Editör: Ersoy Özdem
Trabzon’un Maçka ilçesindeki Sümela Manastırında, 15 Ağustos tarihinde 10. Kez ayin düzenlenecek. Düzenlenecek olan ayini Fener Rum Patriği Bartholomeos’un yönetmesi bekleniyor. Ayine Dünyanın çeşitli ülkelerinden Ortodoks Hristiyanların katılması bekleniyor. Ayin tarihinde saat 13.00’e kadar ziyaretçi kabul edilmeyecek.
TARİH DİKKAT ÇEKİCİ
Düzenlenecek olan ayinin tarihinin, tam da 15 Ağustos Trabzon’un fethinin yıl dönümüne denk gelmesi, başta Türk vatandaşları olmak üzere siyasi parti ve milletvekillerinin de tepkisini topladı.
15 Ağustos tarihinde Fatih Sultan Mehmet Trabzon’u fethedip vatan topraklarına kattığı gün olarak tarihe geçmiştir.
Cumhuriyetin kuruluşundan 2010 yılına kadar ayin yapılmasına izin verilmezken, daha sonraki yıllarda Manastır’a restorasyon yapılması sebebiyle izin verilmedi. Geçtiğimiz Perşembe günü ayin yapmak için izin alındığı da edinilen bilgiler arasında.
İYİ PARTİDEN TEPKİ
İYİ Parti Ankara Milletvekili Kürşad Zorlu, yapılacak olan ayinin iptal edilmesine yönelik çağrısını sosyal medya hesabı üzerinden paylaştı. Yaptığı paylaşımda ayine ile alakalı olarak uyarıda bulunan Zorlu, 15 Ağustos 1461 tarihinde Trabzon’un fethedilmesini Türkiye karşıtları kesimlerin matem günü olarak görüldüğünü belirtti.
Yaptığı açıklamada bu ayinin Lozan antlaşmasına aykırı olduğunu, “Bu noktada Lozan Antlaşmasını hatırlatmak fayda vardır. Bilindiği üzere 30 Ocak 1923’te Yunanistan ile Türkiye arasında imzalanan “Türk ve Rum Ahalinin Mübadelesine Dair Mukavelename”de Patrikhanenin durumu ve statüsü ile ilgili bir hükme yer verilmemiş; bu mukavele ile Türkiye’de yaşayan Rumlarla Yunanistan’da yaşayan Müslüman Türkler yer değiştirmişler, İstanbul ve Bozcaada ile Gökçeada’daki Rumlarla Batı Trakya’daki Müslüman Türkler mübadele dışında bırakılmışlardır.
Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi ile ruhanî meclisinin yetki alanı İstanbul başpiskoposluğu ile Bozcada ve Gökçeada bölgesi Rum cemaatinin dini ihtiyaçlarını karşılamakla sınırlı tutulmuştur.
Buna ek olarak Antlaşmanın 45. maddesinde Türkiye’nin azınlıklara tanıdığı bu hakları Yunanistan’ın da Batı Trakya’daki Türk azınlığına tanıyacağı taahhüdü yer almıştır.
Yunanistan’ın uygulamasının tersine, Türkiye’de din görevlilerini kendilerinin seçme özgürlüğü bulunmakla birlikte Patrikhane’nin siyasi-yönetsel açıdan “ekümenik” vasfı da bulunmamaktadır.
Bu çerçevede Sümela’da Patrik’in ayin yapması Lozan ile belirlenen yetki alanı dışında olduğu gibi böyle bir adımın planlanması ancak yukarıdaki ilkeler çerçevesinde ve özellikle Yunanistan’ın da mütekabiliyet çerçevesinde atacağı adımlara bağlı olarak şekillendirilmesi gereken bir konudur” sözleriyle açıkladı.
İPTAL ÇAĞRISI
Ayinin iptal olmasına yönelik çağrısını da yaptığı açıklama ile duyuran Prof. Dr. Kürşad Zorlu, “Yetkili makamlara sözlü olarak da ilettiğimiz bu tespit ve kaygılarımızı kamuoyu ile paylaşırken, 15 Ağustos’taki ayinin derhal İPTAL edilmesi çağrısında bulunuyoruz.” İfadelerini kullandı.
