Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SPM) Direktörü Serdar Sayan gözetiminde, araştırmacı Pınar Kaynak tarafından yapılan tahminlere esas analizde, 2019 boyunca hem gayri safi sabit sermaye oluşumunda ve sanayi üretiminin seviyelerinde cari olarak düşüşler gözlendiğine işaret edildi.
Özellikle gayri safi sabit sermaye oluşumundaki gerilemenin üretimin, dolayısıyla istihdamın potansiyel seviyesine etki ettiği hatırlatıldı.
SPM analizinde, 2019 yılı resmi yıllık işsizliğinin Mart 2020’de açıklanacağını hatırlatılarak, dönemsel verilerdeki kısa vadeli başarılı tahminlerinden hareketle, değerlendirmelerde kullanılabilecek şekilde 2019 Yıllık İşsizlik Tahmini yapıldığını vurgulandı.
“2018’E KIYASLA GÖZLE GÖRÜLÜR BİR ARTIŞ OLMASI KUVVETLE MUHTEMEL”
SPM Direktörü Serdar Sayan, tahminlere yönelik yaptığı değerlendirmede, 2018 yıllık verilerinde tarım dışı işsizlik ve istihdam oranını tam olarak öngördüklerini, genel işsizlik oranında ise 0,1 puanlık yanılma olduğunu hatırlattı. SPM analizinde ise 2019 yıllık işsizliğine yönelik şu görüşe yer verildi:
“2019’un yıllık işsizlik verilerinde 2018’e kıyasla gözle görülür bir artış olması kuvvetle muhtemeldir. Zincirlenmiş değişim oranları esas alınarak bakıldığında, gayrisafi sabit sermaye oluşumu 2019’un 1.,2., ve 3. çeyreklerinde sırasıyla yüzde 12,1, yüzde 22,4 ve 12,6 oranlarında azalmıştır. Gayrisafi sabit sermaye rakamları 2019’un 2. ve 3. çeyreklerinde, 2018’in aynı dönemine kıyasla nominal olarak bile küçülmüştür. Üretimin (ve dolayısıyla istihdamın) gelecekteki potansiyel düzeyine olumsuz yansımaları olan bu daralmanın yanı sıra, sanayinin cari üretim seviyelerinde de 2019 boyunca düşüşler gözlenmiştir. Nitekim mevsimsellikten arındırılmış (MEA) sanayi üretim endeksinin yıllık olarak 0,7 puan azaldığı görülmektedir. Mevsimsellikten arındırılmış ihracat ise yıllık olarak sadece yüzde 1 oranında bir artış göstermiştir. Tüm bu gelişmeler dikkate alındığında 2019’un yıllık işsizlik verilerinin 2018’ün yaklaşık 3 puan üzerinde seyretmesi şaşırtıcı olmayacaktır.”
Kullanılan model ile; 2019 yılı işsizliğinin 2018’e göre 2,8 puan artarak yüzde 13,8; tarım dışı işsizlik oranının aynı döneme kıyasla 3,1 puan artarak yüzde 16 oranında gerçekleşeceğini tahmin edildiği duyuruldu. Yıllık istihdam oranının ise bir önceki yıla göre 1,8 puan azalarak yüzde 45,6 düzeyinde seyretmesinin beklendiği kaydedildi.
GENÇ İŞSİZLİK DİKKAT ÇEKİYOR
SPM araştırmacısı Pınar Kaynak tarafından yapılan analizde, genel işsizliğin 2019’da yüzde 14 gibi rekor bir seviyeye çıktığını, dönemsel artış ve azalışlarla yüksek seviyelerini sürdürdüğü ancak eğrinin aşağı yönlü olduğunu belirtti. Tarım dışı işsizlik oranında ise benzer şekilde yüzde 16,9’luk yüksek seviyelerin görüldüğü 2019’da eğimi daha az şekilde aşağı yönlü bir eğri ortaya çıktığının altını çizdi. İstihdam oranında ise dönemsel düşüşler görüldüğü, buna karşılık yukarı yönlü bir eğri çıktığı vurgulandı.
Yıllık gelişmelerdeki bu değişimlerin genel göstergelere yansımasında, 2019’daki işsizlik ve tarım dışı işsizlik oranının bir önceki yıla göre artış ile sonuçlanacağı belirtilen analizde, “İşsizlik verilerinin ve ekonomik göstergelerin seyri genel olarak ele alındığında, SPM 2019 yıllık işsizlik oranının bir önceki yıla göre 2,8 puan artarak yüzde 13,8, tarım dışı işsizlik oranının ise yıllık olarak 3,1 puan artarak yüzde 16 düzeyinde açıklanmasını tahmin etmektedir. Bu gelişmelere paralel olarak yıllık istihdam oranının ise 2018’e kıyasla 1,8 puan azalarak yüzde 45,6 seviyesinde seyretmesini beklemektedir” denildi.
