İklim değişikliğinin etkisiyle artan sıcaklıklar ve nem oranları, dünya genelinde mantar enfeksiyonlarında endişe verici bir artışa neden oldu.
Bilimsel araştırmalar, sıcak ve nemli ortamların mantar türlerinin çoğalmasını hızlandırdığını ve bu durumun insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturduğunu ortaya koydu.
Uzmanlar, antifungal ilaçlara direnç geliştiren mantar türlerinin, yeni bir küresel sağlık krizine yol açabileceği konusunda uyardı.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE MANTARLARIN YÜKSELİŞİ
2009 yılında ilk kez bir hastanın kulağından tespit edilen Candida auris, iklim değişikliğiyle bağlantılı olarak ortaya çıkan tehlikeli mantar türlerinden biri.
TÜBİTAK Bilim Genç’te yayımlanan bir makaleye göre, bu çürükçül mantar türü, artan çevre sıcaklıklarının memelilerin vücut sıcaklığıyla arasındaki farkı azaltmasıyla insanlarda enfeksiyona neden olmaya başladı.
Araştırmalar, şehirlerdeki mantar türlerinin kırsal bölgelere kıyasla yüksek sıcaklıklara daha dayanıklı olduğunu gösteriyor. Bu durum, mantarların iklim değişikliğine hızla uyum sağladığını ve enfeksiyon riskini artırdığını kanıtladı.
ABD’deki Kaliforniya Üniversitesi Davis’ten enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. George Thompson, New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir makalede, antifungal ilaçların aşırı ve plansız kullanımının mantarların direnç geliştirmesine yol açtığını belirerek, “Mantarlar, iklim değişikliği, rüzgar yönleri ve küresel hareketlilikle birleştiğinde, hızla yayılabiliyor. Bu, insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyor” dedi.
Thompson, özellikle Candida auris gibi türlerin hastanelerde ölümcül enfeksiyonlara yol açtığını vurguladı.
Dr. Angel Desai ise, tarımda kullanılan antifungal ilaçların bu direnci daha da körüklediğini ve “tek sağlık” yaklaşımının benimsenmesi gerektiğini savundu. Bu yaklaşım, insan, hayvan ve çevre sağlığının birbiriyle bağlantılı olduğunu öne sürdü.
SICAK VE NEM: MANTARLARIN MÜTTEFİKİ
Sıcak ve nemli ortamlar, mantarların çoğalması için ideal koşullar sundu. Göğüs hastalıkları uzmanlarının açıklamalarına göre, yaz aylarında artan nem oranları, evlerde küf mantarlarının ve ev tozu akarlarının çoğalmasına neden oldu. Bu durum, özellikle astım hastalarında atakları tetikliyor ve solunum yolu enfeksiyonlarını artırıyor. Ayrıca, tropikal bölgelerde mikoz adı verilen mantar hastalıklarının yaygın olduğu biliniyor. Bu hastalıklar sıcak ve nemli iklimlerde daha sık görülüyor ve bağışıklık sistemi zayıf bireylerde ciddi komplikasyonlara yol açabiliyor.
İmmünolog Prof. Dr. Akiko Iwasaki’nin yürüttüğü bir çalışma, düşük nem oranlarının bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara karşı direnci azalttığını gösterdi. Ancak, yüksek nem oranlarının da mantarların çoğalmasını kolaylaştırdığı belirtildi.
Iwasaki, “Nem oranlarının dengelenmesi, hem virüslerin hem de mantarların yayılmasını kontrol altına almada kritik bir rol oynayabilir” dedi.
KÜRESEL SAĞLIK İÇİN YENİ BİR TEHDİT
Mantar enfeksiyonlarının artışı, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde ciddi riskler oluşturdu.
Candida auris gibi türler, antifungal ilaçlara karşı dirençli olmaları nedeniyle tedavisi zor enfeksiyonlara yol açıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, bu tür enfeksiyonlar hastanelerin yoğun bakım ünitelerinde sıkça görülüyor ve henüz etkili bir tedavi yöntemi bulunmadı.
Oxford Üniversitesi’nden mikrobiyolog Prof. Dr. Matthew Fisher, “İklim değişikliği, mantar türlerinin yayılma alanlarını genişletiyor ve yeni bölgelere ulaşmalarını sağlıyor. Bu, küresel sağlık sistemleri için hazırlıksız yakalanabileceğimiz bir kriz anlamına geliyor” uyarısında bulundu.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ VE ÖNLEMLER
Uzmanlar, mantar enfeksiyonlarının yayılmasını önlemek için bireysel ve toplumsal düzeyde alınabilecek önlemlere dikkat çekti.
Dr. Thompson, antifungal ilaçların bilinçli kullanımının yanı sıra, tarımda kimyasal kullanımının azaltılmasını önerdi. Ayrıca, evlerde nem kontrolü için uygun havalandırma sistemlerinin kullanılması ve kişisel hijyene dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.
Imperial College London’dan iklim araştırmacısı Dr. Piera Patrizio, iklim değişikliğiyle mücadelede yenilenebilir enerjiye geçişin ve karbon emisyonlarının azaltılmasının, dolaylı olarak mantar enfeksiyonlarının kontrol altına alınmasına katkı sağlayabileceğini belirtti.
HAREKETE GEÇME ZAMANI
Sıcaklık ve nemdeki artış, mantar enfeksiyonlarının küresel bir sağlık tehdidi haline gelmesine zemin hazırladı. Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, bu sorunun ciddiyetini gözler önüne serdi.
İklim değişikliğiyle mücadele, sadece çevresel bir mesele değil, aynı zamanda insan sağlığını koruma mücadelesi.
Uzmanlar, bu tehditle başa çıkmak için acil ve bütüncül çözümler geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
