Başlıca geleneksel tarım yöntemlere ek olarak topraksız tarım, bitkilerin toprak yerine besin çözeltilerinde yetiştirildiği bir tarım metodudur. Bu yöntem sayesinde bitkiler, besin maddeleri, su ve oksijenle zenginleştirilmiş bir ortamda yetişmiş oluyor.
Sağladığı su tasarrufu ve verimlilik ile beraber hastalık ve zararlı canlıların kontrolü gibi avantajlarıyla dikkat çeken topraksız tarım yöntemi, sınırlı tarım alanları veya kentsel bölgelerde tarım yapma fırsatını artırarak, iklim krizinin negatif etkilerine yönelik gelecekteki gıda üretimi için sürdürülebilir bir tercih oluyor.
Bu yöntem yeni yeni yaygınlaşsa da aslında topraksız tarımın tarihi 1600’lü yıllara kadar uzanıyor. İlk olarak bitkileri oluşturan maddelerin belirlenmesi maksadıyla kullanılan yöntem, uzun yılların ardından 1930’larda tarımsal maksatla uygulanmaya başlandı.
Ülkemizde ise ilk defa 1980’lerde araştırma amaçlı kullanılan topraksız tarım yöntemi, 90’lı senelerde kurulan modern seralarla tarımsal üretimde de kullanılmaya başlandı. Günümüzde ise yaşanan iklim krizi ve tarım alanlarının azalması sebepleriyle verimli ve yenilikçi bir yöntem olarak dikkat çekiyor.
TOPRAKSIZ TARIM NASIL YAPILIR?
Tarımsal üretimde alışa gelmişliğin dışında topraksız tarım yöntemi, kontrollü bir şekilde birçok alanda yapılabiliyor. En çok kullanılan topraksız tarım yöntemleri şu şekilde sıralanıyor…
HİDROPONİK SİSTEM
Durgun su kültürü olarak da bilinen bu sistemde bitkiler, su içinde çözünmüş besinlerin birleşimi olan bir besin solüsyonunda yetiştiriliyor. Kökler, besin çözeltisi haznesinde ya da nemli bir ortamda tutulan bir destek malzemesi üzerinde yetişiyor.
AEROPONİK SİSTEM
Havayla üretim tekniği kullanılan bu yöntemde bitkiler, kökleri nemli bir ortamda askıda olacak biçimde yetiştiriliyor. Bununla birlikte bitkinin oksijene ulaşması daha da rahat oluyor.
AKUAPONİK SİSTEM
Akuaponik sistemde hidroponik bitki yetiştirme yöntemi ile akvaryumda balık yetiştirme sistemi bir arada çalışıyor. Bahsedilen sistemde, bitkiler su içinde yetiştirilirken balıklar da yine aynı su içinde besinlerini sağlıyor. Bununla beraber balıkların atıkları bitkiler için besin ve gübre kaynağı oluyor.
TOPRAKSIZ TARIMIN AVANTAJLARI NELERDİR?
Su tasarrufu
Alan Verimliliği
Hastalıkların kontrolü
Besin kontrolü
Sezonluk bağımlılığının azalması
Kimyasal kullanımın azalması
