"Göbeklitepe tapınaklar düzeyine indirgenemez"

"Göbeklitepe tapınaklar düzeyine indirgenemez"
Emeritus Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, Göbeklitepe kültünün Anadolu’nun dünya uygarlık tarihine en büyük katkısı olduğunu ifade ederek "Göbeklitepe’yi tapınaklar düzeyine indirmek temsil ettiği kültüre haksızlıktır" dedi.

Emeritus Prof. Dr. Mehmet Özdoğan'ın da katıldığı TÜRSAB Kültür Turizmi İhtisas Başkanı Faruk Pekin’in moderatörlüğünde gerçekleştirilen programda öbeklitepe’ye ilişkin yanlış değerlendirmelere değinildi. İnsanlığın Çayönü’nden Göbeklitepe Kültürü’ne nasıl ulaştığını anlatan Prof. Özdoğan, "Göbeklitepe’yi tapınaklar düzeyine indirmek temsil ettiği kültüre haksızlıktır" dedi.

“Göbeklitepe, anıtsal görünümlü yapıları, bu yapılarda yer alan kabartma ve heykelleri ve bunların günümüzden on iki bin yıl kadar eski olması ile yalnızca arkeoloji dünyasında değil, toplumun hemen her kesiminde büyük bir heyecan yaratmıştır" diyen Prof. Özdoğan, bu heyecanın doğru yönlenmesini sağlayan bilgi akışının gerçekleşmediğinden, bundan dolayı da gerçek dışı yorum ve değerlendirmelerin ortaya çıktığından bahsetti.

"Göbeklitepe’de yapılan kazıların ‘öncü tapınak’ olarak tanımlanan, dönemin inanç sistemini, törenlerini yansıtan yapılarda yoğunlaşmış olması, Göbeklitepe üzerinde yapılan yorumların daha da çarpılmasına, buranın ‘neden önemli olduğu’ sorusunu daha da yanlış bir düzeye çekmiştir" diye konuşan Prof. Özdoğan konuşmasının devamında şunları kaydetti:

“Göbeklitepe kültürü, Anadolu’nun dünya uygarlık tarihine en büyük katkısıdır"

"Esasen Göbeklitepe günümüz uygarlığının temellerinin atıldığı, doğrusu yanlışı ile yeni bir düzenin kurulduğu kültürel sürecin bir parçasıdır; insanlık tarihinin en önemli kırılma noktalarından biri, belki de en önemlisini temsil eder. Bugün rahatlıkla ‘Göbeklitepe Kültürü’ olarak da tanımladığımız oluşumu Güneydoğu Anadolu, Kuzey Suriye ve Irak’ta 31 kazı yeri ile oldukça ayrıntılı olarak, yalnızca tapınakları ve inanç göstergeleri ile değil, mimariden beslenmeye, geliştirdiği teknolojiden toplumsal düzenine kadar oldukça ayrıntılı olarak tanımaktayız. Bu süreçte barınak yapıya, yapı konuta dönüşmüş, mülkiyet, miras, aile düzeni, artı ürün, artı değer, ruhban sınıfı, katmanlı toplum dokusu, elitlerin rekabeti ve seçkin sanatçılar gibi birçok ilk ortaya çıkmış, kurumsallaşmıştır. Göbeklitepe kültürü Anadolu’nun uygarlık tarihine yapmış olduğu en özgün katkıyı temsil etmesi açısından çok büyük bir önem taşır, bunu ören yerinde sergilenen tapınakların düzeyine indirmek bu kültüre haksızlık etmek olur.”

Özdoğan, büyük ilgi gören söyleşide sunumu sonrasında sorulan soruları yanıtlayarak sohbeti tamamladı.