Yaklaşık bir ay sonra yapılacak 2025 Yükseköğretim Kurumları Sınavı öncesinde uzmanlar, fiziksel ve zihinsel hazırlığın kritik rolüne vurgu yapıyor. ANKA Haber Ajansı’na konuşan diyetisyen Sena Dilşad Akçakaya ile eğitim uzmanları Yılmaz Kılıçlı ve Cahit Besler, öğrencilerin başarıya ulaşmasında sağlıklı beslenme, stres yönetimi ve özellikle aile desteğinin büyük önem taşıdığını belirtti.
BESLENME VE UYKU DÜZENİ SINAV BAŞARISINI ETKİLİYOR
Sınav sürecinde öğrencilerin beslenme alışkanlıklarına dair değerlendirmelerde bulunan diyetisyen Sena Dilşad Akçakaya, beslenmenin sınav dönemindeki dikkat ve motivasyon üzerindeki etkisini vurguladı. Dengeli beslenmenin önemine işaret eden Akçakaya, “Öğrencilerin yeterli beslenmesi çok önemli. Çünkü beslenme, dikkat ve konsantrasyonla doğrudan bağlantılı. Ancak stresli dönemlerde öğrenciler şekerli gıdalara yöneliyor veya dışarıdan yemek sipariş etme eğiliminde oluyor. Bu, uzun vadede hem sağlıklarını hem de dikkatlerini kötü yönde etkiliyor,” dedi. Akçakaya, sınav sürecinde uyku düzeninin de kritik olduğunu, beslenme alışkanlıklarının uyku kalitesini etkileyebileceğini ifade etti. Ayrıca, bu dönemde öğrencilerin kafein tüketiminde artış gözlemlediklerini belirtti. Beslenme düzenine dair önerilerini ise şöyle sıraladı: “Sınav döneminde hedefimiz, yeterli ve dengeli beslenmek, kan şekerini dengede tutmaktır. Çok fazla karbonhidrat ağırlıklı beslenmekten kaçınmalıyız, bunun yerine kaliteli protein kaynaklarına yönelmeliyiz. Kahvaltılarda özellikle yumurta ve peynir gibi protein kaynaklarını tercih etmeliyiz. Sebzeler ve meyveler, lif, vitamin ve mineral açısından çok önemli; bu nedenle renkli ve çeşitli besinleri diyetimize dahil etmeye özen göstermeliyiz. Öte yandan, öğrenciler stres nedeniyle duygusal açlık yaşayabilir. Bu stresi sadece yemek yiyerek yönetmek yerine, sevdikleri küçük aktiviteleri hayatlarına eklemeliler. Ders çalışmak yoğun bir süreç olsa da bu aktiviteler, duygusal açlığı azaltarak daha dengeli bir süreç yaşamalarını sağlar. Alerji veya sağlık problemi olmadığı sürece uzun süreli açlıklardan kaçınılmalı, dışarıdan aşırı yağlı ve baharatlı gıdalar tüketilmemeli.”
“KAYGI ARTTIKÇA ÖĞRENME AZALIYOR”
Eğitim uzmanı Yılmaz Kılıçlı, sınava kısa bir süre kala öğrencilerin deneme sınavı sonuçlarını dikkatle analiz etmesi gerektiğini ifade etti. Eksik konuların tamamlanması için eğitim uzmanlarıyla birlikte çalışılması gerektiğini belirten Kılıçlı, “Öğrenciler, çözemedikleri soruları tekrar çözmeli. Bu süreçte en doğru yaklaşım, çözülemeyen soruların nedenlerini ve sonuçlarını öğrenmek,” dedi. Velilerin sınav sürecinde öğrencilerden daha fazla heyecanlandığını dile getiren Kılıçlı, velilerin yapması gerekenin çocuklarına koşulsuz destek sunmak olduğunu hatırlattı. Kılıçlı, şöyle devam etti: “Veliler, çocuklarının yaptıkları ve yapamadıkları her konuda yanlarında olmalı. ‘Sana bu kadar emek harcadık, olmazsa durumumuz ortada’ gibi ifadeler, çocukların psikolojisini olumsuz etkiliyor ve öğrenme güçlüğüne yol açıyor. Kaygı arttıkça öğrenme azalıyor. Çocuklar sınava girmeden önce ‘Ya yapamazsam?’ düşüncesiyle endişeleniyor. Bu endişe, hem deneme sınavlarına hem de asıl sınava yansıyor. Veliler çocuklarına, ‘Sen bizim evladımızsın, iyi de yapsan kötü de yapsan sana güveniyoruz,’ demeli. Bu yaklaşım, çocukları daha rahatlatacaktır.”
“SINAVI YÖNETEBİLMEK İÇİN YANLARINDA OLMALIYIZ”
Eğitim uzmanı Cahit Besler ise öğrencilerin bu aşamadan itibaren mevcut bilgilerini koruması ve konulara tekrar etmesi gerektiğini belirtti. “Bu çocuklar çok çalıştı, büyük emek verdi. Artık hem yeterli hem de değerli. En önemlisi, onlar bizim çocuklarımız. Sınav önemli olabilir, ama çocuklarımız her şeyden önemli,” diyen Besler, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kaygı mutlaka olacak, sınav kaygısı yaşanacak. Önemli olan bu kaygıyı yönetebilmek ve kontrol altına alabilmek. Bizler, öğretmenleri ve aileleri olarak onların yanında olmalıyız. Sınavı yönetmeleri konusunda destek vermeliyiz. Çünkü asıl mesele, soruları mı yoksa sorunları mı çözmek? Bizim odaklandığımız nokta, sorunları çözmek. Öğrenciler çalışma disiplinini, oturma düzenini ve kendilerindeki disiplin duygusunu ciddi bir seviyeye getirdi. Bizler de onlara destek olmalı, sınavı yönetmeleri için yanlarında bulunmalıyız. Kaygıyı azaltmak, velilerin görevidir.”
“UYKU, BESLENME VE DİKKAT ÜÇLÜSÜ KRİTİK”
Besler, deneme sınavları öncesinde uyku, beslenme ve dikkatin önemine vurgu yaptı: “Öğrenciler, deneme sınavlarından önce teknolojik cihazlara maruz kalmamalı, bu cihazları bir süre sonra kapatmalı ve uykularını iyi almalı. Her deneme sınavında aynı sonucu alacakları diye bir kural yok. Bazen sonuçlar dalgalanabilir. Bir denemede kötü sonuç almak, çocuğun kötü bir öğrenci olduğu anlamına gelmez. O gün gününde olmayabilir, bu yalnızca bir deneme sınavıdır. Ancak sınava konsantre olmaları önemlidir. Tek bir deneme sonucuna takılıp ‘Ben kötüyüm’ diye genelleme yapmasınlar. Sakin kalsınlar, kaliteli yayınları tercih etsinler ve sorularını çözsünler. Denemelerde süre kaybetmemeye özen göstersinler, ama soru kaçırmaları önemli değil.”
