Yaz sıcağında serinlemek için içeceklere atılan birkaç buz küpü, ferahlatıcı bir keyif gibi görünse de, hijyen kurallarına uyulmadığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Uzmanlar, özellikle restoranlar, kafeler ve evlerde kullanılan buzların, uygun koşullarda üretilip saklanmaması durumunda besin zehirlenmesine neden olabileceği konusunda uyardı.
Salmonella, E. coli ve Norovirüs gibi patojenlerin bulaşma riski, bu masum görünen küplerin gölgesinde yatıyor.
Beslenme ve Diyet uzmanları, buzun da bir gıda maddesi olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı:
“Buz, dondurulurken kullanılan suyun kalitesine, saklama koşullarına ve servisi sırasında temas ettiği ellere bağlı olarak zararlı mikroorganizmaların yuvası haline gelebilir. Çeşme suyuyla yapılan buzlar ya da kirli ellerle temas eden küpler, zehirlenme riskini artırıyor.”
Uzmanlar, özellikle yaz aylarında artan soğuk içecek tüketimiyle birlikte buz kaynaklı zehirlenme vakalarında artış gözlemlendiğini belirtti.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR ALARM VERİYOR
Buzun potansiyel tehlikelerine dikkat çeken bilimsel çalışmalar, hijyen standartlarının önemini ortaya koydu.
Journal of Food Protection’da yayımlanan bir araştırmaya göre, restoranlarda kullanılan buz makinelerinin düzenli temizlenmemesi, bakteri üremesi için ideal bir ortam oluşturuyor.
Araştırmada, test edilen buz örneklerinin %30’unda E. coli ve diğer patojenlere rastlandığı belirtildi.
Uluslararası Gıda Mikrobiyolojisi Dergisi (International Journal of Food Microbiology)’nde yer alan bir başka çalışma, buzun çözülüp tekrar dondurulmasının bakteri yükünü artırdığını gösterdi. Bu durum, özellikle yaz aylarında sıcaklık dalgalanmalarına maruz kalan buzların sağlık riskini katladığı anlamına geldi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) de gıda güvenliği raporlarında buzun potansiyel bir kontaminasyon kaynağı olduğunu vurguladı.
WHO’nun raporuna göre, kirli su kaynaklarıyla hazırlanan buzlar, her yıl milyonlarca gıda zehirlenmesi vakasının tetikleyici unsurları arasında yer aldı.
YABANCI UZMANLARDAN KRİTİK UYARILAR
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz ABD merkezli Gıda Güvenliği Uzmanı Dr. Linda Harris, buz üretiminde hijyenin kritik olduğunu söyledi:
“Buz, gıda gibi muamele görmeli. Kirli su, kötü saklama koşulları ya da çapraz bulaşma, buzu bir sağlık tehdidine dönüştürebilir. Restoranlarda buz makinelerinin düzenli bakımı ve su kalitesi kontrolleri zorunlu olmalı.”
Harris, tüketicilere de evde buz yaparken filtrelenmiş su kullanmalarını ve buz kalıplarını düzenli olarak karbonatlı suyla temizlemelerini önerdi.
İngiltere’den Gıda Mikrobiyoloğu Prof. Martin Adams ise, buzun servis sırasında çıplak elle temasından kaçınılması gerektiğini belirtti:
“Buz küplerine dokunan eller, mikropların bulaşması için bir köprü görevi görür. Servis elemanlarının eldiven kullanması ya da maşa ile buz servisi yapması, riski büyük ölçüde azaltır.”
Adams, özellikle turistik bölgelerde hijyen standartlarının sıkı denetlenmesi gerektiğini vurguladı.
Yazın sıcaklarda serinlemenin bedeli! Buzun gizli zararları
BELİRTİLER VE ÖNLEMLER
Buz kaynaklı besin zehirlenmesi, genellikle tüketimden birkaç saat ya da birkaç gün sonra ortaya çıktı.
Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal ve bazen ateş gibi belirtiler, zehirlenmenin en yaygın işaretleri.
Uzmanlar, bu belirtilerin 24-48 saat içinde geçmemesi durumunda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmasını önerdi.
Peki, bu riskten korunmak için neler yapılabilir? Uzmanların önerileri şu şekilde:
Temiz su kullanın: Buz yapımında filtrelenmiş ya da kaynatılmış su tercih edin.
Buz makinelerini düzenli temizleyin: Restoranlarda kullanılan makinelerin periyodik bakımı şart.
Çıplak elle temastan kaçının: Buz servisi yaparken maşa veya eldiven kullanın.
Buzu çözüp tekrar dondurmayın: Bu işlem, bakteri üremesini hızlandırır.
Buz kalıplarını hijyenik tutun: Evde karbonatlı suyla düzenli temizlik yapın.
SERİNLİK Mİ, TEHLİKE Mİ?
Yazın serinletici içeceklerin keyfini çıkarırken, buzun masum görünümüne aldanmamak gerekiyor.
Hem evde hem de dışarıda hijyen kurallarına dikkat ederek, bu küçük küplerin büyük sağlık sorunlarına yol açmasının önüne geçmek mümkün.
Uzmanlar, “Buz da bir gıdadır ve aynı özeni hak eder” diyerek, tüketicileri ve işletmeleri daha dikkatli olmaya çağırdı.
