Viyana’da otobüsteydim; bir görme engelli vatandaş bir durakta bindi, dört durak sonra merdivenleri hızla inip yoluna devam etti. Adam kör, ama yol haritasında tek bir kör nokta bırakmamıştı. Her adımı planlıydı ve devletin yön levhalarına güveniyordu. Ben gözlemciydim ve düşündüm: Bizde böyle bir netlik neredeyse imkânsız. Çünkü biz şaşı bakıyoruz; hukuk kör değil, bizim bakışımız yanlış.

Türkiye’de son on yıllarda hukukun işlerliği, siyasetin etkisiyle şekillendi. Bir mahkeme Anayasa kararını uygulamıyor, başka bir mahkeme üzerine vazife olmayan konularda hüküm verebiliyor. Örneğin, bir yasal düzenleme düşünülmeden çıkarılıyor, iktidar bunu anayasal bağlamda uyumunu gözetmek durumunda değil m! sonuçta adalet ve öngörülebilirlik kayboluyor. Başka bir örnek: Kamuoyunun yakından izlediği bazı davalarda basın, olayları derinlemesine incelemek yerine gündem tekrarıyla yetiniyor; böylece sistemin kör noktaları görünmez hâle geliyor.

Anayasa hâlâ hukukun annesi, levhalar hâlâ yerinde. Ama biz şaşı bakıyoruz, yanlış açılardan görüyor, kendi kör noktalarımızı üretiyoruz. Bu kör noktalar; kararların çelişkili olmasına, güvenin azalmasına ve kazaların meydana gelmesine yol açıyor.

Analiz:

Hukuk-siyaset ilişkisi, adaletin netliğini ve güvenilirliğini zedeliyor.

Basının tavrı, toplumun farkındalığını sınırlıyor; eleştirel medya eksikliği, yanlış uygulamaları görünmez kılıyor.

Mahkemelerin Anayasa kararlarını uygulamaması veya yetki dışı hüküm vermesi, sistematik sorunları besliyor.

Çözüm Önerileri:

1. Mahkemeler Anayasa’ya uygun ve bağımsız kararlar vermeli; siyasetin gölgesi kaldırılmalı.

2. Basın, eleştirel ve araştırmacı habercilikle hukuki süreçleri görünür kılmalı.

3. Kurumlar ve vatandaşlar, kendi şaşı bakışlarını fark etmeli; hukuka doğru açıdan bakmayı öğrenmeli.

Viyana’daki görme engelli vatandaşın adımları bize şunu gösteriyor: Türkiye'de de elbette Levhalar, kurallar ve anayasa var; ama biz yanlış açıdan bakınca kendi kör noktalarımızı yaratıyoruz ve kazalara yol açıyoruz. Hukuk kör değil; biz şaşı bakıyoruz ve sistemin kör noktalarını biz oluşturuyoruz.