Son yıllarda obezite tedavisinde devrim niteliğinde bir yöntem olarak görülen zayıflama iğneleri, dünya genelinde milyonlarca insanın ilgisini çekti. Özellikle GLP-1 reseptör agonistleri olarak bilinen ve semaglutid (Ozempic, Wegovy) ile liraglutid (Saxenda) gibi etken maddeler içeren bu iğneler, iştahı azaltarak ve tokluk hissini artırarak kilo kaybını destekledi. Ancak, bu iğnelerin yan etkileri ve kullanımın bırakılmasıyla kiloların geri dönmesi, hem hastalar hem de uzmanlar arasında ciddi tartışmalara yol açtı.
Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, bu yöntemin risklerini ve uzun vadeli etkilerini ortaya koydu.
KİLO VERMEDE ETKİLİ, ANCAK SÜRDÜRÜLEBİLİR Mİ?
Zayıflama iğneleri, obeziteyle mücadelede güçlü bir araç olarak öne çıktı. ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylanan bu ilaçlar, özellikle vücut kitle indeksi (VKİ) 30’un üzerinde olan bireyler veya VKİ 27’nin üzerinde olup kilo kaynaklı sağlık sorunları yaşayanlar için önerildi.
Klinik çalışmalar, semaglutid kullananların bir yılda vücut ağırlıklarının ortalama %15’ini, liraglutid kullananların ise %9-12’sini kaybettiğini gösterdi.
Örneğin, New England Journal of Medicine’de yayımlanan bir çalışma, semaglutid ile 68 haftada %14,9 oranında kilo kaybı sağlandığını bildirdi.
Ancak, ilacın bırakılması durumunda kiloların geri dönmesi, bu yöntemin en büyük handikaplarından biri.
Leipzig Üniversitesi Obezite Kliniği Başkanı Prof. Dr. Michael Stumvoll, “GLP-1 analogları, ilacın düzenli kullanımı ve yaşam tarzı değişiklikleriyle etkili oluyor. Ancak kullanım durdurulduğunda, eski alışkanlıklara dönülmesi halinde kilo alımı kaçınılmaz” dedi.
JAMA dergisinde yayımlanan bir analiz, semaglutid kullanımını bırakan hastaların %60’ının bir yıl içinde verdikleri kiloların önemli bir kısmını geri aldığını ortaya koydu. Bu durum, iğnelerin yalnızca geçici bir çözüm olabileceği endişesini artırdı.
YAN ETKİLER ALARM VERİYOR
Zayıflama iğnelerinin yan etkileri de dikkat çekti. En sık görülen yan etkiler arasında mide bulantısı, kusma, ishal ve kabızlık yer alıyor. Ancak daha ciddi komplikasyonlar da rapor edildi.
AMA’da yayımlanan bir çalışma, GLP-1 reseptör agonistlerinin pankreatit riskini dokuz kat, bağırsak tıkanıklığı riskini dört kat artırdığını gösterdi.
JAMA Ophthalmology’de yayımlanan bir araştırma, semaglutid kullananlarda nadir görülen bir göz rahatsızlığı olan non-arteritik iskemik optik nöropati (NAİON) riskinin dört ila yedi kat arttığını belirtti. Bu durum, özellikle diyabet hastaları için ciddi bir uyarı niteliğinde.
Massachusetts Eye and Ear Nöro-Oftalmoloji Servisi Direktörü Dr. Joseph Rizzo, “Bu ilaçların faydaları yadsınamaz, ancak NAİON gibi riskler doktorlar ve hastalar tarafından dikkate alınmalı” dedi.
Kemirgenler üzerinde yapılan çalışmalar, GLP-1 reseptör agonistlerinin medüller tiroid karsinomu riskini artırabileceğini öne sürse de, insanlarda bu risk henüz netlik kazanmış değil. Bu ilaçlar uygun hastalarda etkili, ancak kontrolsüz kullanımı ciddi sorunlara yol açabilir. Özellikle tiroid kanseri öyküsü olanlarda dikkatli olunmalı.
UZMANLAR NE DİYOR?
Uzmanlar, zayıflama iğnelerinin tek başına mucizevi bir çözüm olmadığını vurguladı.
Obezite, karmaşık bir hastalık. İlaç tedavisi, diyet ve egzersizle desteklenmezse sürdürülebilir sonuçlar elde edilemez. Zayıflama iğneleri, sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite olmadan etkili olamaz. Hastaların yaşam tarzını değiştirmesi şart.
Uzmanlar, özellikle VKİ 50’nin üzerindeki hastalarda cerrahinin iğnelere kıyasla daha kalıcı sonuçlar sunduğunu belirtti:
“İğneler, cerrahi öncesi veya sonrası destekleyici bir yöntem olabilir, ancak ciddi obezite vakalarında cerrahi hâlâ altın standart.”
KİLO KONTROLÜ İÇİN BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM ŞART
Zayıflama iğneleri, obezite tedavisinde umut verici bir seçenek olsa da, yan etkiler ve kiloların geri dönmesi gibi riskler, bu yöntemin dikkatli kullanılmasını gerektirdi.
Bilimsel araştırmalar, bu iğnelerin diyet, egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte etkili olduğunu gösterdi.
Uzmanlar, hastaların doktor kontrolünde ve kişiselleştirilmiş tedavi planlarıyla ilerlemesi gerektiğini vurguladı.
Obeziteyle mücadelede kalıcı başarı için iğneler bir destekleyici araç olabilir, ancak sağlıklı bir yaşam tarzı vazgeçilmez göründü.
