Yaz aylarının sıcak ve rahat ortamından sonbaharın serin ve değişken havasına geçiş, sindirim sistemi üzerinde beklenmedik etkiler ortaya çıkardı.
Tıbbi ve bilimsel araştırmalar, özellikle sonbahar ve kış aylarında mide şikayetlerinin arttığını gösterdi.
Gastroenteroloji ve bütünleyici tıp alanındaki önde gelen uzmanlar, mide ağrısını tetikleyen başlıca dört nedeni ve alınması gereken şifa önerilerini kamuoyuyla paylaştı.
MİDE AĞRISINI TETİKLEYEN DÖRT TEMEL FAKTÖR
Uluslararası sağlık kuruluşlarının yayınladığı çalışmalar ve yabancı uzman görüşleri, mevsim geçişlerinde mide rahatsızlıklarının artışında rol oynayan kritik faktörleri işaret etti:
1. Hızlı Hava ve Isı Değişimi
Özellikle soğuk ve kuru havaların aniden bastırması, mide mukozasının savunma sistemini zayıflattığı görüldü.
Vietnam merkezli Vinmec International Hospital'da yapılan gözlemler, soğuk havanın kandaki tahriş edici bir kimyasal olan histamin miktarını yükselttiğini ve bunun da mide asidi salgısını artırırken koruyucu mukoza tabakasını incelttiğini ortaya koydu. Bu durum, mevcut gastrit veya ülsere sahip kişilerde ağrı ataklarının şiddetlenmesine yol açtı.
2. Artan Stres ve Psikolojik Etkiler
Fonksiyonel Tıp alanının dünyaca tanınan ismi, Dr. Mark Hyman, sindirim sistemi sağlığının (mikrobiyom) bağışıklık ve stres yönetimiyle doğrudan bağlantılı olduğunu ifade etti.
Dr. Hyman, vücudun bağışıklık hücrelerinin büyük bir kısmının bağırsakta bulunduğunu ve stresin artmasıyla birlikte mide asidi üretiminin de yükseldiğini, bunun da mide duvarında hasara yol açabildiğini belirtti.
Bilimsel bir araştırma, mevsim geçişlerinde psikolojik rahatsızlıkların yükselişiyle birlikte fonksiyonel sindirim sistemi hastalıklarının da paralellik gösterdiğini bildirdi.
3. Beslenme Alışkanlıklarındaki Değişim
Sonbaharda artan kapalı alan ve azalan fiziksel aktivite, beslenme düzenini de doğrudan etkiledi. Daha az hareket eden bireylerin, daha yağlı, ağır ve baharatlı yiyeceklere yöneldiği gözlendi.
Dr. Hyman ve bütünleyici tıp uzmanları, işlenmiş gıdalar, yüksek şeker ve trans yağ içeren besinlerin iltihaplanmayı artırarak mide sağlığını olumsuz etkilediğini savundu. Öğün atlama veya düzensiz yeme alışkanlığının da mide ağrısını tetikleyen yaygın bir neden olduğu belirtildi.
4. Mevsimsel Enfeksiyonlar ve Vücut Direncinin Düşmesi
Sonbahar, viral enfeksiyonların ve grip vakalarının yaygınlaştığı bir dönem oldu. Uzmanlar, viral enfeksiyonlar nedeniyle bağışıklık sisteminin aşırı çalışmasının, gastrointestinal sistemi de baskı altına aldığını kaydetti.
ABD'deki Mayo Clinic uzmanları, gıda zehirlenmeleri ve enfeksiyonların, mide krampları ve ağrıları için en yaygın akut nedenler arasında yer aldığını ifade etti. Vücut direncinin düşmesi, bu tür sindirim sistemi iltihaplanmalarına karşı hassasiyeti artırdı.
ŞİFA ÖNERİLERİ: MİDEYİ SAKİNLEŞTİRME YOLLARI
Integrative Tıp'ın (Bütünleyici Tıp) kurucusu ve önde gelen isimlerinden Dr. Andrew Weil, mevsimsel geçişlerde mide sağlığını desteklemek için beslenmenin önemini vurguladı.
Dr. Weil ve diğer uzmanlar, mide ağrılarının hafifletilmesi ve önlenmesi için şu önerileri sundu:
Anti-inflamatuar Beslenme: İşlenmiş gıdalardan, aşırı şekerden ve kızartmalardan kaçınılması gerektiği ifade edildi. Omega-3 yağ asitleri (somon, avokado, keten tohumu) ve bol lifli sebzelerle desteklenen, iltihaplanmayı önleyici bir beslenme düzenine geçilmesi tavsiye edildi.
Sıcak ve Küçük Öğünler: Özellikle soğuk günlerde, mide salgısını uyarmayan ılık veya nispeten sıcak yiyeceklerin tercih edilmesi gerektiği belirtildi. Mideye yük bindirmemek adına, az ve sık aralıklarla beslenmenin sindirimi kolaylaştırdığı kaydedildi.
Stres Yönetimi: Dr. Hyman, nefes teknikleri ve farkındalık (mindfulness) uygulamalarının sinir sistemini sıfırlayarak stres hormonlarını (kortizol, adrenalin) düşürdüğünü, bunun da mide sağlığı üzerinde doğrudan iyileştirici bir etki gösterdiğini söyledi.
Yeterli Sıvı Tüketimi: Soğuk havada susuzluk hissi azaldığı için su tüketiminin göz ardı edilmemesi gerektiği bildirildi. Yeterli su, sindirim sistemi fonksiyonlarının düzgün çalışması için hayati önem taşıyor.
Probiyotik Takviyesi: Dr. Hyman, iyi bir probiyotik takviyesinin, bağırsak mikrobiyomunu dengeleyerek sindirimi iyileştirdiğini ve iltihaplanmayı azalttığını dile getirdi.
