Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nde yer alan Türkiye’nin tek ters lale koleksiyon bahçesinde, Türkiye’nin farklı bölgelerinden toplanan 34 ve yurt dışından getirilen 4 tür olmak üzere toplam 38 ters lale türü bulunuyor.
Ziraat Mühendisi Meral Aslay, ters lalelerin özel izinle Türkiye’nin çeşitli illerinden toplandığını belirterek, “Kültüre alma ve ıslah çalışmaları 2006’dan beri sürüyor. Bu uzun soluklu süreçte bir melez birey elde etmek 4-7 yıl alıyor. Çalışmalarımızla 27 melez çeşit adayı geliştirdik” dedi.
Aslay, ters lale türlerinin çoğunun endemik olduğunu ve koruma altında bulunduğunu ifade ederek, “Doğadan soğanlı bitki toplamak için Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’nden izin gerekiyor. Biz de 2006’dan itibaren Erzincan, Erzurum, Bitlis, Ardahan, Kars, Van, Hakkari, Elazığ, Malatya, Ağrı, Siirt, Şırnak, Adıyaman, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Edirne, Antalya, Muğla, Bayburt, Tunceli, Gaziantep ve Hatay’dan 34 türe ait materyal topladık. Koleksiyon bahçemizde toplam 38 tür mevcut; 34’ü ülkemize ait, 4’ü ise yurt dışından” diye konuştu.
Bu çiçeğin yanından geçen bile yok
“GELECEK NESİLLER İÇİN KORUMA ALTINDA”
Aslay, Erzincan’da Türkiye’nin tek ters lale genetik kaynakları bahçesinin kurulduğunu vurgulayarak, “38 türe ait 82 popülasyonun korunmasıyla biyoçeşitliliğin sürdürülebilirliğine katkı sağlandı. Popülasyonu azalan ters laleler gelecek nesiller için güvence altına alındı. Bu türler, bilimsel çalışmalara kaynak olacak, süs bitkisi olarak peyzajda kullanılabilecek ve izinsiz toplamayı önlemek için kültür ortamında üretilecek. Fritillaria cinsi, ülkemizin önemli gen kaynaklarından. Dünyada 170 tür bulunurken, 52’si Türkiye’de yetişiyor ve 29’u endemik. Bu, zenginliğimizin bir kanıtı” dedi.
Türkiye’ye ait türlerin izinsiz yurt dışına çıkarılması yasak. Aslay, “Doğadan izinsiz toplama ve tahribatın cezası 2025’te 577 bin lira. Enstitümüz, 1986’da kuruldu ve TAGEM’e bağlı 49 enstitüden biri. Koleksiyon bahçemiz 2 dönüm alanda, 38 türe ait 1526 saksı ve 22 yetiştirme tavasıyla faaliyet gösteriyor. Dünya genelinde ters lale üzerine sınırlı çalışma var. Ülkemizde ise 2006’dan beri Erzincan’da başlayan kültüre alma ve ıslah çalışmaları bir ilk. TAGEM desteğiyle geliştirilen yerli ters lale çeşitlerinin ıslahçı hakları koruma altında” diye ekledi.
Bu çiçeği koparan yandı! Cezası yarım milyondan fazla
“YERLİ VE MİLLİ ÇEŞİTLERİ ARTIRMAK HEDEFİMİZ”
Enstitü Müdürü Samet Karataş, ters lale çalışmalarının Türkiye’de ilk kez 2006’da Erzincan’da başladığını belirterek, “Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlıyız. Sebzecilik ve süs bitkileri alanında projeler yürütüyoruz. Ters lale koleksiyon bahçemiz Türkiye’de tek. Burada yerli ve milli çeşitler geliştirmeyi, süs bitkisi sektörüne katkı sağlamayı ve genetik erozyona karşı türleri korumayı amaçlıyoruz” dedi.
Yılda sadece 20 gün görülebilen ters laleler, güzellikleriyle büyülese de doğada en çok zarar gören türler arasında.
Koruma projeleri devam ederken, zarar verenlere 577 bin lira ceza uygulanıyor.
Bu çiçeği koparan yandı! 387 bin TL para cezası var
