Çin, hava kirliliğiyle mücadelede çığır açan bir projeye imza attı. Ülkenin kuzeyindeki Shaanxi eyaletine bağlı Xian şehrinde inşa edilen 100 metrelik hava temizleme kulesi, dünyanın en büyük hava temizleme tesisi olarak kayıtlara geçti.
Güneş enerjisiyle çalışan bu dev yapı, kirli havayı filtreleyerek çevredeki 10 kilometrekarelik alanda hava kalitesini önemli ölçüde iyileştirdi. Proje, hem yerel halk hem de uluslararası bilim camiası tarafından dikkatle izleniyor.
GÜNEŞ ENERJİSİYLE ÇALIŞAN DEVRİMCİ TEKNOLOJİ
Xian’daki kule, hava kirliliğinin en yoğun olduğu kış aylarında bile etkileyici sonuçlar verdi.
Kömürlü termik santrallerin yaygın olduğu bölgede, kule çevresindeki seralar kirli havayı emiyor ve güneş enerjisiyle ısıtılan filtreleme sistemi sayesinde temiz havayı atmosfere geri bırakıyor.
Çin Bilimler Akademisi’nden proje lideri Prof. Cao Junji, “Kule, günde 10 milyon metreküp temiz hava üretiyor. İlk test sonuçları, PM2.5 partiküllerinde %15’lik bir azalma olduğunu gösteriyor” dedi.
PM2.5, insan sağlığı için en tehlikeli hava kirleticilerinden biri olarak biliniyor ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, Çin’in hava kirliliği kaynaklı ölüm oranları küresel çapta en yüksek seviyelerde.
Cao, kulelerin sadece başlangıç olduğunu belirtti:
“Bu, büyük şehirlerimiz için inşa etmeyi planladığımız 500 metrelik kulelerin bir prototipi. Daha büyük ölçekte hava kalitesini dönüştürmeyi hedefliyoruz.”
Cao’nun ekibi, seraların özel cam kaplamaları sayesinde kış aylarında bile güneş enerjisinden maksimum verim alındığını, böylece enerji tüketiminin minimuma indirildiğini vurguladı.
ULUSLARARASI UZMANLARDAN ÖVGÜ VE ELEŞTİRİ
Proje, uluslararası bilim insanlarından da ilgi gördü. ABD’deki MIT Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Susan Solomon, “Çin’in bu girişimi, hava kirliliğiyle mücadelede yenilikçi bir yaklaşım. Ancak, bu tür projelerin uzun vadeli etkileri ve enerji verimliliği üzerine daha fazla veri toplanmalı” yorumunu yaptı.
Solomon, kulelerin karbon ayak izini azaltma potansiyelinin, yenilenebilir enerji kullanımına bağlı olduğunu vurguladı.
İngiltere’deki Imperial College London’dan iklim bilimci Dr. David Reay ise projeyi “umut verici ancak sınırlı” olarak niteledi:
“Xian’daki kule, yerel öl12/07/2025 16:28:32çekte etkili olabilir, ama Çin’in genel kirlilik sorununu çözmek için daha kapsamlı politikalar gerekli. Kömür kullanımının azaltılması ve elektrikli araçlara geçiş hızlandırılmalı.”
Reay, kulelerin yaygınlaşması durumunda, maliyet ve ölçeklenebilirlik gibi zorlukların ortaya çıkabileceğini belirtti.
YEREL HALKIN TEPKİSİ VE GELECEK PLANLARI
Xian sakinleri, kulelerin etkisini şimdiden hissettiklerini söyledi. South China Morning Post’un röportaj yaptığı bölge sakinlerinden Li Wei, “Son birkaç ayda hava daha temiz hissediliyor. Gökyüzü bile daha berrak” dedi. Ancak bazıları, kulelerin ne işe yaradığından habersiz olsa da sonuçlardan memnun.
Çinli yetkililer, projenin başarısı üzerine daha büyük kuleler inşa etmeyi planladı.
Cao Junji’nin ekibi, 200 ve 500 metrelik kuleler için çalışmalarını hızlandırdı. Bu yeni kuleler, 30 kilometrekarelik bir alanda hava temizliği sağlamayı hedefliyor. Ancak, bu ölçekte bir projenin uygulanması için daha fazla finansman ve teknolojik yenilik gerekiyor.
HAVA KİRLİLİĞİYLE KÜRESEL MÜCADELEDE YENİ BİR ADIM
Çin’in hava temizleme kulesi, hava kirliliğiyle mücadelede yaratıcı bir çözüm olarak öne çıktı.
WHO’nun raporlarına göre, her yıl yaklaşık 3 milyon kişi hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybetti.
Çin ve Hindistan, bu sorunun en ağır yaşandığı ülkeler arasında. Xian’daki kule, bu küresel soruna yerel bir çözüm sunarken, diğer ülkelere de ilham verebilir.
Tsinghua Üniversitesi’nden çevre bilimci Prof. Wang Can, “Bu teknoloji, hava kirliliğini azaltmada tamamlayıcı bir rol oynayabilir. Ancak, asıl çözüm, fosil yakıt bağımlılığını azaltmak ve yeşil enerjiye geçişi hızlandırmak” dedi.
Wang, Çin’in bulut tohumlama gibi diğer yenilikçi teknolojilere yaptığı yatırımların da hava kalitesini iyileştirmede etkili olduğunu belirtti.
ÇİN’İN ÇEVRESEL DÖNÜŞÜM YOLCULUĞU
Çin, “Made in China 2025” stratejisiyle yüksek teknolojiye yaptığı yatırımlarla dikkat çekerken, çevresel sorunlara yönelik projeleriyle de adından söz ettirdi.
Xian’daki hava temizleme kulesi, bu vizyonun bir parçası olarak görüldü. Uzmanlar, Çin’in bu tür projelerle hem yerel hem de küresel ölçekte çevresel liderlik hedeflediğini düşündü.
Xian’daki kule, sadece bir mühendislik harikası değil, aynı zamanda kirli havaya karşı verilen mücadelenin simgesi.
Çin’in bu dev adımı, gökyüzünü yeniden maviye boyama yolunda umut vaat ediyor.
Gelecekte daha fazla şehrin bu teknolojiyi benimseyeceği öngörülüyor, ancak uzmanlar, sürdürülebilirlik ve maliyet etkinliği gibi konularda daha fazla çalışma yapılması gerektiğini vurguladı.
