Son dönemde yapılan bilimsel çalışmalar, demans ve Alzheimer hastalığı gibi nörodejeneratif rahatsızlıkların önlenmesinde beslenme faktörlerinin önemini bir kez daha gözler önüne serdi.
Araştırmacılar, özellikle B12 Vitamini ve D Vitamini eksikliğinin, ileri yaşlarda bilişsel fonksiyonlarda bozulma ve demans gelişimi riskinde belirgin bir artışla ilişkilendirildiğini saptadı.
B12, FOLAT VE HOMOSİSTEİN İLİŞKİSİ
Bilişsel sağlık alanında önde gelen uzmanlar, B12 vitamininin beyin sağlığı için hayati önem taşıdığını dile getirdi.
ABD'deki Johns Hopkins Tıp Fakültesi'nden nöroloji uzmanı Dr. David S. Knopman, B12 ve folat (B9 vitamini) eksikliğinin, kanda yüksek düzeyde homosistein birikimine yol açtığını ve bu durumun beyin damar yapısına zarar vererek demans riskini yükselttiğini açıkladı.
Dr. Knopman, düşük B12 ve folat seviyeleri ile yüksek homosistein düzeylerinin, azalmış bilişsel performans ve artmış Alzheimer gelişimi riskiyle doğrudan ilişkilendirildiğini ifade etti. Bu vitaminlerin, sinir dokusunu korumada ve DNA sentezinde kilit bir rol oynadığı vurgulandı.
PNAS dergisinde yayımlanan ve Dr. Douaud'un öncülük ettiği bir Oxford Üniversitesi araştırması, yüksek dozda folat, B6 ve B12 vitamin tedavisi uygulanan demans riski artmış yaşlı bireylerde riskin azaldığını gözlemledi.
Bilim insanları, bu vitaminlerin beyin atrofisinin (küçülmesinin) ilerlemesini yavaşlattığını ortaya koydu.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ: BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU
Diğer bir yandan, "güneş ışığı vitamini" olarak bilinen D Vitamini'nin de beyin sağlığı üzerindeki koruyucu etkisi kanıtlandı.
Kanada'daki Alberta Üniversitesi'nden nörobilimci Prof. Dr. Patrick F. Smith, D vitamini reseptörlerinin beyin bölgelerinde yaygın olarak bulunduğunu ve vitaminin, sinir hücrelerini oksidatif stresten ve iltihaptan koruyan anti-inflamatuar ve antioksidan özelliklere sahip olduğunu belirtti.
Yakın zamanda Alzheimer's & Dementia dergisinde yayımlanan kapsamlı bir araştırma, D vitamini takviyesi alan bireylerde demans gelişimi riskinin, takviye almayanlara kıyasla belirgin ölçüde düşük olduğunu gösterdi.
Prof. Dr. Smith, D vitamini seviyelerinin düşük olmasının bilişsel gerileme ve Alzheimer hastalığı riskini yükselttiğini ve bu durumun, özellikle yaşlı popülasyonda düzenli kontrol ve gerektiğinde takviye ile yönetilmesi gereken önemli bir halk sağlığı meselesi olduğunu dile getirdi.
Araştırmacılar, D vitamininin sinaptik plastisiteyi artırarak öğrenme ve hafıza fonksiyonlarını da desteklediğini rapor etti.
UZMANLARIN UYARISI: ÖNLEYİCİ TEDBİR ŞART
Uzmanlar, demansın tedavisinden çok önlenmesine odaklanılması gerektiğini ifade ederek, B12 ve D vitamini eksikliklerinin saptanması ve giderilmesinin nörolojik koruma sağlayabileceği konusunda hemfikir oldu. Özellikle ileri yaş bireylerin bu iki vitaminin yeterli düzeyde alımına dikkat etmeleri ve düzenli tıbbi kontrollerini aksatmamaları tavsiye edildi.
