Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 23 Nisan 1920’de açılmasına karar verdiğinde Ankara’da Meclis olmaya uygun bir yer yoktu.
Araştırmalar sonunda 1915’te inşaatına başlanan ancak savaşlar nedeniyle henüz çatısı bile kapatılamamış olan bir bina bulundu.
Kısa sürede Ankaralılar evlerinden ve Ulucanlar’daki Numune Mektebi’nden getirdikleri kiremiterle çatıyı kapattı.
Genel Kurul’da milletvekillerinin oturacağı sıralar Muallim Mektebi ile Taş Mektep’teki sınıflardan taşındı.
İki petrol lambası ile sac sobalar civardaki kahvehanelerden temin edildi.
Kürsüyü ise bir marangoz yapıp hediye etti.
Bina artık toplantıya hazırdı.
...
Meclisin ilk toplantısına Anadolu’nun dört bir yanından gelen 115 milletvekili katıldı.
O vekillerin gelişi, düşman işgali ve çeteler yüzünden bir hayli zor oldu. Kimi at üzerinde, kimi at arabasıyla bin bir güçlüğü göğüsleyerek ulaştı Ankara’ya.
Öğretmen Mektebi yatakhanesinde konaklıyorlardı.
Aylık maaşları 100 liraydı. Bu paranın 20 lirasını da millî mücadelede kullanılmak için bağışlıyorlardı.
...
Meclis’in açılış konuşmasını en yaşlı üye sıfatıyla Sinop Mebusu Şeref Bey yaptı ve özetle şunları söyledi:
“Hilafet ve hükûmet merkezinin yabancı kuvvetler tarafından işgal edildiği, bağımsızlığın her bakımdan kısıtlandığı bilinmektedir.
Bu vaziyete baş eğmek, milletimizin kendisine teklif edilen yabancı esaretini kabul etmesi demektir.
Ancak tam bağımsızlık ile yaşamak kararlılığında olan, ezelden beri bağımsız yaşayan milletimiz bu esareti kesin bir biçimde reddetmiş ve derhal vekillerini toplamaya başlayarak yüce Meclisini vücuda getirmiştir.
Bu yüce Meclisin reisi sıfatıyla ve Allah’ın yardımıyla, milletimizin iç ve dış tam bağımsızlığını sağlayarak geleceğini bizzat düzenleyeceğini bütün dünyaya ilan ederek Millet Meclisi’ni açıyorum.”
...
24 Nisan 1920 tarihinde Meclis ikinci toplantısını yaptı ve Mustafa Kemal Paşa oy birliğiyle Meclis Başkanlığı’na seçildi.
Mustafa Kemal Paşa teşekkür konuşmasında, “Yüce Meclisin üzerinde bir güç yoktur” dedi.
...
O sadece 7 oda ve bir salondan oluşan 1. Meclis binasında alınan kararlarla Kurtuluş Savaşı kazanıldı, hilafet kaldırıldı, yeni ve modern bir devlet kuruldu, Cumhuriyet ilan edildi, Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanı seçildi.
O mütevazı bina bugün Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak hizmet veriyor.
