Afrika'da korkutan keşif: Bilim adamlarının nutku tutuldu

Afrika'da korkutan keşif: Bilim adamlarının nutku tutuldu

Doğu Afrika’nın altındaki devasa magma kütlesi, kıtayı ikiye ayırma sürecini hızlandırıyor. Bu keşif, jeotermal enerji potansiyelini artırırken kıtaların oluşumuna dair bilgilerimizi de kökten değiştiriyor.

Doğu Afrika, binlerce kilometreye yayılan Afrika Rift Sistemi’yle dünyanın en aktif jeolojik bölgelerinden biri. Yeni bulgular, kıtanın doğu kısmını batısından ayıran bu sürecin arkasında, Dünya’nın çekirdeği ile mantosu arasına kadar uzanan dev bir magma süperpüskürtüsünün bulunduğunu gösteriyor. Bu keşif, kıtayı parçalayan itici gücün uzun süredir tartışılan doğasını netleştirdi.

Glasgow Üniversitesi'nden Prof. Fin Stuart liderliğindeki ekip, Kenya’daki Menengai bölgesi ile Kızıldeniz ve Malavi çevresindeki jeotermal alanlardan elde edilen gaz örneklerini inceledi. Neon-21 ve neon-22 izotoplarının oranı, magma kaynağının oldukça derin ve tek bir kökenden geldiğini ortaya koydu. İzotop profili, Hawaii’deki derin manto kökenli püskürtülere benzer özellikler gösteriyor.

0621-magma-africa.jpg

KENYADA ELEKTRİĞİN YARISI BU SICAKLIKTAN

Süperpüskürtü sadece kıtanın şekillenmesini değil, bölge ekonomisini de etkiliyor. Kenya’da elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 50’si yeraltından gelen bu sıcaklık sayesinde sağlanıyor. Ülke, jeotermal enerjide lider konuma yükselirken ihracat planları da gündemde.

YENİ BİR KITANIN DOĞUŞU

Chen, Györe, Mutia ve Stuart tarafından 2025 yılında Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan çalışmada, bu sıcak kaya kütlesinin Afrika’yı yüzlerce metre yükselttiği, levhaları ayırarak yeni bir okyanus tabanı yarattığı ifade edildi. Bu süreç, milyonlarca yıl sürebilecek yeni bir kıtanın oluşumunun başlangıcı olarak değerlendiriliyor.

vulcao-islandia.png