TÜİK bütçesinin ele alındığı 2020 bütçe görüşmelerinde söz alan İYİ Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş, kurumun enflasyon verilerini düşük göstermek için fiyatlarda değil, ürünün ağırlığında oynama yaptığını ifade etti.
Vatandaşın TÜİK verilerine artık güvenmediğini belirten Yokuş, “Ben iddia ediyorum, bu enflasyon rakamları doğru hesaplansın, ağırlıklarla saptırmalar olmasın, yıllık en az 3-4 oranında daha fazla çıkar. Siz çalıyorsunuz, çalıyorsunuz, çalıyorsunuz! Yazıklar olsun! Yazıklar olsun!” şeklinde konuştu.
İYİ Partili Yokuş’un açıklamaları şöyle:
Malumunuz, Türkiye İstatistik Kurumu Türkiye’mizin en önemli kurumlarından birisi; enflasyon hesaplarımızdan tutunuz da ithalatımıza, ihracatımıza, işsizliğimize kadar rakamlar ortaya koyan, güvenmemiz gereken, itibar etmemiz gereken bir kurum. Ancak son yıllarda hepimizin yaşadığı bir gerçek var. Bu kurumda üç dört ay önce bir değişiklik yapıldı, değişiklik sonrası da enflasyon rakamlarında düşüşler gerçekleşti. Bunun üzerine, kamuoyu bu değişiklikle birlikte enflasyon rakamlarında oynandığı kanaatine vardı. Hakikaten, böyle mi, değil mi diye araştırdık, gerçekleri gördüğümüzde hakikaten şaşırdık.
Düşünebiliyor musunuz Türkiye İstatistik Kurumu fiyatlarda oynama yapmıyor ancak ağırlıklarda oynama yapıyor yani ürün ağırlıklarında oynama yapıyor. Nasıl yapıyor? Örnek olarak, eğer un fiyatları yükselmişse ciddi manada endeks içindeki ağırlığını geriye çekiyor ve böylece yüksek enflasyonu törpülemiş oluyor, endekse yansımasını engellemiş oluyor. Bu yolla ekmek, bebek maması, et, süt gibi bir kısım ürünlerde toplam yıllık yüzde 1 oranında maalesef enflasyon düşüklüğü sağlanmıştır.
En önemli veri sigarayla alakalı -çok önemli- TÜİK’e göre, 2017 yılında her 100 TL’nin 5,48 TL’si sigaraya harcanıyormuş, 2019 yılında ise bu miktar birdenbire 3 lira 87 TL’ye düşmüş. Allah Allah, niye düşmüş? Sigara içenler mi azalmış? Bakıyoruz, hayır, baktığımızda görüyoruz ki 2017 yılında ortalama 11 lira 25 kuruş olan sigara 2019 yılında 16,21 liraya çıkmış yani sigara birim fiyatı artmış. Öyleyse, birim fiyatı arttıysa vatandaşın bütçesinden harcama fiyatı da arttı. O zaman ağırlığı niye geriye çekiyorsun? Ha, maksat başka. Sonra ne olmuş bu dönemde? Sigara yüzde 44,13 zamlanmış iki yılda. Olması gereken ne? Bu ağırlığın buna göre dengelenmesi lazım. Bizim TÜİK yöneticileri başarılı bir operasyon yapmışlar, hemen ağırlığı geri çekmişler yani 3,87’ye çekmişler. Bunun anlamı ne? 0,7, dikkat buyurun değerli milletvekilleri, sadece sigaradaki fiyat ağırlık oranı, birim fiyatının ağırlık oranıyla ilgili değerlendirmesinde enflasyon rakamı yıllık yüzde 0,7 gerilemiştir, geriletilmiştir, sadece gıdayla, gıdanın 7 maddesi ile sigarayı yan yana koyduğunuz zaman endeksteki toplam azalma 1,7’ye ulaşmıştır. Eğer bunda 450’nin üzerindeki maddeyi kapsayacak şekilde değerlendirme yaparsak şunu görürüz: Bu endeksler sakat, bu endekslerle oynanıyor. Bunu buradan iddia etmiyorum, Ticaret Bakanlığında memurluk yaparken bu endekslerle çalışmış biri olarak söylüyorum. Onun için diyorum ki yapmayın, Allah aşkına yapmayın. Bazı malların fiyatları düşünce de bizimkiler ağırlığını artırıyor; ağırlığını artırınca ne oluyor? Bu defa, düşük enflasyon nedeniyle zamların törpülenmesi sağlanıyor.
Bu tabii çok teknik bir birim, onun için çok detaya girmeyeceğim. Ama söyleyeceğim şu: 2020 yılı bütçe teklifinde tütün mamullerinde beklenen vergi bir önceki yıla göre yüzde 30 artışla 65 milyar TL yani sigara tüketimi anormal bir şekilde artarken endeksinin, daha doğrusu bütçeye yansımasının eksilmesini birinin bize anlatması lazım.
Evet, Avrasya Araştırma Şirketi Kasım 2019’da vatandaşa soruyor: “TÜİK’e güveniyor musunuz?” “İşsizlik rakamlarına güveniyor musunuz?” “Enflasyon rakamlarına güveniyor musunuz?” Vatandaşın yüzde 79’u diyor ki “Güvenmiyoruz.” Evet, biz de güvenmiyoruz çünkü güvenilecek doğru dürüst kurum bırakmadınız. Keşke vakit olsaydı da şu güven bunalımını size anlatsaydım.
Bu anket 26 ilde yapılmış, 2.260 kişi cevap vermiş. Sözün özü:
Türkiye İstatistik Kurumunun yukarıda anlatmaya çalıştığım enflasyon oyunlarının, enflasyon oranlarındaki oynamanın iktidarınıza hiçbir faydası olmayacaktır çünkü devletin kurumunun yıpranması, güven kaybetmesi sizi vuracaktır; uluslararası arenada Türkiye kaybedecektir. Dahası, düşük gösterdiğiniz yıllık enflasyon artışıyla milyonlarca memurun, işçinin, emeklinin, dar ve sabit gelirlinin hakkını gasbediyorsunuz, hakkını çalıyorsunuz. Ben iddia ediyorum, bu enflasyon rakamları doğru hesaplansın, ağırlıklarla saptırmalar olmasın, yıllık en az 3-4 oranında daha fazla çıkar. Siz çalıyorsunuz, çalıyorsunuz, çalıyorsunuz! Yazıklar olsun! Yazıklar olsun!
