılar Orduya sızdıGündem
