Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) inişten kısa bir süre sonra yaptığı açıklamada Chang'e-6 adlı aracın, 1 Haziran, saat 22.23'te ayın karanlık yüzüne yumuşak bir iniş yaptığını duyurdu. Chang'e-6 Ay'ın karanlık tarafında bulunan Güney Kutbu-Aitken (SPA) Havzası'ndaki Apollo kraterinin güney kısmına gerçekleştirdiği başarılı inişten sonra bölgede incelemelerine başladı.
Söz konusu çalışma, benzersiz ve bilimsel açıdan paha biçilemez ay örneklerinin tespit ve analiz edilmesi için Dünya'ya getirilmesini amaçlıyor. Ay çalışmaları adına son derece kritik bir adım olarak kabul edilen gelişme, Çin'in uzay çalışmalarında ABD tekelini kırmak için gerçekleştirdiği yoğun çalışmaların sonuç ürünü olma özelliği de taşıyor.
Chang'e-6 iniş aracında ay yörüngesindeki hızını yavaşlatmak ve alçalmaya başlamak için 7.500 newtonluk değişken bir itme motoru kullanıldı. Aracın alçalmaya devam etmeden önce ay yüzeyinden yaklaşık 2,5 kilometre yükseklikte hızlı konum ayarlamaları yapması planlandı. Uzay aracı, ay yüzeyine yaklaşık 100 metre kala, olası tehlikelerden kaçınmak için havada asılı kalma aşamasına girdi. Güvenli bir iniş noktası bulmak için ışık algılama ve menzil (LiDAR) ve optik kameralar kullanıldı.
Chang'e-6, Çin'in dört denemeden sonra aya yaptığı dördüncü, ayın karanlık tarafına yaptığı ise ikinci başarılı inişe imza atmış oldu. Bu aynı zamanda 2024 yılında ay yüzeyine yapılan üçüncü başarılı iniş olarak tarihe geçti. Ocak ayında Japonya'nın SLIM adlı aracı ve Şubat ayında ise ABD'li Intuitive Machines şirketinin IM-1 Odysseus'u ay yüzeyine başarıyla inebilmişti. yor.
Ekipler şimdi iniş aracının sistemlerinin ilk kontrolleri gerçekleştirecek. Chang'e-6, bir kepçe ve yeraltı malzemesi için bir matkaba sahip. Toplanan örneklerin yaklaşık 48 saat içinde Ay yörüngesine gönderilmesi bekleniyor. Ancak Çinli yetkililer henüz görev ve adımlarına ilişkin bir zaman çizelgesi yayınlamadı.
Macau Bilim ve Teknoloji Üniversitesi akademisyenlerinden Xu Yi, hafta başında SpaceNews'e verdiği bir demeçte “Ayın uzak karanlık tarafına başarıyla inen Chang'e-4 misyonu sayesinde ulaştığımız bilimsel verilerini analiz ediyorum ve devam eden gezici verilerinden yeni bulgular elde etmek beni sürekli heyecanlandırıyor. Bu nedenle Chang'e-6 misyonu konusunda oldukça heyecanlıyım. Ay'ın aydınlık ve karanlık tarafı arasındaki volkanik aktivite ölçeğindeki asimetrinin nedenleri hala kesin olarak tespit edilemedi. Chang'e-6, yerel volkanik aktivite ürünleri de dahil olmak üzere çeşitli kaynaklardan ay örnekleri toplayacak şekilde üretildi. Onun bize sunacağı örneklerin tarihlendirilmesi ve kompozisyon analizi, karanlık taraftaki volkanik aktiviteler hakkında daha fazla temel gerçeği ortaya çıkartacak. Bundan eminim" diye konuştu.
Chang'e-6, bir aksilik olmazsa 25 Haziran'da dönüş yolculuğuna başlayacak. Dünya'ya dönüşünden hemen önce, giriş kapsülü bırakacak. Kapsül ilk olarak atmosferden sekecek ve Moğolistan'ın otlaklarına inecek. Kapsüldeki numuneler daha sonra ay malzemelerinin işlenmesi, analiz edilmesi ve saklanması için özel tesislere aktarılacak.
Chang'e-6 misyonu ayrıca Queqiao-2 aktarma uydusunun desteğini de kullanıyor. Bu sayede ayın karanlık yüzüyle, dünya arasında iletişim kuruluyor.
Chang'e-6 adlı aracına dünyada yüklenen yükler de bulunuyor. Bunlar arasında İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü tarafından geliştirilen Ay Yüzeyindeki Negatif İyonlar (NILS) yükü ve Fransa'nın Gaz Tüketimi Tespiti RadoN (DORN) cihazı da yer alıyor. İniş aracında bir İtalyan pasif lazer retroreflektörü de bulunuyor.
Çin, Chang'e-6 misyonundan sonra 2026'daki Chang'e-7 ve 2028 civarında da Chang'e-8 görevlerini gerçekleştirmeyi planlıyor. Pekin hükümeti ayrıca ilk insanlı ay misyonunu 2030 yılına kadar başlatmayı hedefliyor. Her iki görev dizisi de kalıcı bir ay üssü kurma planının bir parçası.
Çin'in ay projesi, 2030'lu yıllar için planlanan Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu (ILRS) programı olarak biliniyor. Projeye çok sayıda ülke ve kuruluş da destek veriyor.
