Artık yıl, takvim sisteminde bir yılın uzunluğunun, Dünya’nın Güneş etrafındaki tam dönüş süresine (tropikal yıl) uydurulması amacıyla eklenen ekstra bir gündür.
Gregoryen takvimine göre, her dört yılda bir Şubat ayına 29. gün eklenir ve bu yıl "artık yıl" olarak kabul edilir. Ancak bu, takvimi astronomik yıl ile mükemmel şekilde uyumlu hale getirme amacını taşır.
Dünya'nın Güneş etrafında dönme süresi tam olarak 365 gün 6 saat olduğundan, bu fazlalık zaman her dört yılda bir birikerek bir ekstra günü gerektirir.
ARTIK YILIN OLUŞUMU: BİLİMSEL BİR İNCELEME
Dünya, Güneş etrafında tam bir turu yaklaşık olarak 365,2422 günde tamamlar. Bu, 365 gün ve yaklaşık 6 saatlik bir süreye tekabül eder. Ancak, takvim sistemlerinde genellikle 365 gün kabul edilir, bu da zaman içinde birikmeye ve takvimle astronomik olaylar arasında uyumsuzluğa yol açar. Her dört yılda bir, bu ekstra 6 saatlik fark, bir günlük eklenmesine yol açar. Bu ekstra gün, "artık yıl" adı verilen durumu oluşturur. Bu durumda, bir yıl 366 gün sürer.
Artık yılın amacı, zamanla biriken bu saatlik farkı düzeltmek. Ancak sadece her dört yılda bir yılın uzunluğu 366 güne çıkarılmakla kalmaz, bu kuralda istisnalar da vardır. Her 100 yılda bir artık yıl eklenmez, ancak her 400. yılda bir eklenir. Örneğin, 1700, 1800 ve 1900 yıllarında artık yıl yoktu, ancak 2000 yılı bir artık yıldı.
NEDEN HER YIL ARTIK YIL OLMAZ?
Artık yılın her 4 yılda bir eklenmesi, tam olarak doğru bir çözüm değildir çünkü Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüşü tam olarak 365 gün ve 6 saat değildir, biraz daha kısa. Bu nedenle, her 4 yılda bir eklenen ekstra bir gün, 0,2422 gün (yaklaşık 6 saat) kadar fazla gelir. Bu eklenen günün etkisini telafi etmek için, her 100 yılda bir artık yılın atlanması gerekli. Yani, 100 ile bölünebilen yıllarda, bu yılların artık yıl olması iptal edilir. Ancak, her 400 yılda bir bu kural tekrar geçerli.
UZMAN GÖRÜŞÜ: ASTRONOMİK VE TAKVİMİ DENGELEME
Astronomik takvim sistemleri konusunda uzman olan Prof. Dr. Richard S. Young, Dünya'nın dönüşünü takvime uyarlamanın çok karmaşık bir süreç olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Richard S. Young, "Artık yıl, aslında dünya üzerindeki yaşamın takvimsel olarak Güneş hareketlerine uyum sağlamasını sağlar. Ancak, tam olarak doğru bir uyum sağlamak oldukça zor, bu yüzden çeşitli düzeltme mekanizmalarına başvuruluyor" dedi.
Young; Bu tür düzeltmelerin amacı, zamanla oluşacak uyumsuzlukları en aza indirmek olduğu bildirildi.
Artık yıl, sadece takvimi düzeltmekle kalmaz, aynı zamanda Dünya’nın hareketini daha doğru bir şekilde yansıtır. Bu düzenleme, tarihsel olarak bilim insanları tarafından yapılan gözlemler ve hesaplamalar doğrultusunda geliştirildi.
Modern takvim sistemleri, bu tür küçük ayarlamalarla, Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketine ne kadar yakın bir hesaplama yapılması gerektiğini yansıtır. Bu tür astronomik hesaplamalar, yalnızca günlük yaşamda değil, aynı zamanda bilimsel ve mühendislik alanlarında da kritik önem taşır.
